| សោ ភឹម | |
|---|---|
| ឈ្មោះកំណើត | សោ ភឹម |
| កើត | សូ វណ្ណា ១៩២៥ ខេត្តស្វាយរៀង, កម្ពុជា, អាណានិគមនិយមបារាំង |
| ស្លាប់ | 3 មិថុនា 1978 (អាយុ Expression error: Unrecognized punctuation character "{". ឆ្នាំ) ខេត្តកំពង់ចាម, កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ |
| អាជីព | មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមបោសសំអាត |
សោ ភឹម ឬ សូ វណ្ណា ជាខ្មែរឥស្សរៈ លេខ៣ នៃការិយាល័យអចិន្ត្រៃយ៍ និងការិយាល័យយោធានៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា អនុប្រធានកងកំលាំងប្រដាប់អាវុធរំដោះជាតិប្រជាជនកម្ពុជាលេខាបូព៌ា។ តំបន់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៃខ្មែរក្រហម រហូតដល់លោកមិនព្រមអនុវត្តរបបប្រល័យពូជសាសន៍កម្ពុជា ដែលរចនាឡើងដោយ ប៉ុល ពត និងសមមិត្តរបស់លោកដែលបណ្តាលឱ្យលោកស្លាប់នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨។ [១]
សោ ភីម កើតនៅឆ្នាំ១៩២៥ ជាកូនអ្នកស្រែចំការ។ លោកកើតនៅពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០ នៅភូមិមួយក្នុងខេត្តស្វាយរៀង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ [១] លោកគឺជា "បុរសមុខមូល កម្ពស់ប្រហែល ១,៨ ម៉ែត្រ ជាមួយនឹងស្បែកពណ៌ខ្មៅស្រអែម និងសក់ខ្មៅត្រង់" ។ [២] លោកត្រូវបានគេចាត់ទុកថាឈ្លើយ ហើយអាចគំរាមមិត្តរួមការងាររបស់លោកដោយកាំភ្លើងរបស់លោក។ [៣]
សោ ភីម ក្រោយពីធ្វើទាហានបានមួយរយៈហើយបានចូលរួមជាមួយរណសិរ្សសាមគ្គីឥស្សរៈ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអាណាព្យាបាលបារាំងរបស់កម្ពុជា ជាមួយនឹងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយពួកកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ។ លោកបានចូល បក្សកុម្មុយនិស្តឥណ្ឌូចិន នៅឆ្នាំ១៩៥១ ក្រោមឈ្មោះបដិវត្តន៍របស់ សូ វណ្ណា។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥២ ក្រុមតន្ត្រីនៅខេត្តព្រៃវែងបានរួមបញ្ចូលគ្នាទៅជាអង្គភាពចល័តមួយ ហើយក្រោមការដឹកនាំរបស់ សោ ភីម ពួកគេបានយកឈ្មោះអង្គភាពអាចារ្យ ហែមចៀវ ដែលជាព្រះសង្ឃដែលបានដឹកនាំការបះបោរឆ័ត្រឆ្នាំ ១៩៤២ ប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំង។ [៤] បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងហ្សឺណែវ ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៤ លោកត្រូវបានបង្ខំឱ្យដូចជានាយកប្រតិបត្តិមួយពាន់នាក់ផ្សេងទៀតឱ្យទៅនិរទេសខ្លួននៅទីក្រុងហាណូយ។
សោ ភឹម បានក្លាយជាសមាជិកបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជានៅឆ្នាំ១៩៥៥។ គាត់បានឡើងឋានន្តរស័ក្តិដើម្បីក្លាយជាសមាជិក "សាកល្បង" នៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សនៅចុងបញ្ចប់នៃទសវត្សរ៍នេះ។ លោកត្រូវបានដំឡើងឋានៈជាសមាជិក “សិទ្ធិពេញលេញ” នៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៦៦ ហើយលោកត្រូវបាន ប៉ុល ពត តែងតាំងជាអនុប្រធាននាយកដ្ឋាននយោបាយនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរំដោះជាតិប្រជាជនកម្ពុជា និងជាលេខាធិការនៃ ភូមិភាគបូព៌ាដែលគាត់បានដឹកនាំរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ជាមួយមិត្តភឿង (បន្ទាប់ពី សេង ហុង) និង ស៊ូ ណាវ ដែលជាលេខាតំបន់២៤ [១] នៅឆ្នាំ១៩៦៧ គាត់បានចូលរួមក្នុងចលនាបះបោរសំឡូត វាយលុកចូលក្រុងកណ្តោលជ្រុំ ដោយសម្លាប់អតីតចៅហ្វាយស្រុកម្នាក់ និងធ្វើឱ្យភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលម្នាក់ទៀតរងរបួស។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៤ លោកបានចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យមួយបញ្ជាឱ្យមានការបង្ក្រាបដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាចនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ប្រឆាំងនឹងការបះបោរនៅក្នុងភូមិចាមចំនួនពីរ ដែលជាការគាបសង្កត់លើកដំបូងនៃការតម្រៀបប្រឆាំងនឹងប្រជាជនឥស្លាមកម្ពុជា ។ [៥]
មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥ ភាពតានតឹងបានចាប់ផ្តើមកើតឡើងរវាងបុរស តាម៉ុក និងពួកសោភឹម។ កម្មាភិបាលដែលជាប់ឃុំក្នុង គុក ស-២១ គុកទួលស្លែង តែងតែចោទ សោ ភឹម ថាជាជនក្បត់ជាតិផ្សេងទៀត ដរាបណាលោកបដិសេធ ការបោសសម្អាតជាតិសាសន៍ ដោយផ្អែកលើគោលលទ្ធិនៃភាពបរិសុទ្ធនៃពូជសាសន៍ខ្មែរ។ នួន ជា ក៏បានការពារលោក សោ ភឹម ប្រឆាំងនឹងអ្នកដែលចោទលោកថាលួចលក់អង្ករខ្មែរឲ្យយួន។ [៦]
"បានជាប់ឆ្នោត" អនុប្រធានទីមួយនៃរដ្ឋ គណៈកម្មាធិការជាតិ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ បន្ទាប់ពី ខៀវ សំផន ជំនួស សម្ដេចសីហនុ ជាប្រមុខរដ្ឋ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាគ្រាន់តែជាតំណែងបន្ទាប់បន្សំប៉ុណ្ណោះ។ [៧]
លោក និង ប៉ុល ពត សេង ហុង ដែលជាអ្នកទទួលបន្ទុកកងទ័ពនៅភូមិភាគ ក៏កើតមានជម្លោះ។ ផ្ទុយពី សេង ហុង សោ ភឹម ស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការប្រើអំពើហឹង្សាច្រើន ហើយចោទសួរពីសុពលភាពនៃនយោបាយប្រឆាំងយួន កាន់តែខ្លាំងឡើងដែលបន្តដោយអង្គការ ។ ចាប់ពីខែឧសភា ដល់ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៦ លោកបានទៅប្រទេសចិន ដើម្បីព្យាបាលជម្ងឺ។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ រចនាសម្ព័ន្ធអំណាចរបស់គាត់នៅតំបន់បូព៌ាត្រូវបានរុះរើដោយការិយាល័យកណ្តាល។ [៨]
ទោះបីជាមានអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងក៏ដោយ លេខ៣នៃការិយាល័យយោធានៃការិយាល័យអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើបញ្ជាវាយប្រហារវៀតណាមនៅដើមឆ្នាំ ១៩៧៧។ នៅដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៧ រដ្ឋមន្ត្រីម៉ៅនិយមចិន លោក ឆេន យ៉ុងជី បានមកទស្សនកិច្ចនៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយបានទទូចថា ខ្មែរក៏គួរតែ រៀនពីដាសៃសក្នុងវិស័យកសិកម្ម ផងដែរ ខណៈដែលលោកក៏បានត្រួតពិនិត្យ "រណសិរ្សខាងត្បូង" នៃសមរភូមិដែលកំពុងបន្តរបស់ចិនជាមួយវៀតណាម។ [៩] ត្រូវបានដកចេញពីអំណាច ទោះបីគាត់បម្រើល្អ និងស្មោះត្រង់ក៏ដោយ ក៏សោភឹម បានបង្កើតអង្គការប្រឆាំងនៅខែវិច្ឆិកា ហៅថា កងកម្លាំងបដិវត្តន៍កម្ពុជាពិតប្រាកដ។ [១]
នៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ សោ ភឹម បានធ្វើអន្តរាគមន៍សង្គ្រោះជីវិតលោកហេង សំរិន ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួននៅមន្ទីរស-២១ ដោយ កែ ពក ។ លោក បានកោះហៅ ហេង សំរិន មកក្រុងសួង ហើយបញ្ជូនគាត់ទៅខេត្តព្រៃវែង ក្នុងតួនាទីជាអនុប្រធានតំបន់។ [១០] បបន្ទាប់មកលោក ដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាបានរៀបចំផែនការធ្វើរដ្ឋប្រហារប្រឆាំងនឹង ប៉ុល ពត ត្រូវបាន កែពក អញ្ជើញឲ្យចូលរួមប្រជុំ។ ដោយដឹងថាវាជាអន្ទាក់ លោកបានបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯងនៅថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨ នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីភូមិព្រែកប្រា តាមផ្លូវតភ្ជាប់ពីស្រុកសន្ធរ និង ស្រុកពារាំង ។ [១] ដូច្នេះហើយ គាត់បានគេចពីការធ្វើទារុណកម្មដូច កុយ ធួន សមាជិកការិយាល័យម្នាក់ទៀត ដែលទទួលបន្ទុករាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថា មានលក្ខណៈមធ្យមផងដែរ។ [១១] ប្រពន្ធកូនរបស់លោកត្រូវបានគេចាប់យកទៅធ្វើឃាត ខណៈពួកគេរៀបចំសពលោកសម្រាប់ធ្វើបុណ្យតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា។ [១២]
លោក ជាលេខាធិការនៃភូមិភាគបូព៌ានៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាតំបន់ដែលមានចំណែកច្រើនជាងគេនៃប្រជាជនចាមឥស្លាមនៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះ ទំនួលខុសត្រូវរបស់លោកក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិភាគតិចសាសនានេះដោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍។ ខណៈពេលដែលលោកបានចុះហត្ថលេខាលើបទបញ្ជាទីមួយដែលកំណត់គោលដៅជាពិសេសដល់សហគមន៍ចាមចំនួនពីរនៅក្នុងស្រុកក្រូចឆ្មារ នោះ លោកក៏ត្រូវបានមនុស្សមួយចំនួនចាត់ទុកថាបានប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយនៃការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិចដែលរៀបចំឡើងដោយពួកអង្គការ។ [១៣]
លោកគឺជាឧទាហរណ៍មួយនៃការតស៊ូប្រឆាំង នឹងគោលនយោបាយម៉ៅនិយម របស់ ប៉ុល ពត ដែលកម្រមានណាស់ ព្រោះការស្លាប់គឺជាផលវិបាកជាក់លាក់របស់វា។ [១៤] ការបាត់ខ្លួនរបស់លោកគឺត្រូវបន្តដោយការបោសសំអាតដ៏ធំនៅក្នុងតំបន់បូព៌ា ដែលបង្កើតបានជនរងគ្រោះចំនួន ១០០,០០០នាក់ ទាំងក្នុងក្រុមមូលដ្ឋាន និងនៅក្នុងបរិក្ខារក្នុងស្រុកដែលធ្លាប់បញ្ជាដោយលោក សោ ភឹម។ [១]
ការបាត់ខ្លួនរបស់ សោ ភឹម ក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់ការរត់គេចខ្លួនរបស់យុវជនកម្ពុជា ដែលខ្លាចភាពឆ្កួតនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍កម្ពុជានឹងកើតឡើងតាមពួកគេផងដែរ។ ដូច្នេះ អនាគតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងអនាគតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោកស ខេង ស្ថិតក្នុងចំណោមយុវជនជំនាន់ក្រោយ ដែលយល់ព្រមបដិសេធការសម្លាប់រង្គាលដោយ សោភឹម ហើយដែលសម្រេចចិត្តភៀសខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាម។ ដោយដឹងថា ពួកគេនឹងមិនអាចទម្លាក់ ប៉ុល ពត ដោយខ្លួនឯងបានទេ មុនពេលដែលពួកគេត្រូវបានទម្លាក់ដោយលោក ពួកអ្នករត់ចោលជួរខ្មែរក្រហមបានចាប់ផ្តើមបណ្តុះបណ្តាលកម្មាភិបាលថ្មីជាមួយនឹងជំនួយពីវៀតណាមនៅសាលាមួយនៅ ថូឌឹក ។ [១៥] ពួកគេបានដឹកនាំការតស៊ូប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហមពីបរទេស រហូតដល់ពួកគេបានកម្ចាត់ពួកគេនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយមានការគាំទ្រពីកងទ័ពវៀតណាម។
<ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content