Узумчиндер

Үзімшіндер
үзэмчин
Бүкіл халықтың саны

5 600

Ең көп таралған аймақтар
 Қытай

3 000

 Моңғолия

2 577

Тілдері

моңғол тілі

Діні

буддизм

Үзімшіндер — шағын моңғол халықтарының бірі. 2010 жылғы халық санағы бойынша[1] Моңғолияда (негізінен Дорнод аймағында) 2577 адамды құрады, бірақ олардың көпшілігі Қытайда (Ішкі Моңғолия автономиялық ауданы) тұрады (3 мың адам).[2]

Тілі моңғол тілінің диалектісі. Жастар моңғол мектептеріне барғандықтан, барлық сабақтар моңғол тілінде жүргізілетіндіктен, ол жойылып кетудің алдында тұр.[3]

Дінге сенушілердің діни байланысы: буддистер.[4]

Этнонимі толық зерттелмеген, топонимиялық шығу тегі болуы мүмкін – Үзімшіндердің аңыздарында кездесетін Үземиін-Уул тауының атынан шыққан. Тарихи тұрғыдан екі топ белгілі: батыс (Баруун-Үзімшін) және шығыс (Зуун-Үзімшін).[5]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үзімшіндердің материалдық және рухани мәдениетінде бірқатар архаикалық белгілер сақталған (атап айтқанда, жәдігерлерді сақтайтын көне моңғол киіз үйі). Қазіргі Үзімшіндер өздерінің этникалық ерекшелігін жоғалтты деуге болады, Моңғолияда олар халхалармен қосылды.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Значение слова узумчины https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D1%83%D0%B7%D1%83%D0%BC%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%8B
  2. Современная энциклопедия - узумчины http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/uzumchiny
  3. Узумчины https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1655716
  4. Словари УЗУМЧИНЫ
  5. народы мира / Узумчины http://www.etnolog.ru/people.php?id=UZUM