Исламдағы киім әдебі


Ислам мақалалар тізбегінің бөлігі

Ислам мәдениеті

Архитектура

Араб ·Әзірбайжандық
Үнді-Ислам ·Айуандар ·Малайлық
Мавритан · Марокколық · Моғол
Османдық ·Парсы ·Рази стилі
Судандық · Татар
Қазақ ·Орта Азиялық

Өнер

Каллиграфия · Миниатюра · Кілемдер
Орта Азиялық миниатюра мектебі
Тебриз миниатюра мектебі
Үндістандағы ерте ислам өнері
Ұлы моғолдар кезеңінің өнері

Киім әдебі

Абайя ·Иқал ·Боубоу
Бурқа ·Чадра · Джаләбия
Ниқаб ·Шалбар қамис ·Сонгкок
Тақия · Куфия ·Сәуб
Джильбаб ·Хиджаб ·Феска

Мейрамдар

Ашура ·Ораза айт ·Құрбан айт
Қадір түні ·Мәулид ·Рамазан

Әдебиет

Араб ·Әзірбайжандық ·Бенгалдық
Индонезиялық · Явалық ·Кашмирлық
Күрд ·Малай ·Парсы ·Пенджаб ·Синд
Сомалилық ·Түрік ·Қазақ ·Урду

Ислам порталы
к · т · ө

Мұсылманға тәкәппарлыққа әкелетін киім киюге тыйым салынған. Сол сияқты, қоршаған қауымнан өзгеше киімді киюге тыйым салынған. Адамдардан өзгешелену үшін киім киюге болмайды, мейлі ол киім қымбат болсын, арзан болсын, басқа адамдардыкіне ұқсаса да, ұқсамаса да, себебі бұл тәкәппарлыққа апарады[1]. Оған қоса мұсылманнаң киімі кәпірлердің киіміне ұқсамауы керек, денеге жабысып тұрмауы керек және мөлдір болмауы керек.

Әйел киім үлгісі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Толық мақаласы: Хиджаб
Әлемдегі хиджабтың жағдайы:
Қызыл: рұқсат етілмеген (мемлекеттік мекемелер/оқу орындары)
Сары: кейбір әйелдер киеді
Ақшыл жасыл: әйелдердің біразы киеді
Орташа жасыл: әйелдердің көбісі киеді
Қою жасыл: заң бойынша міндеттелген

Хиджаб — әйелдің бүкіл денесі мен әшекейлерін бөтен ер кісілердің көзінен жасыру. Шариғат бойынша иман келтірген қыздар мен әйелдерге бөтен ер кісілерден жүздері мен қолдарын, онымен қоса бүкіл денесін және құлақ, қол, мойын, омырау, аяққа тағатын әшекейлерін толық жабу парыз етілген[2].

Хиджаб шарттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жамылғыш әйел кісінің ішкі киімдері мен дене мүшелері сыртынан көрініп тұратындай жұқа болмауы тиіс;
  • Жамылғышты әйел кісі басынан бастап жамылғаны жөн, осылай жамылу Құранда Аллаһ Тағала бұйырған «жилбабын жамылсын!» яғни «жамылғышты әйелдер басынан бастап жамылсын!» — деген бұйрыққа сай келеді;
  • Жамылғыштың матасы сыртынан қарағанда көз тартатын, яғни адамдарды өзіне қарататындай, немесе қызықтыратындай түсте болмауы керек;
Хиджаб киюге Құран мен Сүннеттен дәлелдер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Хиджабтың бетті толықтай жабатын түрін (бурқа) киген Ауғанстандық әйел

«Әй, пайғамбар! Жұбайларыңа, қыздарыңа және мүмін әйелдерге айт! (Үйлерінен шығатын болса) үстеріне жилбәбін (яғни жамылғысын) жапсын! Бұл оларды жеңіл (күң емес, жезөкше емес, азат әрі пәк әйел екендігін) тануға, оларға бөтен еркектердің тиіспеуіне жақын!»

Ахзаб сүресі, 59-шы аят

«Әй, Мұхаммед! Мүміндерге айт! Бөгде әйелдерге қараудан көздерін төмен түсірсін және ұятты жерлерін харамнан сақтасын! Осы олар үшін ең таза жол. Расында Аллаһ олардың не істейтіндерінен Хабардар. Мүмін әйелдерге де айт! Бөтен еркектерден көздерін төмен түсірсін! Әрі ұятты жерлерін харамнан сақтасын! Олар тек өздігінен көрініп тұрғаннан басқа әшекейлерін көрсетпесін! Және орамалдарын басына салып, онымен омырауларын жапсын! Әрі олар әшекейлерін көрсетпесін! Тек күйеулеріне, немесе әкелеріне, немесе күйеулерінің әкелеріне (яғни қайын аталарына), немесе ұлдарына, немесе күйеулерінің (басқа әйелдерден туған) ұлдарына, немесе аға-інілеріне, немесе аға-інілерінің ұлдарына, немесе әпке-сіңлілерінің ұлдарына, немесе мұсылман әйелдерге, немесе құлдарына, немесе әйел керек қылмайтын еркектерге, немесе әйелдердің ұятты жерлерін білмейтін жас балаларға көрсетсе онда оған рұқсат. Өздерінің жасырған әшекейлері біліну үшін аяқтарымен жерді тепсініп жүрмесін! Әй мүміндер! Табыста болуларың үшін барлығың Аллаһқа тәуба етіңдер!»

Нұр сүресі, 30-31 аяттар

Айша (Аллаһ одан разы болсын) айтқан:

«Әуелгі муһажир әйелдерді Аллаһ мейіріміне бөлесін! Олар «Және орамалдарын басына салып, онымен омырауларын жапсын!» - деген Нұр сүресінің 31-ші аяты түскенде сырт киімдерін жыртып, оны орамал етіп бастарына салып алды»

—«Сахих әл-Бұхари»

Ер адамның киім үлгісі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ер адамдардың әуреті кіндігінен бастап тізелеріне шейін, яғни бұл жерлерді киіммен жауып, бөгде адамдарға көрсетуге болмайды[3]. Күң әйелдердің де әуретінің шегі осы.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. «Нәйл әл-аутар» (2/94), Имам әш-Шәукани
  2. «Хиджаб немесе адамгершілік құндылықтарын қорғау» Мұрағатталған 8 ақпанның 2013 жылы.
  3. «Намаздың шарттары, оның рүкіндері мен уәжіптері», Мұхаммед ибн Абдуль-Уәһһаб (ар.)