ទេឧល
ទេឧល ( Odia: deuḷa ; English: Deula) គឺជាធាតុស្ថាបត្យកម្មនៅក្នុង ប្រាសាទហិណ្ឌូ ក្នុងរចនាប័ទ្ម ស្ថាបត្យកម្មកលិង្គ នៃប្រាសាទ Odishan នៅភាគខាងកើតប្រទេសឥណ្ឌា។ [១] ជួនកាល ប្រាសាទទាំងមូលក៏ត្រូវបានគេហៅថា ទេឧល ផងដែរ។ ពាក្យ "ទេឧល" ជា ភាសា Odia មានន័យថា សំណង់អគារដែលសាងសង់ឡើងជាមួយនឹងរចនាប័ទ្មជាក់លាក់មួយដែលត្រូវបានគេឃើញនៅក្នុងប្រាសាទភាគច្រើនមកពី Odisha ។ [២] ទេឧល ក៏ត្រូវបានគេប្រើជាភាសាអង់គ្លេសដែរ ទោះបីជាប្រាសាទ ទេឧល ក៏មានទម្រង់ផ្សេងគ្នានៅក្នុងតំបន់ Manbhum នៃភាគខាងលិច Bengal ដែរ។
ទេឧល មានបីប្រភេទ៖ បើនិយាយពីវាក្យសព្ទទូទៅរបស់ឥណ្ឌាខាងជើង រេខទេឧល (rekha deul) គឺជាទីសក្ការៈ និងប៉មពីលើវា រៀងគ្នា គភ៌គ្រឹះ និង សិខរ ដែលជា បិធទេឧល (pida deul) គឺ មណ្ឌប ដែលជាកន្លែងដែលអ្នកស្មោះត្រង់មានវត្តមាន។ សិខរទេឧល គឺជាទម្រង់ជំនួសនៃប៉មពីលើទីសក្ការៈ ដែលមានរាងស្រដៀងនឹងក្លោងទ្វារប្រាសាទ គោបុរៈ រាងពងក្រពើនៅក្នុង ស្ថាបត្យកម្មទ្រាវិឌ ភាគខាងត្បូង។
រេខទេឧល
[កែប្រែ]
រេខ នៅក្នុង Odia មានន័យថាបន្ទាត់ត្រង់។ វាគឺជាអគារខ្ពស់មួយដែលមានរាងជាដុំស្ករមើលទៅដូចជា សិខរ ។ វាគ្របដណ្តប់ និងការពារទីសក្ការៈបូជា ( គភ៌គ្រឹះ ) ។ ឧទាហរណ៍ :
- សិខរ នៃ ប្រាសាទ Lingaraja នៅ Bhubaneswar
- សិខរ នៃ ប្រាសាទ Jagannath នៅ Puri
- ប្រាសាទ Jagannath នៅ Nayagarh
- ប្រាសាទ Uttaresvara Siva នៅ Bhubaneswar
- សិខរ នៃ ប្រាសាទ Yameshwar នៅ Bhubaneswar
- សិខរ នៃប្រាសាទ Shantinath Shiva នៅភូមិ Shihar ក្បែរ Jayrambati, Bankura, West Bengal
បិធទេឧល
[កែប្រែ]
វាជាអគាររាងការ៉េ ជាធម្មតាមានដំបូលរាងពីរ៉ាមីត ជាជាងប៉ម វិមាន លើជម្រកនៃប្រាសាទនានានៅភាគខាងត្បូងនៃ ស្ថាបត្យកម្ម ទ្រាវិឌ ។ សម្រាប់សាល ឬបន្ទប់បម្រើនៃប្រាសាទ។ ឧទាហរណ៍
- Jagamohana (សាលប្រជុំ) នៃ ប្រាសាទព្រះអាទិត្យ នៅ Konârak
- Jagamohana នៃ ប្រាសាទ Yameshwara នៅ Bhubaneswar
- Jagamohana នៃប្រាសាទ Shantinath Shiva នៅ Jayrambati, Bankura, West Bengal
- ប្រាសាទ Digambara Jaina, Khandagiri នៅ Bhubaneswar
ខករទេឧល
[កែប្រែ]
ខករទេឧល គឺជាអគាររាងចតុកោណដែលមានដំបូលរាងពីរ៉ាមីតកាត់ខ្លីដូច គោបុរៈ ។ ឈ្មោះនេះចេញមកពីខករ (ពពែ) ដោយសាររាងដំបូល ។ ប្រាសាទនៃអាទិទេព ស្ត្រី ជាប្រាសាទនៃប្រភេទនោះ។ ឧទាហរណ៍ :
- Baitala Deula, Bhubaneswar (ឧទ្ទិសដល់ Chamunda )
- Varahi Deula, Chaurasi, ស្រុក Puri (ឧទ្ទិសដល់ Varahi )
- ប្រាសាទ Brahmi, Chaurasi
- Kedara Gouri, Bhubaneswar
- ប្រាសាទ Narayani, Khalikote (ឧទ្ទិសដល់ Durga )
- ប្រាសាទ Durga, Banki
- ↑ "Architecture on the Indian Subcontinent - Glossary". Retrieved 2007-01-26.
- ↑ History of Indian and Eastern Architecture. Cambridge University Press. 2013. pp. 92–116. ល.ស.ប.អ. 9781139814638.