Lawa (ថៃ: ลัวะ or ละว้า) គឺជា ជនជាតិដើមភាគតិច រស់នៅខាងជើងប្រទេស ថៃ។ ពួកគេនិយាយ ភាសាឡាវា ដែលជាភាសា មន-ខ្មែរ ពួកគេរស់នៅខេត្ត ម៉ែហងសន និង ឆៀងម៉ៃ.[១]
ជនជាតិឡាវាជួនកាលត្រូវបានគេយល់ច្រឡំថាជាជនជាតិដូចគ្នាជាមួយនឹង ជនជាតិលូ នៃភាគខាងជើង ឡាវ និង ខេត្តណាន ប្រទេសថៃ ដែលជាអ្នកនិយាយ ភាសាខ្មុ ដែលមានទំនាក់ទំនងឆ្ងាយជាងនេះ។ បញ្ហានេះត្រូវបានផ្សំឡើងដោយពួកឡាវាខាងកើតនៃខេត្តឈៀងម៉ៃ ដែលចូលចិត្តហៅថា លូ ដោយអ្នកខាងក្រៅ ហើយដោយប្រជាជនថៃជាទូទៅសំដៅទៅលើអ្នកនិយាយភាសាប៉ាឡាំងកិចផ្សេងៗគ្នាទាំងនេះថាជា លូ។ [១] [២]
នៅសតវត្សទី៥ដល់ទី១០ ជនជាតិឡាវាបានរស់នៅ ភាគកណ្តាលនៃប្រទេសថៃ ហើយរួមជាមួយ ជនជាតិមន ជាអ្នក ស្រុកលពបុរី បច្ចុប្បន្ន។ ឈ្មោះ "លពបុរី" ត្រូវបានគេនិយាយថាបានមកពី "លវបូរី" ហើយទីក្រុងនេះបានបង្កើតជាស្នូលនៃនគរដំបូងនៅក្នុងអ្វីដែលឥឡូវនេះជាប្រទេសថៃ ព្រះរាជាណាចក្រល្វោ ដែលមានតាំងពីសតវត្សទី 7 នៃគ.ស. រហូតដល់វាត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុង អយុធ្យានៅឆ្នាំ 1388 គ.ស។ [៣] [៤] ប្រភពផ្សេងទៀតដាក់ថា ឡាវា ជាអ្នករស់នៅដើមនៃភាគខាងជើងប្រទេសថៃ មុនការចំណាកស្រុកជនជាតិតៃចូលទៅក្នុងទឹកដីទាំងនេះ។ [៥] [៦] [៧]
ជនជាតិឡាវាត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងរឿងព្រេងថៃភាគខាងជើង ដែលភាគច្រើនទាក់ទងនឹងការបង្កើតទីក្រុងរបស់ខ្លួន។ សៀវភៅ ចាមទេវីវង្សា សតវត្សទី 15 នៃគ.ស. ដោយព្រះសង្ឃឈៀងម៉ៃនាម ពោធិរាមសី រៀបរាប់ពីក្សត្រី មន ចាមទេវី ដែលជាម្ចាស់ក្សត្រីនៃ ព្រះរាជាណាចក្រល្វោ បានបង្កើតទីក្រុង ហរិបុញ្ជ័យ (បច្ចុប្បន្ន ឡាំភុន ) ក្នុងសតវត្សទី 7 នៃគ.ស ពួកឡាវាដែលមានទាហាន 80,000 នាក់។ ក្រោយចាញ់ព្រះនាងក៏រៀបអភិសេកជាមួយបុត្រទាំងពីររបស់ស្តេចឡាវ ដែលបន្ទាប់មកនគរទាំងពីរក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ [៨]
ការបង្កើតរដ្ឋទីក្រុង ងៀងយ៉ាង ក្នុងសតវត្សទី៨នៃគ.ស ដែលក្នុងនោះ ម៉ាងរៃ ជាព្រះអង្គម្ចាស់មុននឹងបង្កើត នគរឡានណា ក្នុងសតវត្សន៍ទី១៣ ក៏ត្រូវបានសន្មតថាជាពួកឡាវាក្នុងរឿង ដូយទុង ។ [៩]
{{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)