Қой жуа

Қой жуа

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Дара жарнақтылар
Сабы: Asparagales
Тұқымдасы: Amaryllidaceae
Кіші тұқымдасы: Allioideae
Тайпасы: Allieae
Тегі: Allium
Түрі: A. rubens
Екі-есімді атауы
Allium rubens
Schrad. ex Willd. 1809 not Baker 1874

Қой жуа[1], қызғылт жуа (лат. Allium rubens) – амариллистер тұқымдасының жуа туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік.

Ботаникалық сипаты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жуашығы ұзынша, жеке немесе 2 – 3-тен тамыр сабағына тұтасқан, ені 0,5 – 0,75 сантиметр, бозғылт, қоңыр қабықты.
  • Сабағының биіктігі 25 – 50 см, үш қырлы, жіңішке.
  • Жапырақтары (5 – 6) сабақ түбіне топталған, ені 2 – 4 милиметр, жалаң, мұқыл, жалпақ болады.
  • Шатыршасы шоғыр, көп гүлді, гүлсерігінен 2 – 3 есе ұзын, тең гүлсағақты келеді. Гүлсерігінің жұмыртқа тәрізді жапырақшалары қызғылт күлгін түсті, ұзындығы 4-5 мм. Сабағы гүлсерігімен бірігіп кеткен, қауашағы гүлсерігінен кішірек болады.Маусымтамызда гүлдеп, жеміс салады.
  • Қой жуа – тағамдық өсімдік.

Өсетін жері мен таралуы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Батыс және Шығыс Сібір, Моңғолияға тараған. Қазақстанның Тобыл, Есіл алқабында, Ақмола облысында, Алтай, Тарбағатай, Жетісу (Жоңғар) Алатауында кездеседі.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5