ಜನಕ

ಜನಕ
ಜನಕನ ಭಾವಚಿತ್ರ, ಕ್ರಿ.ಶ ೧೮೦೩-೧೮೦೪
ವಿದೇಹದ ಮಹಾರಾಜ
ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಹ್ರಸ್ವರೋಮನ್
ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ರಾಜವಂಶ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು
ಗಂಡ/ಹೆಂಡತಿ ಸುನಯನ
ಸಂತಾನ
ಸೀತೆ
ಊರ್ಮಿಳಾ
ಮನೆತನ ವಿದೇಹ
ತಂದೆ ಹ್ರಸ್ವರೋಮನ್
ತಾಯಿ ಕೈಕಸಿ
ಜನನ ಮಿಥಿಲಾ, ವಿದೇಹ
ಧರ್ಮ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ

ಜನಕ (ಸಂಸ್ಕೃತ:जनक) ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ವಿದೇಹದ ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು. ಜನಕನು ಸುನಯನಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದನು. ಇವನು ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಸ್ತ್ರೀ ಪಾತ್ರಧಾರಿ ಸೀತೆ ಮತ್ತು ಊರ್ಮಿಳೆಯ ತಂದೆ.[೧]

ಜನಕನು ಭೌತಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿಲ್ಲದ ಆದರ್ಶ ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಇವನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರವಚನದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಭ್ರಮೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿದ್ದನು. ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಮತ್ತು ಸುಲಭ ಮುಂತಾದ ಋಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಅನ್ವೇಷಕರೊಂದಿಗೆ ಅವನ ಸಂವಹನಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨]

ದಂತಕಥೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜನನ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಜರು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಜನಕನು ಮಿಥಿಲೆಯ ರಾಜ ಹ್ರಸ್ವರೋಮನ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಕೈಕಸಿಗೆ ಜನಿಸಿದನು. ಇವನ ಬಾಲ್ಯದ ಹೆಸರು ಸಿರಧ್ವಜ. ವಿದೇಹ ರಾಜ್ಯವು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಗಂಡಕಿ ನದಿ, ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮಹಾನಂದ ನದಿ, ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಹಿಮಾಲಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.[೩] ಜನಕನಿಗೆ ಕುಶಧ್ವಜ ಎಂಬ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರನಿದ್ದನು.[೪] ಮಿಥಿಲೆಯ ರಾಜನಾಗಿ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಏರಿದ ನಂತರ, ಜನಕನು ಸಾಂಕಾಶ್ಯದ ರಾಜ ಸುಧನ್ವನ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು. ನಂತರದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಜನಕನು ಸುಧನ್ವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಮೂಲಕ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾದನು, ನಂತರ ಅವನು ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಕುಶಧ್ವಜನನ್ನು ಸಾಂಕಾಶ್ಯದ ಹೊಸ ರಾಜನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದನು.[೫]

ರಾಜ ನಿಮಿ ವಿದೇಹ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಆಡಳಿತಗಾರ. ಜನಕನು ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ಕೆಳಕಂಡ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದನು:-ಬ್ರಹ್ಮ—ಮರೀಚಿ—ಕಶ್ಯಪ—ವಿವಸ್ವಾನ್—ವೈವಸ್ವತ—ಇಕ್ಷ್ವಾಕು—ನಿಮಿ—ಮಿತಿ—ಉದವಸು—ನಂದಿವರ್ಧನ—ಸುಕೇತು—ದೇವರತ—ಬೃಹದ್ರಥ—ಮಹಾವೀರ—ಸುಧೃತಿ—ಧೃಷ್ಟಕೇತು—ಹರ್ಯಶ್ವ—ಮರು—ಪ್ರತ್ವಾಂತಕ—ಕೀರ್ತಿರಥ—ದೇವಮಿಢ—ವಿಬುಧ—ಮಹೀಧ್ರಕ—ಕೀರ್ತಿರತ—ಮಹಾರೋಮನ್—ಸ್ವರ್ಣರೋಮನ್—ಹ್ರಸ್ವರೋಮನ್—ಜನಕ.[೬]

ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉಳುಮೆ ಮಾಡುವಾಗ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಜನಕನು ಸೀತೆಯನ್ನು ಮಿಥಿಲೆಗೆ ಒಯ್ಯುತ್ತಿರುವುದು
ರಾಮ ಮತ್ತು ದಶರಥರನ್ನು ಮಿಥಿಲೆಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನಕ

ಜನಕನು ರಾಣಿ ಸುನಯನಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದನು. ರಾಮಾಯಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಜನಕ ಮತ್ತು ಸುನಯನ ಯಜ್ಞದ ಭಾಗವಾಗಿ ಉಳುಮೆ ಮಾಡುವಾಗ ಸೀತೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಅವಳನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದರು. ಸೀತೆಯನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೭] ಸುನಯನ ನಂತರ ಜಯ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಊರ್ಮಿಳಾಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದಳು, ಆಕೆ ನಾಗಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರ.[೮][೯]

ಸೀತೆ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಗೆ ಬಂದಾಗ, ಜನಕನು ಅವಳ ಸ್ವಯಂವರವನ್ನು ನಡೆಸಿದನು, ಅದರಲ್ಲಿ ರಾಮನು ಗೆದ್ದನು. ರಾಮ ಮತ್ತು ಸೀತೆಯ ವಿವಾಹದ ಜೊತೆಗೆ, ಊರ್ಮಿಳಾ ರಾಮನ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಲಕ್ಷ್ಮಣನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು.[೧೦][೧೧]

ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭರತನು ರಾಮ, ಸೀತೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಮರಳಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಚಿತ್ರಕೂಟಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಜನಕನು ಅವನೊಂದಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದನು.[೧೨] ರಾಮನು ವನವಾಸದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಕೋಸಲದ ರಾಜನಾಗಿ ಪಟ್ಟಾಭಿಷಿಕ್ತನಾದ ನಂತರ, ಜನಕನು ಅವನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದನು. ರಾಮನು ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಜನಕನ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಸಹ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದನು.[೧೩]

ಆಳ್ವಿಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶತಪಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಮತ್ತು ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್ತಿನಂತಹ ತಡವಾದ ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಜ ಜನಕನನ್ನು (ಸುಮಾರು ೮ ಅಥವಾ ೭ ನೇ ಶತಮಾನ) ವಿದೇಹದ ಮಹಾನ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ರಾಜ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇವರು ವೈದಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪೋಷಣೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬೌದ್ಧಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಋಷಿಗಳಾದ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ, ಉದ್ದಾಲಕ ಆರುಣಿ ಮತ್ತು ಗಾರ್ಗಿ ಇದ್ದರು.[೧] ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವಿದೇಹವು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಪ್ರಬಲ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು.[೧೪]

ಮಿಥಿಲಾ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ, ಜನಕನನ್ನು ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೀರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೫]

ಸಾಹಿತ್ಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಋಷಿ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರನೊಂದಿಗಿನ ಜನಕನ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಗೊಂಡವನೆಂದು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಋಷಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದನು. ಅನೇಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಕರು ಈ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಅರ್ಥವನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೬][೧೭]

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ೧೯೯೧ ರ ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಿಕ್ಕಿಲಿನೇನಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಮುರಳಿ ಮೋಹನ್ ಅವರು ೨೦೧೧ ರ ತೆಲುಗು ಚಲನಚಿತ್ರ ಶ್ರೀ ರಾಮರಾಜ್ಯಂನಲ್ಲಿ ಜನಕನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೮]

ದೂರದರ್ಶನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಮುಲ್ರಾಜ್ ರಾಜ್ದಾ ೧೯೮೭ ರ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ೧೯೮೮ ರ ಲವ್ ಕುಶ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೯]
  • ಪ್ರದೀಪ್ ಶರ್ಮಾ ೨೦೦೨ ರ ರಾಮಾಯಣ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಜ್ಞಾನ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ಅವರು ೨೦೦೮ ರ ರಾಮಾಯಣ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಮೋಹಿತ್ ಚೌಹಾಣ್ ೨೦೧೧ ರ ದೇವೊನ್ ಕೆ ದೇವ್...ಮಹಾದೇವ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದತ್ತಾ ಅವರು ೨೦೧೨ ರ ರಾಮಾಯಣ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  • ಬಿಜಯ್ ಆನಂದ್ ೨೦೧೫ ರ ಸಿಯಾ ಕೆ ರಾಮ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೦]
  • ಶಹಬಾಜ್ ಖಾನ್ ೨೦೧೮ ರ ರಾಮ್ ಸಿಯಾ ಕೆ ಲವ್ ಕುಶ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೧]
  • ಜತಿನ್ ಸಿಯಾಲ್ ಅವರು ೨೦೨೧ ರ ರಾಮ್‌ಯುಗ್ ವೆಬ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೨]
  • ಜಿತೇನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ ಅವರು ೨೦೨೪ ರ ಶ್ರೀಮದ್ ರಾಮಾಯಣ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜನಕನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೩]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ Raychaudhuri 2006, pp. 41–52.
  2. ↑ "Ramayana | Summary, Characters, & Facts". Encyclopedia Britannica (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 12 April 2020. Retrieved 2020-02-18.
  3. ↑ Jha, M. (1997). "Hindu Kingdoms at contextual level". Anthropology of Ancient Hindu Kingdoms: A Study in Civilizational Perspective. New Delhi: M.D. Publications Pvt. Ltd. pp. 27–42. ISBN 9788175330344.
  4. ↑ Mishra, V. (1979). Cultural Heritage of Mithila. Allahabad: Mithila Prakasana. p. 13. Retrieved 28 December 2016.
  5. ↑ Lakshmi Lal (1988). The Ramayana. Orient Longman. p. 20. ISBN 9780861318056.
  6. ↑ www.wisdomlib.org (2019-01-28). "Story of Janaka". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-09-10.
  7. ↑ Sutherland, Sally J. "Sita and Draupadi, Aggressive Behavior and Female Role-Models in the Sanskrit Epics" (PDF). University of California, Berkeley. Archived from the original (PDF) on 13 May 2013. Retrieved 1 August 2012.
  8. ↑ www.wisdomlib.org (2012-06-24). "Urmila, Urmilā, Ūrmilā: 9 definitions". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-09-10.
  9. ↑ Dictionary of Hindu Lord and Legend (ISBN 0-500-51088-1) by Anna Dhallapiccola
  10. ↑ "Book 2 (Ayodhya-kanda): Chapter 27 - Princess Sita entreats Rama to allow her to accompany him". www.wisdomlib.org. Retrieved 20 December 2023.
  11. ↑ Smriti Dewan (2021). Urmila: The Forgotten Princess. Bloomsbury Publishing. ISBN 9789390252916.
  12. ↑ Buck, William (2021-06-08). Ramayana (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Univ of California Press. p. 111. ISBN 978-0-520-38338-8.
  13. ↑ "Chapter 9: 171. Rama Becomes King". Press Book. Retrieved 29 August 2023.
  14. ↑ Michael Witzel (1989), Tracing the Vedic dialects in Dialectes Dans Les literatures Indo-Aryennes ed. Caillat, Paris, 97–265.
  15. ↑ "National Heroes / Personalities / Luminaries of Nepal". ImNepal.com (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2011-12-23. Retrieved 2017-08-06.
  16. ↑ Vanita, Ruth (2009). "Full of God:Ashtavakra and ideas of Justice in Hindu Text". Religions of South Asia. 3 (2). Archived from the original on 2 March 2019. Retrieved 22 February 2017.
  17. ↑ Mukerjee, Radhakamal (1971). The song of the self supreme (Aṣṭāvakragītā): the classical text of Ātmādvaita by Aṣṭāvakra. Motilal Banarsidass Publ. ISBN 978-81-208-1367-0.
  18. ↑ "Telugu Review: 'Sri Rama Rajyam' is a must watch". CNN-IBN. Archived from the original on 22 November 2011. Retrieved 20 November 2011.
  19. ↑ Dalrymple, William (23 August 2008). "All Indian life is here". The Daily Telegraph. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 15 February 2018.
  20. ↑ "StarPlus' Siya Ke Ram: Everything you should know about the show". The Times of India. Retrieved 21 November 2015.
  21. ↑ "Ram Siya Ke Luv Kush". PINKVILLA (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 3 December 2020. Retrieved 2019-08-05.
  22. ↑ "Ramyug first impression: Kunal Kohli's retelling of Lord Ram's story misses the mark". The Indian Express (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 6 May 2021. Retrieved 31 July 2023.
  23. ↑ "Shrimad Ramayan Review, Episodes 1 and 2: A cinematic visual spectacle on small screen". Pinkvilla (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 4 January 2024.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]