Дуала (халық)
| Дуала | |
| дивала, дуэла | |
 Дуала әскери каноэсі. 1884 жыл. | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
110 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар, католицизм |
Дуала (дивала, дуэла) — Камерунда, Гвинея шығанағы жағалауында тұратын халық. Мбоко, баквари, понго, вури, т.б. топтарға бөлінеді.[1] Халық саны 1994 жылы 110 мың адам болды.[2]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дуала тілі Камерунның батысында және елдің портты қалаларында ең көп таралған, диалектілері - понго, вули (оли, ули, ури, вури), бодиман және мунго (мунгу). Олар ағылшын және француз тілдерін де пайдаланады.[3]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбіреуі католиктер.[4]
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Этногенетикалық аңыздар Дуаланы шығыстан және Камерунның оңтүстік-батысындағы таулы аймақтардан қоныс аударуымен байланыстырады. Отаршылдық кезеңінде савалар еуропалықтардың Төменгі Гвинеяның ішкі аймақтарымен (құлдар, піл сүйегі, кола жаңғағы, бұрыш) саудасында делдалдық рөл атқарды, бұл дуалалар арасындағы христиандық пен сауаттылықтың жоғары деңгейін түсіндіреді. 18-19 ғасырларда оларда Бонанжо, Бонаку, Бонабела және Бонабери (Бон ұрпақтары) басшыларын біріктіретін дуаланың ерте саяси құрылымына ие болды.[5]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі кәсіптері – қолмен атқарылатын егіншілік (құмай, жүгері, жержаңғақ, маниок, ямс, бұршақ дақылдары, көкөністер, какао, банан, майлы пальма және кола), теңізден балық аулау, Өнеркәсіптік кәсіпорындарында жұмыс жасайды, саудамен айналысады. Қолөнерден (ағаш ою, металл бұйымдарын жасау, геометриялық ою-өрнектермен безендірілген керамика) дамыған.[6]
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қоғамдық ұйымның негізін құрайтын ауыл қауымдарын әртүрлі дәрежедегі ақсақалдар басқарады. Неке вирилокалды. Полигиния (көп әйел алушылық) жиі кездеседі.
Елді мекендері шашыраңқы орналасқан. Үйлері туыстығына қарай топтастырылған. Тұрғын үйлері төртбұрышты, қабырғалары шыбықтардан және қамыстан тоқылған, жапырақ пен шөптен жасалған төрт баурайлы биік төбесі бар.
Тамағы негізінен өсімдік тектес тағамдар (жарма, бәліш, көкөніс, банан, жеміс), балық тағамдары да кең таралған.[6]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Значение ДУАЛА (НАРОД В КАМЕРУНЕ) в Большой советской энциклопедии, БСЭ https://slovar.cc/enc/bse/1994771.html
- ↑ Дуала https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/373144
- ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/1969233
- ↑ Дуала https://megabook.ru/article/%D0%94%D1%83%D0%B0%D0%BB%D0%B0%20(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)
- ↑ Главная / Буква "Д" / http://knowledge.su/d/duala-narod
- ↑ a b народы мира / Дуала http://www.etnolog.ru/people.php?id=DUAL
