វិទ្យុសំបុកឃ្មុំ

ទំព័រគំរូ:Infobox radio station

វិទ្យុសំបុកឃ្មុំ ជា​ស្ថានីយ​វិទ្យុ​កម្ពុជា​ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែល​គ្រប់គ្រង និង​ដំណើរការ​ដោយ​អ្នក​កាសែត​ឯករាជ្យ ម៉ម សូណង់ដូ[] វាចាក់ផ្សាយតាមវិទ្យុ FM 105 ។ [] គណៈកម្មាធិការការពារអ្នកសារព័ត៌មាន (CPJ) បានពិពណ៌នាវានៅក្នុងឆ្នាំ២០១២ ថាជា "សារព័ត៌មានឯករាជ្យមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា"។ []

ការសរសេរកម្មវិធី

[កែប្រែ]

នៅឆ្នាំ២០១២ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បានពណ៌នាវិទ្យុសំបុកឃ្មុំថាជា "វេទិកាដ៏សំខាន់សម្រាប់ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា"។ ស្ថានីយ៍នេះគឺជាប្រធានបទមួយក្នុងចំណោមប្រធានបទដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយចំនួន រួមមាន "សង្គមស៊ីវិលកម្ពុជា ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មរណភាពមាតា និងការជួញដូរមនុស្ស យុទ្ធនាការសម្រាប់សិទ្ធិស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រ តម្លាភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយសមធម៌ និងនិរន្តរភាព ការងារ។ សិទ្ធិ ការការពារបរិស្ថាន នីតិរដ្ឋ និងការអប់រំការបោះឆ្នោត និងការត្រួតពិនិត្យការបោះឆ្នោត”។ [] វាក៏មានកម្មវិធីដោយ វិទ្យុអាស៊ីសេរី សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក [] និង មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ផងដែរ។ []

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

[កែប្រែ]

នៅឆ្នាំ ១៩៩៥ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ពលរដ្ឋខ្មែរពីរបារាំង-ខ្មែរ បានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ហើយទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណផ្សាយសម្រាប់ស្ថានីយថ្មី ដែលលោកដាក់ឈ្មោះថា វិទ្យុសំបុកឃ្មុំ។ វាបានចាប់ផ្តើមចាក់ផ្សាយនៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៦។ លោក​បាន​ប្រើ​ស្ថានីយ​នេះ​ដើម្បី​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​គណបក្ស​នយោបាយ​ថ្មី គឺ​គណបក្ស​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ​សំបុកឃ្មុំ និង​បាន​ឈរ​ឈ្មោះ​ក្នុងការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ១៩៩៨ ។ យោងទៅតាម សារព័ត៌មានអាស៊ីថែមត៍ យុទ្ធនាការរបស់លោកបានឈ្នះលោកត្រឹមតែ "កេរ្តិ៍ឈ្មោះជាអសុរោះ បញ្ចេញទស្សនៈព្រះពុទ្ធសាសនា ការអង្វររកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងយុទ្ធនាការផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់ការយកចិត្តទុកដាក់"។ ក្រោយ​មិន​ជាប់​ឆ្នោត លោក សូណង់ដូ បាន​រំលាយ​បក្ស ប៉ុន្តែ​បន្ត​ផ្សាយ​តាម​វិទ្យុ​សំបុក​ឃ្មុំ​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​កាសែត​ឯករាជ្យ។ []

គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១២ លោក សូណង់ដូ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនចំនួនបីដង ដោយចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្សាយរបស់ស្ថានីយ៍។ នៅឆ្នាំ២០០៣ ក្នុងអំឡុង កុបកម្មនៅទីក្រុងភ្នំពេញ អ្នកទូរស័ព្ទទៅវិទ្យុសំបុកឃ្មុំបានអះអាងមិនត្រឹមត្រូវថាមន្ត្រីស្ថានទូតកម្ពុជាត្រូវបានសម្លាប់នៅទីក្រុងបាងកក។ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា លោក សូណង់ដូ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទ "ផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត" "ញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង" និង "ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ" ។ លោក​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ថា​៖ «​ពួកគេ​បន្ទោស​ខ្ញុំ​ចំពោះ​ការ​ផ្សាយ​មតិ​របស់​អ្នក​ស្តាប់​ដែល​ប្រែ​ទៅ​ជា​មិន​ពិត។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ចូល​គុក​ដើម្បី​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មនុស្ស​បញ្ចេញ​មតិ​ខ្ញុំ​សប្បាយ​ចិត្ត» [] លោកត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំនៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ [] ហើយមិនដែលនាំមកកាត់ទោសទេ។ []

លោក សូណង់ដូ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនម្តងទៀតនៅថ្ងៃទី ១១ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៥ បន្ទាប់ពីរាយការណ៍អំពីសន្ធិសញ្ញារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាមួយវៀតណាម ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនរបស់ប្រទេសទាំងពីរ។ របាយការណ៍​នោះ​រួម​មាន​ការ​ពិភាក្សា​ជាមួយ​អ្នក​ជំនាញ​បារាំង​ម្នាក់​ដែល​រិះគន់​សម្បទាន​របស់​លោក ហ៊ុន សែន។ លោក សូណង់ដូ ត្រូវ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ «បរិហារកេរ្តិ៍​ជា​បទ​ឧក្រិដ្ឋ» «ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត» និង «ញុះញង់»។ [] នៅខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ ការចោទប្រកាន់លើរូបលោកត្រូវបានទម្លាក់ចោលនៅក្នុងអ្វីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពិពណ៌នាថាជា «អំណោយ» ដល់ការចូលជួបឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក គ្រីស្តូហ្វឺ រ.ហ៊ីល[១០]

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៥ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១២ គាត់​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ជា​ថ្មី​ម្តង​ទៀត​ដោយ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បណ្តេញ​ចេញ​រោងចក្រ​កៅស៊ូ​ថ្មី​ក្នុងខេត្តក្រចេះ[] អាជ្ញាធរ​បាន​ចោទប្រកាន់​គាត់​ពី​បទ​«​បះបោរ​» និង​«​ញុះញង់​ឱ្យ​មនុស្ស​កាន់​អាវុធ​ប្រឆាំង​រដ្ឋ​»​។ []

ការ​ចាប់​ខ្លួន​នេះ​បាន​បង្ក​ការ​រិះគន់​ទាំង​ក្នុង​និង​ក្រៅ​ប្រទេស​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស។ ក្រុម​ចម្រុះ​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា​ចំនួន ២២ ហៅ​កាត់​ថា គណៈកម្មាធិការ​សកម្មភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដោះលែង លោក សូណង់ដូ «ដើម្បី​សង្គ្រោះ​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ប្រទេស»។ [] សមាជិក​វិទ្យុ​សំបុកឃ្មុំ និង ​សមាគម​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ ​តវ៉ា​នៅ​មុខព្រះបរមរាជវាំង ​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣ កក្កដា។ [] CPJ បានអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងគាត់ជាបន្ទាន់ ដោយបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន មាន "ប្រវត្តិដ៏ប្រពៃក្នុងការកម្រិតការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងរដ្ឋដោយគ្មានហេតុផលច្បាស់លាស់ប្រឆាំងនឹងអ្នកកាសែត ដើម្បីរារាំងការរិះគន់រដ្ឋបាល" ។ [] អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សបាននិយាយថា "ការចាប់ខ្លួនលោកសូណង់ដូ ចំពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ [រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ហ៊ីលឡារី] គ្លីនតុន គឺជាសញ្ញាដ៏អសុរោះ ដែលលោក ហ៊ុន សែន គិតថា សហរដ្ឋអាមេរិកចង់បានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់គាត់លើបញ្ហាផ្សេងៗជាច្រើន ដែលគាត់មិនខ្លាចក្នុងការបន្ទាបបន្ថោកលើ​អ្នក​រិះគន់​គាត់»។ [] អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ បានដាក់ឈ្មោះលោក សូណង់ដូ ជា អ្នកទោសមនសិការ "ត្រូវបានឃុំខ្លួនសម្រាប់ការអនុវត្តដោយសន្តិវិធីនៃសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់គាត់"។ [១១]

ឯកសារយោង

[កែប្រែ]
  1. ១,០ ១,១ ១,២ ១,៣ "Cambodian govt critic faces trial". Bangkok Post. 17 July 2012. Retrieved 1 August 2012.
  2. ២,០ ២,១ ២,២ Uon Chhin and Vichey Ananddh (23 July 2012). "Jailed Radio Station Chief Ill". Radio Free Asia. Archived from the original on 13 វិច្ឆិកា 2014. Retrieved 1 August 2012.
  3. ៣,០ ៣,១ "Cambodian broadcaster detained on insurrection charges". The Committee to Protect Journalists. 17 July 2012. Archived from the original on 5 March 2013. Retrieved 1 August 2012. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  4. ៤,០ ៤,១ "Cambodia: After US, ASEAN Leave, Media Critic Jailed". Human Rights Watch. 17 July 2012. Retrieved 1 August 2012.
  5. ៥,០ ៥,១ "Cambodian radio station creates a buzz". Asia Times. 19 September 2003. Archived from the original on 1 October 2003. Retrieved 1 August 2012. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  6. "Radio boss charged over Cambodian riots". BBC News. 31 January 2003. Retrieved 1 August 2012.
  7. "The Run-Up to Cambodia's 2003 National Assembly Election: Political Expression and Freedom of Assembly under Assault" (PDF). Human Rights Watch. June 2003. Retrieved 1 August 2012.
  8. Saing Soenthrith (2 September 2003). "Anti-Thai riot trial to commence today". Cambodia Human Rights. Archived from the original on 19 July 2012. Retrieved 1 August 2012. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  9. Ann Cooper (18 November 2005). "CPJ condemns detention of radio journalist in letter to Hun Sen". Committee to Protect Journalists. Retrieved 1 August 2012.
  10. Paul Tighe (24 January 2006). "Annan Welcomes Cambodia Ending Cases Against Rights Activists". Bloomberg. Retrieved 1 August 2012.
  11. "Urgent Action: Government Critic Detained". Amnesty International. 1 August 2012. Archived from the original on 2 December 2012. Retrieved 1 August 2012. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)