បា គុត
លី ក្វាងវិញ ( ឆ្នាំ ១៩២៣ - ១៣ កក្កដា ១៩៥៦) ដែលគេនិយមហៅថា បា គុត [១] ( Vietnamese: [ɓāː kût] ) គឺជាមេបញ្ជាការយោធាវៀតណាមនៃនិកាយសាសនាហ្វាហៅវ ដែលប្រតិបត្តិការពីដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ និងគ្រប់គ្រងផ្នែកផ្សេងៗនៃភាគខាងត្បូងវៀតណាម ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៤០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៥០ ។
បា គុត និងកងកម្លាំងរបស់គាត់បានវាយប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពជាតិវៀតណាម វៀតមិញ និងចលនាសាសនាកាវដាយ ពីឆ្នាំ១៩៤៣ រហូតដល់គាត់បានកាន់កាប់នៅឆ្នាំ១៩៥៦ ។ ដោយគេស្គាល់ថាជាមនុស្សមិនដូចគ្នា គាត់ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាអ្នកដឹកនាំខុសប្រក្រតី និងឃោរឃៅដែលប្រយុទ្ធដោយមានគោលបំណងមនោគមវិជ្ជាតិចតួច។ ឈ្មោះក្រៅរបស់គាត់បានមកពីការកាត់ម្រាមដៃចង្អុលខាងឆ្វេងរបស់គាត់ដោយខ្លួនឯង (ទោះបីជាវាត្រូវបានគេរាយការណ៍ខុសថាវាគឺជាម្រាមដៃកណ្តាលរបស់លោកឬ "ម្រាមដៃកាត់ទីបី") ។ ក្រោយមក គាត់បានស្បថថានឹងមិនកាត់សក់រហូតទាល់តែកុម្មុយនិស្តវៀតមិញត្រូវបរាជ័យ។ លោក តែងតែចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយបក្សពួកវៀតណាម និងបារាំង។ លោកបានទទួលយកជំនួយផ្នែកសម្ភារៈដែលផ្តល់ជាថ្នូរនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់គាត់ ហើយបន្ទាប់មកបានបំបែកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បារាំងបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយលោកចំនួន ៥ ដង។ ជំហររបស់បារាំងមានភាពទន់ខ្សោយដោយសារតែកម្លាំងយោធារបស់ពួកគេត្រូវបានបាត់បង់ដោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ហើយពួកគេមានការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការបង្កើតការគ្រប់គ្រងឡើងវិញលើឥណ្ឌូចិនរបស់បារាំង ដែលនៅសេសសល់ដោយភាពខ្វះចន្លោះ បន្ទាប់ពីការចាញ់របស់ជប៉ុន។
នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ១៩៥៥ ជំនោរបានប្រែក្លាយប្រឆាំងនឹងនិកាយផ្សេងៗ ខណៈដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីង៉ូ ឌិញឌៀម នៃ រដ្ឋវៀតណាម និង កងទ័ពជាតិវៀតណាម របស់លោកបានចាប់ផ្តើមបង្រួបបង្រួមការក្តាប់របស់ពួកគេនៅភាគខាងត្បូង។ លោកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គាត់ត្រូវបានរុញចូលទៅក្នុងព្រៃ ហើយទីតាំងរបស់ពួកគេត្រូវបានគំរាមកំហែងដោយការវាយលុករបស់រដ្ឋាភិបាល។ បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នាជិតមួយឆ្នាំ លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួន។ លោកត្រូវបានកាត់ទោសប្រហារជីវិត និងកាត់ក្បាលជាសាធារណៈនៅទីក្រុងកាន់ថឺ (ព្រែកឫស្សី) ។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ Cụt in Vietnamese means "severed", referring to the finger he had partially severed; Ba, the number three in Vietnamese, refers to his being the family's second-born child.