Антанас Шкема

Антанас Шкема
Antanas Škėma
Туған күні

29 қараша 1910 (1910-11-29)

Туған жері

Лодзь, Петроков губернаторлығы, Варшава генерал-губернаторлығы, Ресей империясы

Қайтыс болған күні

11 тамыз 1961 (1961-08-11) (50 жас)

Қайтыс болған жері

Пенсильвания, АҚШ

Азаматтығы

 Литва

Білімі

Ұлы Витаут Университеті

Мансабы

Жазушы, актер,
театр актері,
театр режиссері

Антанас Шкема (лит. Antanas Škėma; 29 қараша 1911(19111129). Лодзь, Польша – 11 тамыз 1961, Пенсильвания, АҚШ ) — Литва[1] жазушысы, драматург, актер және режиссёр, АҚШ-тағы Литва эмиграциясының қайраткері.

Өмірбаяны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Антанас Шкема 1911 жылы 29 қарашада Лодзь қаласында Литвалық мұғалімнің отбасында дүниеге келген. Шкема отбасы бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Лодзь қаласында тұрды. Осыдан кейін көптеген көшулер болды – олар Ресей мен Украинаның әртүрлі бөліктерінде тұруға мәжбүр болды. Бұл балалық шақ естеліктері Шкема шығармаларында мол көрініс табады. 1921 жылы олар тәуелсіз Литваға оралды, онда Антанас Каунас «Заря» гимназиясы — Литваның соғыс аралық тәуелсіздігі дәуіріндегі алғашқы гимназияға түсті, оның түлектері кейінірек Литва мәдениеті мен саясаты үшін маңызды тұлғаларға айналады. Гимназияны бітіргеннен кейін Шкема 1929 жылы Литва университетінің медицина факультетіне оқуға түсті (ол кезде Ұлы Витаутас университеті деп аталды), 1931 жылы заң факультетіне ауысады. 1935 жылы театр студиясына оқуға түседі. Ол жердегі оқуын бітіргенге дейін Шкема Каунас мемлекеттік театрының труппасына қабылданды, ол 1944 жылға дейін барлық дерлік спектакльдерге қатысты, сонымен қатар өзі қойылымдарды басқарумен айналысты.

Кеңес өкіметі тұсында өзінің болашағы туралы ешбір ойы жоқ Шкема, 1944 жылы, Қызыл Армия Литваға кірер алдында, Батысқа қашып кетеді. Германиядағы босқындар лагерлерінен өткеннен кейін 1949 жылы ол АҚШ-та тұрып, сонда қалады. Литва эмиграциясының көптеген өкілдері сияқты, Шкема да зауыт жұмысшысы және лифтші ретінде төмен жалақы алатын қызметтерді атқарып, әртүрлі физикалық еңбекпен күн көруге мәжбүр болады. Сонымен бірге ол өзінің шығармашылық қызметін жалғастырады: ол эмигранттық Литва театрында ойнайды және пьесалар қояды, прозалық мәтіндер, пьесалар мен сын мақалалар жазады. 1961 жылы 11 тамызда Антанас Шкема Пенсильванияда жол апатынан қайтыс болды.

Шығармашылығы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шкеманың ең танымал шығармасы — жазушының өміріндегі оқиғаны бейнелейтін жалғыз «Белый саван» романы. ХХ ғасырдағы Литва әдебиетінің ең радикалды жаңашылдарының бірі ретінде Шкема модернистік және постмодерндік әдістер мен эстетиканы кеңінен қолданады.

Орысша аудармалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Белый саван /Перевод Наталии Воробьевой. Состав: Белый саван (роман). Солнечные дни (повесть в новеллах). М.: Baltrus, 2006. — 260 с. — ISBN 5-98379-066-8 .

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Bibliothèque nationale de France Record #11249052w // BnF catalogue général (фр.) — Paris: BnF. http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11249052w