პაპათია (პაზარის რაიონი)
| სოფელი | |
|---|---|
|
პაპათია | |
| ქვეყანა |
 თურქეთი |
| პროვინცია | რიზეს პროვინცია |
| რაიონი | პაზარის რაიონი |
| კოორდინატები | 41°07′05″ ჩ. გ. 40°54′47″ ა. გ. / 41.11806° ჩ. გ. 40.91306° ა. გ. |
| ადრეული სახელები | პაპათი |
  | |
პაპათია (თურქ. Papatya) — სოფელი პაზარის რაიონში, რიზეს პროვინცია, თურქეთი. მდებარეობს რიზედან 42 კილომეტრში, ხოლო რაიონის ცენტრ პაზარიდან 5 კილომეტრში.[1] 2020 წლის მონაცემებით სოფელში 263 ადამიანი ცხოვრობს.[2]
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სოფელ პაპათიას ძველი სახელწოდებაა პაპათი.[3] ნიკო მარმაც 1910 წელს სოფლის სახელი ამგვარად ჩაწერა, თუმცა პაპათისა და ლამღოს სახელებს ერთი და იმავე დასახლებისთვის იყენებდა.[4][5] ლაზური ტოპონიმი პაპათი, პაპილათის მსგავსად ნიშნავს „მღვდლის ადგილს“. კერძოდ, ქართველმა ისტორიკოსმა იური სიხარულიძემ აღნიშნა, რომ ამ ტოპონიმში „-ათ“ არის ადგილის მაწარმოებელი სუფიქსი, ხოლო სიტყვა „პაპა“ ლაზურად ნიშნავს „მღვდელს“.[6]
სოფელი პაპათი მდებარეობს ლაზეთის რეგიონში, რომელიც ანტიკურ ხანაში კოლხეთის სამეფოს საზღვრებში შედიოდა. ოსმალებმა 1461 წელს ტრაპიზონის იმპერიის განადგურების შემდეგ, 1547 წელს ეს რეგიონიც სრულად დაიპყრეს..[7] თუმცა, პაპათი არ მოიხსენიება როგორც სოფელი არც 1876 წლის ტრაპიზონის ვილაიეთის წელიწდეულში და არც 1928 წლის ოსმალური სოფლების სიაში. ის რომ ეს დასახლება დღევანდელი იუჯეჰისარის სოფლის ნაწილი იყო, ჩანს იქიდან, რომ ნიკო მარი ერთი და იმავე დასახლებისთვის იყენებდა როგორც ლამღოს, ისე პაპათის სახელწოდებას.[4][5]
პირველი მსოფლიო ომის წლებში სოფელი პაპათი რუსეთის ადმინისტრაციის საზღვრებში მოექცა. ქართველმა ენათმეცნიერმა იოსებ ყიფშიძემ, 1917 წელს ლაზეთის რეგიონში მოგზაურობისას აღნიშნა ლანგო (ლანგო) ფორმით ჩაწერილი ლამღო, თუმცა პაპათი ცალკე სოფლად არ განუხილავს.[8] სოფელი პაპათი პირველად პაპათიას სახელით 1970 წლის საყოველთაო აღწერაში გამოჩნდა როგორც სოფელი. ამ დროს რიზეს პროვინციის პაზარის რაიონის ცენტრალურ უბანში შემავალი სოფლის მოსახლეობა 490 ადამიანისგან შედგებოდა. იუჯეჰისარის სოფლის მოსახლეობის შემცირება 1965 წლის 964 ადამიანიდან 1970 წელს 643 ადამიანამდე მიუთითებს, რომ პაპათია, რომელიც იუჯეჰისარის უბანი იყო, ცალკე სოფლად გარდაიქმნა.[9][10]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Papatya Köyü (თურქული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 Mart 2015. ციტირების თარიღი: 4 Haziran 2014.
- ↑ Rize Pazar Papatya Köy Nüfusu (თურქული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 Ağustos 2019. ციტირების თარიღი: 5 Şubat 2020.
- ↑ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 27, ISBN 978-605-89094-0-3
- ↑ 4.0 4.1 Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 41-43, 71, ISBN 9786055753634.
- ↑ 5.0 5.1 İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), II. cilt, Batum, 1979, s. 8.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 Haziran 2024. ციტირების თარიღი: 22 Haziran 2024.
- ↑ İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), II. cilt, Batum, 1979, s. 5.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 Haziran 2024. ციტირების თარიღი: 22 Haziran 2024.
- ↑ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. დაარქივებული 2024-06-19 საიტზე Wayback Machine. ISBN 99940-61-43-7
- ↑ İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 157.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 Mayıs 2024. ციტირების თარიღი: 22 Haziran 2024.
- ↑ 1970 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1973, s. 480.
- ↑ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 527.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 Şubat 2020. ციტირების თარიღი: 22 Haziran 2024.