ភាសាត្សាត់

ត្សាត់
ចាម្ប៍ហៃណាំ
ដើមកំណើតនៅ	ប្រទេសចិន
តំបន់	កោះហៃណាំ
ជាតិពន្ធុ​ ​(ជនជាតិ)	អ៊ុត្សាត់
អ្នកនិយាយដើមកំណើត	៤,០០០ នាក់
អំបូរភាសា	អូស្ត្រូណេស៊ី Malayo-Polynesian Malayo-Sumbawan (?) ចាម្ប៍ ចាម្ប៍ខ្ពង់រាប ចាម្ប៍ខាងជើង ត្សាត់
កូដភាសា
ISO 639-3	huq
ហ្គ្រតតូឡក	tsat1238
ELP	Tsat

ភាសាត្សាត់ ​ឬ ចាម្ប៍ហៃណាំ ជាភាសាដែលត្រូវបាននិយាយដោយជនជាតិអ៊ុត្សាត់ប្រមាណ ៤,៥០០ នាក់នៅភូមិយ៉ាំងឡាន់និងហ៊ុយឈិន​ នៅជិតទីក្រុងសានយ៉ានៃកោះហៃណាំ។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

ភាសាត្សាត់មានដើមកំណើតជាភាសានៃក្រុមជនជាតិចាម្ប៍ដែលភៀសខ្លួនទៅកោះហៃណាំ​ ក្រោយពីការដួលរលំរបស់រាជធានីឥន្ទ្របុរៈនាចុងសតវត្សរ៍ទី ១០ និងបន្ថែមតិចតួចក្រោយការដួលរលំរាជធានីវិជ័យនាឆ្នាំ ១៤៧១។ ជាភាពចម្លែកសម្រាប់ភាសានៅក្នុងអំបូរអូស្ត្រូណេស៊ី ភាសាត្សាត់បានក្លាយទៅជាភាសាស្នៀង ដែលទំនងជាលទ្ធផលនៃឥទ្ធិពលពីភាសានៅជិតខាងនៅកោះហៃណាំ ដូចជាភាសាអំបូរចិន​ ហ្លៃ​ និង ហ្មុង-មៀន។^[១]

ដើមកំណើតនៃស្នៀង

ស្នៀងរបស់ភាសាត្សាត់ជាលទ្ធផលនៃការប្រែប្រួលរបស់ព្យញ្ជនៈនៅដើមនិងចុងពាក្យរបស់ភាសាប្រូតូ-ចាម្ប៍។^[២]

ដើមកំណើតនៃស្នៀងក្នុងភាសាចាម្ប៍ហៃណាំ

លេខស្នៀង (ចាម្ប៍ហៃណាំ)	ប្រភេទស្នៀង (ចាម្ប៍ហៃណាំ)	ព្យញ្ជនៈនៅចុងពាក្យ (ប្រូតូ-ចាម្ប៍)
55	ខ្ពស់	*-h, *-s
42	ចុះ	*-p, *-t, *-k, *-c, *-ʔ; *-ay ព្យញ្ជនៈនៅដើមពាក្យ៖​ សូរបន្ទុះឃោសៈ
24	ឡើង	*-p, *-t, *-k, *-c, *-ʔ; *-ay ព្យញ្ជនៈនៅដើមពាក្យ៖ មិនមែនសូរបន្ទុះឃោសៈ
11	ទាប	ព្យញ្ជនៈខ្យល់ច្រមុះនិងស្រៈ ព្យញ្ជនៈនៅដើមពាក្យ៖ សូរបន្ទុះឃោសៈ
33	កណ្ដាល	ព្យញ្ជនៈខ្យល់ច្រមុះនិងស្រៈ ព្យញ្ជនៈនៅដើមពាក្យ៖ មិនមែនសូរបន្ទុះឃោសៈ

កំណត់ចំណាំ

1. Thurgood, Graham (1999). From Ancient Cham to Modern Dialects: Two Thousand Years of Language Contact and Change: With an Appendix of Chamic Reconstructions and Loanwords. University of Hawaii Press. p. 239. ល.ស.ប.អ. 0-8248-2131-9. https://books.google.com/books?id=MBGYb84A7SAC&q=tsat+li&pg=PA230។ បានយកមក 2011-05-15. 
2. Thurgood, Graham (1993). "Phan Rang Cham and Utsat: Tonogenetic Themes and Variants". ជា Edmondson, Jerold A. (ជាen). Tonality in Austronesian Languages. Oceanic Linguistics Special Publication, 24. Honolulu: University of Hawaii Press. pp. 91–106. 

ឯកសារយោង

• Edmondson, Jerold A. (1993) (ជាen). Tonality in Austronesian Languages (illustrated រ.រ.). Honolulu: University of Hawaii Press. ល.ស.ប.អ. 0-8248-1530-0. 
• (2002)"Contact Induced Variation and Syntactic Change in the Tsat of Hainan". Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society 28 (2): 149. DOI:10.3765/bls.v28i2.1033.
• Thurgood, Graham (2010). "Hainan Cham, Anong, and Eastern Cham: Three Languages, Three Social Contexts, Three Patterns of Change". Journal of Language Contact 3 (2): 39–65. DOI:10.1163/19552629-90000019.
• Thurgood, Graham; Thurgood, Ela; Li, Fengxiang (2014) (ជាen). A Grammatical Sketch of Hainan Cham: History, Contact, and Phonology. Pacific Linguistics. De Gruyter Mouton. ល.ស.ប.អ. 978-1-61451-877-8. https://books.google.com/books?id=fSgABwAAQBAJ. 
• Zheng, Yiqing 郑贻青 (1997) (ជាzh). Huíhuīhuà yánjiū. Shanghai: Shanghai yuandong chubanshe. 

តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ

• Pérez Pereiro, Alberto. "Tonality in Phan Rang Cham and Tsat" (in អង់គ្លេស). Archived from the original on 2006-03-20. Retrieved 2006-12-22. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
• Recent papers on Tsat Archived 2016-03-04 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.