ពុម្ពអក្សរជាតិថៃ

ពុម្ពអក្សរ "TH Sarabun PSK" ប្រើនៅក្នុងរូបសញ្ញាបច្ចុប្បន្នរបស់វិគីភីឌាថៃ។

ពុម្ពអក្សរជាតិ (ថៃ: ฟอนต์แห่งชาติ^[១]; ព.ប.ប.ស.ថ: [font] haeng chat), ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា SIPA fonts (ថៃ: ฟอนต์ซิป้า^[២]) គឺជាក្រុមនៃពុម្ពអក្សរ ថៃ-ឡាតាំង ចំនួនដប់បី ដែលត្រូវបានចែកចាយដោយឥតគិតថ្លៃ និងប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ដោយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសថៃ ក្រោយពេលពុម្ពអក្សរទាំងនេះឈ្នះការប្រកួតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០០៧។ ពុម្ពអក្សរទាំងនេះ រួមទាំងកំណែផ្សេងៗរបស់ពួកវា បានចេញផ្សាយដោយ ការិយាល័យផ្សព្វផ្សាយឧស្សាហកម្មសុហ្វវែរ៍ជាតិ (អង្គការមហាជន) ឬហៅថា SIPA រួមជាមួយនឹង នាយកដ្ឋានទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញា តាមរយៈគេហទំព័រ f0nt.com ហើយអាចទាញយកបានដោយមិនគិតប្រាក់លើគេហទំព័រនោះ។^[៣]

ការប្រកួតត្រូវបានរៀបចំដោយគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី អភិសិទ្ធិ វេជ្ជាជីវៈ ក្រោមទស្សនៈដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរពុម្ពអក្សរដែលរដ្ឋាភិបាលថៃបានទិញពីក្រុមហ៊ុនឯកជន រួមទាំងពុម្ពអក្សរពីម៉ៃក្រូសុហ្វដូចជា Angsana New, Browvallia New, Cordia New, និង EucrosiaUPC ដែលមានប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយនៅពេលនោះ ដោយជំនួសមកវិញនូវពុម្ពអក្សរដែលបង្កើតដោយជនជាតិថៃ។ ការប្រកួតកាលនោះ គឺជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងដែលលើកឡើងដោយ ក្រសួងតិចណូឡូជីព័ត៌មាននិងការទំនាក់ទំនង (បច្ចុប្បន្ន៖ ក្រសួងឌីជីថលសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម) ដែលហៅថា "គម្រោងពុម្ពអក្សរមាត្រដ្ឋានរាជការថៃ" (โครงการฟอนต์มาตรฐานราชการไทย)។ ក្រសួងបានលើកឡើងថា «... បច្ចុប្បន្ន ក្នុងរាជការមានការប្រើពុម្ពអក្សរច្រើនផ្សេងគ្នា ដូច្នេះហើយមិនមានស្តង់ដារនៅក្នុងឯកសារផ្លូវការនោះទេ ហើយពុម្ពអក្សរដែលបានមកពីក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលពួកគេមានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខ អាចមានបញ្ហារឿងរ៉ាវប្ដឹងលើការរំលោភសិទ្ធិប្រើប្រាស់ថែមទៀតផង»។^[៤]

នៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសជាផ្លូវការនូវពុម្ពអក្សរចំនួនដប់បីឲ្យជាពុម្ពអក្សរសាធារណៈ ដោយហៅថា "ពុម្ពអក្សរជាតិ"។ រាជការថៃត្រូវប្រើពុម្ពអក្សរទាំងនេះ ជាពិសេសគឺពុម្ពអក្សរ "TH Sarabun PSK" នៅក្នុងឯកសាររបស់រដ្ឋ។ ពួកគេក៏ត្រូវបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ពុម្ពអក្សរពីក្រុមហ៊ុនឯកជននានា នៅត្រឹមថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ ដែលនោះជាថ្ងៃចម្រើនព្រះជន្មសម្ដេច ភូមិពលអតុល្យតេជ យាងចូល ៨៣ ព្រះវស្សា។ អង្គនីតិបញ្ញត្តិនិងអង្គតុលាការក៏ត្រូវបានស្នើសុំសម្រាប់កិច្ចសហការផងដែរ។^[៥]

ពុម្ពអក្សរ "Th Sarabun PSK" ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងឯកសាររាជកិច្ច ចាបពីខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ជំនួសឲ្យពុម្ពអក្សរ "Angsana New"។ ឯកសាររាជកិច្ចដំបូងដែលប្រើពុម្ពអក្សរនេះ គឺរាជកិច្ចលេខ ១២៨ ផ្នែក ១ ក ចុះថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ នៅត្រង់ «បទបញ្ជាក្រសួងកំណត់លក្ខខណ្ឌនិងនីតិវិធីទទួលស្គាល់វិញ្ញាបនបត្រប្រភេទអាកាសយាន ឬ វិញ្ញាបនបត្រប្រភេទបន្ថែម ដែលចេញដោយរដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាឬប្រទេសដែលបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រទេសថៃ ដើម្បីសុំវិញ្ញាបនបត្រចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាស ព.ស. ២៥៥៣ (គ.ស. ២០១០)» ("กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการรับรองใบรับรองแบบอากาศยานหรือใบรับรองแบบส่วนเพิ่มเติมที่ออกโดยรัฐภาคีแห่งอนุสัญญาหรือประเทศที่ได้ทำความตกลงกับประเทศไทย เพื่อขอใบสำคัญสมควรเดินอากาศ พ.ศ. 2553")។^[៦]

នៅឆ្នាំ២០១៨ Google Fonts និងក្រុមហ៊ុនពុម្ពអក្សរក្នុងស្រុក ខាត់សាន ឌីម៉ាក (Cadson Demak) បានកែសម្រួលពុម្ពអក្សរជាតិទាំងអស់^[៧]^[៨] ហើយចេញផ្សាយក្រោមអាជ្ញាបណ្ណពុម្ពអក្សរបើកទូលាយ (Open Font License)។

ពុម្ពអក្សរ "TH Sarabun PSK" ក៏ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងរូបសញ្ញាបច្ចុប្បន្នរបស់វិគីភីឌាថៃផងដែរ។ រូបសញ្ញានេះត្រូវបានរចនាដោយ ប្រាជ្ញា សិង្ហតោ (ปรัชญา สิงห์โต) ជាអ្នករចនាក្រាហ្វិកនិងអ្នកបង្កើតគេហទំព័រ f0nt.com ដែលរូបសញ្ញានេះបានឈ្នះនៅក្នុងការប្រកួតក្នុងឆ្នាំ២០០៨^{[តំណភ្ជាប់ខូច]}។^[៩]

ពុម្ពអក្សរទាំងដប់បីនោះរួមមាន៖^[៣]

#	Name	Designers	Notes
1.	TH Sarabun PSK	សុភកិច ឆលើមលាភ Supphakit Chaloemlap (ศุภกิจ เฉลิมลาภ)	ឈ្មោះ "Sarabun" (สารบรรณ, ព.ប.ប.ស.ថ: Saraban) ត្រូវនឹងពាក្យខ្មែរថា បណ្ណសារ។ ពុម្ពអក្សរនេះក្រោយមកត្រូវបានកែសម្រួលនិងចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ ក្រោមឈ្មោះ «TH Sarabun New»។ កំណែថ្មីមាននៅគេហទំព័រ Google Fonts ក្រោមឈ្មោះ "Sarabun"។
2.	TH Chamornman	ឯកលក្សណ៍ ពៀរពនាវេជ Ekkalak Phianphanawet (เอกลักษณ์ เพียรพนาเวช)	ឈ្មោះ "Chamornman" (จามรมาน, ចាម៉នម៉ាន, ព.ប.ប.ស.ថ: Chamon Man) មានន័យថា «បេះដូងនៃដើមឈើ» ដែលជាដើមឈើនិមិត្តរូបនៃ សាកលវិទ្យាល័យចុឡាលុងករណ៍។ ប៉ុន្តែអ្នករចនាពុម្ពអក្សរនេះគឺជានិស្សិតចប់ពី សាកលវិទ្យាល័យបាងកក មិនមែន ចុឡាលុង្ករណ៍ ទេ។^[១០]
3.	TH Krub	ឯកលក្សណ៍ ពៀរពនាវេជ	ឈ្មោះពុម្ពអក្សរនេះប្រើពាក្យឆ្លើយ "បាទ" ក្នុងភាសាថៃ "Krub" (ครับ ព.ប.ប.ស.ថ: Khrap)។
4.	TH Srisakdi	ក្រុមអក្សរាមេធី (ทีมอักษราเมธี – Aksaramethi Team) រួមមាន ពៃរោចន៍ ពៀមប្រច័កពង្ស (Phairot Piamprachakphong – ไพโรจน์ เปี่ยมประจักพงษ์) និង បវរ ចរដុល (Bowon Chonradon – บวร จรดล)	ឈ្មោះ "Srisakdi" (ศรีศักดิ์, ស្រីស័ក្ដិ៍, ព.ប.ប.ស.ថ: Si Sak) មានន័យថាកិត្យានុភាព។ អក្សរថៃបច្ចុប្បន្នគឺជាអក្សរដៃនៃរាជលេខាធិការវាំងសម័យធនបុរី និងនៅដើមអាណាចក្ររតនកោសិន្ទ្រ។
5.	TH Niramit AS	ក្រុមអក្សរាមេធី	ឈ្មោះ "Niramit" (นิรมิต) ត្រូវនឹងពាក្យជាខ្មែរថា និម្មិត (បង្កើតដោយឫទ្ធិឬវេទមន្ត)។
6.	TH Charm of AU	កល្យាណមិត្រ នររ័ត្នពុទ្ធិ Kanlayanamit Noraratphutthi (กัลยาณมิตร นรรัตน์พุทธิ)
7.	TH Kodchasan	ក័ល្យសុដា ពៀមប្រច័កពង្ស Kansuda Piamprachakphong (กัลย์สุดา เปี่ยมประจักพงษ์)	ឈ្មោះ "Kodchasan" (คชสาร, ព.ប.ប.ស.ថ: Khotchasan) ត្រូវនឹងពាក្យ គជសារ ប្រែថាដំរីដ៏ធំសម្បើម។
8.	TH K2D July8	កាន្ត រ៉តសួស្ដី Kan Rotsawat (กานต์ รอดสวัสดิ์)
9.	TH Mali Grade 6	សុដារ័ត្ន លើតស៊ីថង Sudarat Leotsithong (สุดารัตน์ เลิศสีทอง)	ជាអក្សរដៃនៃកុមារីអាយុ៦ឆ្នាំ ឈ្មោះ "ម្លិះតូច" (เด็กหญิงมะลิ) ដែលជាតួអង្គប្រឌិតដោយអ្នករចនា។
10.	TH Chakra Petch	ធីរវឌ្ឍន៍ ពចន៍វិបូលសិរិ Thirawat Photwibunsiri (ธีรวัฒน์ พจน์วิบูลศิริ)	ឈ្មោះ "Chakra Petch" (จักรเพชร, ព.ប.ប.ស.ថ: Chak Phet) ត្រូវនឹងពាក្យខ្មែរថា ចក្រពេជ្រ។
11.	TH Bai Jamjuree CP	ក្រុម PITA រួមមាន រពី សុវីរានន្ទ (Rapee Suveeranont – รพี สุวีรานนท์) និង វិរោចន៍ ចិរព័ឌ្ឍនកុល (Virot Chiraphadhanakul – วิโรจน์ จิรพัฒนกุล)	ឈ្មោះ "Bai Jamjuree" (ใบจามจุรี, ព.ប.ប.ស.ថ: Bai Chamchuri) ប្រែថា ស្លឹកអំពិលបារាំង។
12.	TH KoHo	ក្រុម ក-ហ (กลุ่ม ก-ฮ) រួមមាន ខាម ចាតុរង្គកុល (Kham Chaturongkhakun – ขาม จาตุรงคกุล), កនុកវណ្ណ ពែនថៃស៊ុង (Kanokwan Phaenthaisong –กนกวรรณ แพนไธสง) និង កនិដ្ឋា សិទ្ធិយែម (Khanittha Sitthiyaem – ขนิษฐา สิทธิแย้ม)
13.	TH Fah Kwang	ក្រុមដប់មួយ (ทีมสิบเอ็ด) រួមមាន កិត្តិ សិរិរ័ត្នបុណ្យជ័យ (Kitti Sirirattanabunchai – กิตติ ศิริรัตนบุญชัย) និង វឌ្ឍន៍ ភ័ទ្រោវាសន៍ (Wat Phattharowat – วัฒน์ ภัทโรวาสน์)	ឈ្មោះ "Fah Kwang" (ฟ้ากว้าง, ព.ប.ប.ស.ថ: Fa Kwang) មានន័យថា មេឃធំទូលាយ។

Google Fonts

នៅឆ្នាំ២០១៨ ក្រុមហ៊ុន ខាត់សាន ឌីម៉ាក ដែលជាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក បានធ្វើការជាមួយ Google Fonts ដើម្បីកែសម្រួលពុម្ពអក្សរជាតិទាំងអស់ ដោយធ្វើឲ្យពួកវាមានភាពច្បាស់ជាងមុនលើអេក្រង់ (font hinting), មានកម្រាស់ច្រើនជាងមុន, និងឲ្យដើរស្រួលជាមួយប្រព័ន្ធយូនីកូដ។ ហើយក៏មានពុម្ពអក្សរថ្មីមួយទៀតដែលបានគំនិតពី TH Srisakdi។^[១១]

#	National font name	Google Fonts name	Google Fonts designers
1.	TH Sarabun PSK	Sarabun	សុភកិច ឆលើមលាភ (Supphakit Chaloemlap – ศุภกิจ เฉลิมลาภ)
2.	TH Chamornman	Charmonman	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
3.	TH Krub	Krub	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
4.	TH Srisakdi	Srisakdi	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
5.	TH Niramit AS	Niramit	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
6.	TH Charm of AU	Charm	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
7.	TH Kodchasan	Kodchasan	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
8.	TH K2D July8	K2D	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
9.	TH Mali Grade 6	Mali	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
10.	TH Chakra Petch	Chakra Petch	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
11.	TH Bai Jamjuree CP	Bai Jamjuree	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
12.	TH KoHo	KoHo	ខាត់សាន ឌីម៉ាក
13.	TH Fah Kwang	Fahkwang	ខាត់សាន ឌីម៉ាក

យោង

↑ ไทยรัฐออนไลน์ (2554-01-20). "ซิป้า จับมือ กรมทรัพย์สินฯ ทางปัญญา ยิ้มร่าอวดโฉม 13 ฟอนต์ไทย ใช้ในหน่วยงานราชการ"
↑ ไทยรัฐออนไลน์ (2553-12-13). "รัฐบาลกลัวละเมิดลิขสิทธิ์ ให้ส่วนราชการใช้ฟอนต์ไทยจากซิป้า".
↑ ^៣,០ ^៣,១ ฟ๐นต์.คอม (2007-06-28). "13 ฟอนต์ฟรีมาตรฐาน จากสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (SIPA)".
↑ ฟ๐นต์.คอม (2010-09-08). "สั่งราชการโละฟอนต์ต่างชาติ ใช้ฟอนต์ไทยแลนด์".
↑ กรมประชาสัมพันธ์ (2010-09-07). "ครม.เห็นชอบให้ทุกหน่วยงานภาครัฐ ดำเนินการติดตั้งฟอนต์สารบรรณเพิ่ม Archived 2010-09-12 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.".
↑ ราชกิจจานุเบกษา (2011-01-07). "กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการรับรองใบรับรองแบบอากาศยานหรือใบรับรองแบบส่วนเพิ่มเติมที่ออกโดยรัฐภาคีแห่งอนุสัญญาหรือประเทศที่ได้ทำความตกลงกับประเทศไทย เพื่อขอใบสำคัญสมควรเดินอากาศ พ.ศ. 2553" (PDF)
↑ "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2019-05-05. Retrieved 2019-06-19.
↑ https://medium.com/@poonlapveerathanabutr/google-thai-fonts-f7274bea0a50
↑ ฟ๐นต์.คอม (2008-06-05). "กระจู๋: อันว่าด้วยโลโก้วิกิพีเดียไทย Archived 2012-04-26 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.".
↑ "เอกลักษณ์ เพียรพนาเวช คนบ้าตัวอักษร". Who? Weekly Magazine. 2010. Archived from the original on 2011-01-28.
↑ "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2019-05-05. Retrieved 2019-06-19.

តំណទៅខាងក្រៅ

SIPA fonts - f0nt.com
"TH Sarabun New" - f0nt.com
Suphakit Chaloemlap's idea in designing "TH Sarabun PSK" Archived 2012-04-26 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន. - នាយកដ្ឋានទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញា
Thai National fonts and other Thai fonts on Google Fonts

[1] ไทยรัฐออนไลน์ (2554-01-20). "ซิป้า จับมือ กรมทรัพย์สินฯ ทางปัญญา ยิ้มร่าอวดโฉม 13 ฟอนต์ไทย ใช้ในหน่วยงานราชการ"

[2] ไทยรัฐออนไลน์ (2553-12-13). "รัฐบาลกลัวละเมิดลิขสิทธิ์ ให้ส่วนราชการใช้ฟอนต์ไทยจากซิป้า".

[:0-3] ៣,០ ^៣,១ ฟ๐นต์.คอม (2007-06-28). "13 ฟอนต์ฟรีมาตรฐาน จากสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (SIPA)".

[4] ฟ๐นต์.คอม (2010-09-08). "สั่งราชการโละฟอนต์ต่างชาติ ใช้ฟอนต์ไทยแลนด์".

[5] กรมประชาสัมพันธ์ (2010-09-07). "ครม.เห็นชอบให้ทุกหน่วยงานภาครัฐ ดำเนินการติดตั้งฟอนต์สารบรรณเพิ่ม Archived 2010-09-12 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.".

[6] ราชกิจจานุเบกษา (2011-01-07). "กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการรับรองใบรับรองแบบอากาศยานหรือใบรับรองแบบส่วนเพิ่มเติมที่ออกโดยรัฐภาคีแห่งอนุสัญญาหรือประเทศที่ได้ทำความตกลงกับประเทศไทย เพื่อขอใบสำคัญสมควรเดินอากาศ พ.ศ. 2553" (PDF)

[7] "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2019-05-05. Retrieved 2019-06-19.

[8] ttps://medium.com/@poonlapveerathanabutr/google-thai-fonts-f7274bea0a50

[9] ฟ๐นต์.คอม (2008-06-05). "กระจู๋: อันว่าด้วยโลโก้วิกิพีเดียไทย Archived 2012-04-26 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.".

[10] "เอกลักษณ์ เพียรพนาเวช คนบ้าตัวอักษร". Who? Weekly Magazine. 2010. Archived from the original on 2011-01-28.

[11] "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2019-05-05. Retrieved 2019-06-19.

[១]

[២]

[៣]

[៤]

[៥]

[៦]

[៧]

[៨]

[៩]

[១០]

[១១]

ពុម្ពអក្សរជាតិថៃ

Google Fonts

យោង

តំណ​ទៅ​ខាងក្រៅ

តំណទៅខាងក្រៅ