ფინდიქლი (ბორჩხის რაიონი)

სოფელი
ფინდიქლი
ქვეყანა თურქეთის დროშა თურქეთი
პროვინცია ართვინის პროვინცია
რაიონი ბორჩხა
კოორდინატები 41°23′38″ ჩ. გ. 41°36′32″ ა. გ. / 41.39389° ჩ. გ. 41.60889° ა. გ. / 41.39389; 41.60889
ადრეული სახელები სახანდრო
მოსახლეობა 251 (31 დეკემბერი, 2021)[1] [2]
სასაათო სარტყელი UTC+3 და თურქეთის დრო
სატელეფონო კოდი 466
საფოსტო ინდექსი 08400
ფინდიქლი (ბორჩხის რაიონი) — თურქეთი
ფინდიქლი (ბორჩხის რაიონი)

ფინდიქლი (თურქ. Fındıklı) — სოფელი ბორჩხის რაიონში, ართვინის პროვინცია, თურქეთი. მდებარეობს ართვინიდან 42 კილომეტრში, ხოლო რაიონის ცენტრ ბორჩხიდან 10 კილომეტრში.[3] 2021 წლის მონაცემებით სოფელში 251 ადამიანი ცხოვრობს.[4]

სოფლის ძველი ისტორიული, ქართული სახელწოდებაა სახანდრო.[5]

ისტორია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფინდიქლის ძველი სახელწოდებაა საჰანდრო. [6][7] სოფელი, რომელიც ქართულად და ლაზურად ცნობილია როგორც საჰანდრო (საჰანდრო), მე-19 საუკუნის თურქულ წყაროებში მოიხსენიება როგორც ბაშქოი. კერძოდ, 1876 წლის ტრაბზონის პროვინციის წელიწდეულში იგი დაიწერა როგორც ბაშქოი (باشكوی). [8][9] არტვინის პროვინციაში, მურგულის რაიონშიც არის სხვა სოფლები ამავე სახელით, როგორიცაა ბაშქოი. ბაშქოი არის ადგილის სახელი, რომელიც გამოჩნდა ოსმალეთის მმართველობის გვიან პერიოდში და მიენიჭა დასახლებებს, რომლებიც მდებარეობს ზედა ზონაში. [10]

1876 წლის ტრაბზონის პროვინციის წელიწდეულში ბაშქოი მოხსენიებულია როგორც „იჩკალე ბაშქოი კარიესი“ (შიდა ციხის სოფელი ბაშქოი), ტრაბზონის პროვინციის ლაზისტანის სანჯაყის ხოფას რაიონის სოფელი. ამ თარიღისთვის, რაიონის საზღვრებში, მეორე სოფლის არსებობის გამო იმავე სახელით ჩაიწერა . მეორე დასახლება წელიწდეულში ჩაიწერა როგორც „ხოფა ბაშქოი კარიესი“. „იჩკალე ბაშქოი კარიესის“ მოსახლეობა დაფიქსირდა როგორც 195 ადამიანი 56 ოჯახში. ამ დროს ოსმალეთის ადმინისტრაცია აღრიცხავდა მხოლოდ მამაკაც მოსახლეობას. შესაბამისად, სოფლის მთლიანი მოსახლეობის დასადგენად საჭიროა დავამატოთ იმდენივე ქალი, რამდენიც მამაკაცია. შედეგად, ბაშქოიში დაახლოებით 390 ადამიანი ცხოვრობდა. დაახლოებით 7 ადამიანი ერთ ოჯახზე მიუთითებს, რომ ოჯახები შედარებით მრავალრიცხოვანი იყვნენ. სოფელში, რომელიც ძირითადად სოფლის მეურნეობით ირჩენდა თავს, ცხოველების რაოდენობა შეადგენდა 4,811 თხას/ცხვარს, 10 ცხენს, 80 ძროხას და 10 ხარს.[11]

მომდევნო წელს დაწყებული ოსმალეთ-რუსეთის ომის შედეგად ბაშქოი რუსების ხელში გადავიდა. რუსეთის მმართველობის ქვეშ ის ეკუთვნოდა არტვინის სანჯაყის (ოკრუგ) გონიოს რაიონს (უჩასტოკ). ეს იყო ერთ-ერთი სოფელი დუზქოის თემში ამ რაიონში. სოფლის მოსახლეობა, რომელსაც რუსული ადმინისტრაციაც ბაშქოის (Башкёй) სახელით მოიხსენიებდა, შედგებოდა 84 ადამიანისგან. მთელი მოსახლეობა დაფიქსირდა როგორც ლაზები. [12] მოსახლეობის ასეთი შემცირება, სავარაუდოდ, დაკავშირებული იყო რუსების მიერ კონტროლირებული სოფლიდან ოსმალეთის სახელმწიფოში მიგრაციასთან.

პირველი მსოფლიო ომის ბოლოს, რუსების რეგიონიდან გასვლის შემდეგ, ბაშქოი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში დამოუკიდებელი საქართველოს საზღვრებში იყო. 1921 წელს, წითელი არმიის მიერ საქართველოს ოკუპაციის დროს, სოფელი ფაქტობრივად თურქეთს შეუერთდა. [13] 1921 წლის 16 მარტს, საბჭოთა რუსეთსა და ანკარის მთავრობას შორის დადებული მოსკოვის ხელშეკრულებით, სოფელი თურქეთს გადაეცა.

მომდევნო წელს არტვინის პროვინციაში ჩატარებული მოსახლეობის აღრიცხვის დროს ბაშქოი დაფიქსირდა როგორც სრულიად დაცარიელებული. [14] 1926 წელს კი ბაშქოიში დაფიქსირდა 62 ადამიანი 14 ოჯახში.[15] 1935 წლის საყოველთაო მოსახლეობის აღწერიდან 1960 წლის საყოველთაო მოსახლეობის აღწერამდე ბაშქოის სახელი აღარ გვხვდება. დასახლება, რომელიც 1957 წლის 16 აგვისტოს გამოჩნდა როგორც სოფელი დუზის ბაშქოის უბანი, ამ თარიღში მიიღო სოფლის სტატუსი ფინდიქლის სახელით. [16] 1960 წლის საყოველთაო მოსახლეობის აღწერაში ის დაფიქსირდა როგორც „ფინდიკლი (ბაშქოი)“.ამ დროისთვის სოფლის მოსახლეობა შედგებოდა 492 ადამიანისგან.[17]

სოფელში მდებარეობს სოფელი ფინდიქლის მეჩეთი, რომელიც გამოირჩევა თავისი მორთულობით.

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500
  2. ↑ https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx
  3. ↑ Fındıklı Köyü (თურქული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 Ağustos 2016. ციტირების თარიღი: 4 Haziran 2014.
  4. ↑ Artvin Borçka Adagül Köy Nüfusu (თურქული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 Şubat 2022. ციტირების თარიღი: 30 Mayıs 2022.
  5. ↑ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 214, ISBN 978-605-5708-85-6.
  6. ↑ „Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 180. დაარქივებული 2020-10-09 საიტზე Wayback Machine. ISBN 978-9941-0-8969-5
  7. ↑ Taner Artvinli, „Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 226, ISBN 9786055708856.
  8. ↑ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 489, ISBN 9789941478178.
  9. ↑ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 366, ISBN 9789157871117.
  10. ↑ „Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 194 დაარქივებული 2020-10-09 საიტზე Wayback Machine. ISBN 978-9941-0-8969-5
  11. ↑ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, 367, ISBN 9789157871117.
  12. ↑ “Gonio kazası (1886 Yılı)” (Rusça)”.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 Şubat 2020. ციტირების თარიღი: 30 Nisan 2021.
  13. ↑ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
  14. ↑ Nurşen Gök, „Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler”, „Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 Haziran 2021. ციტირების თარიღი: 30 Nisan 2021.
  15. ↑ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 143, ISBN 9789944197526.
  16. ↑ Tamim. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 Ocak 2022. ციტირების თარიღი: 18 Temmuz 2022.
  17. ↑ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 73.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 Şubat 2020. ციტირების თარიღი: 24 Mart 2022.
ხ • გ • რ
ქალაქი
სოფლები