ರಸಿಕಪ್ರಿಯ
| ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ | |
|---|---|
| ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು | |
|
ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್ ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ | |
| ಸಂಗೀತಕಾರರು | |
ರಸಿಕಪ್ರಿಯವು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗವಾಗಿದೆ (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಮಾಣ). ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ೭೨ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ (೭೨ನೇ) ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ರಸಮಂಜರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧] [೨]
ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಇದು ೧೨ ನೇ ಚಕ್ರ ಆದಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ೬ನೇ ರಾಗವಾಗಿದೆ. ಸ್ಮರಣೀಯ ಹೆಸರು ಆದಿತ್ಯ-ಶಾ . ಸ ರು ಗು ಮಿ ಪ ಧು ನು ಎಂಬ ಸ್ಮೃತಿ ಪದ . [೧] ಅದರ ಅರೋಹಣ ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು (ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಪ್ರಮಾಣ) ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ <i id="mwJg">ಸ್ವರಗಳನ್ನು</i> ನೋಡಿ):
- ಅರೋಹಣ :ಸ ರಿ₃ ಗ₃ಮ₂ ಪ ದ₃ನಿ₃ ಸ
- ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ₃ದ₃ ಪ ಮ₂ಗ₃ರಿ₃ಸ
ಈ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿರುವ ಸ್ವರಗಳು ಷಟ್ಸೃತಿ ಋಷಭ, ಅಂತರ ಗಾಂಧಾರ, ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮ, ಷಟ್ಸೃತಿ ಧೈವತ, ಕಾಕಲಿ ನಿಷಾದ.
ಇದು ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಇದು <i id="mwOQ">ಸಂಪೂರ್ಣ</i> ರಾಗವಾಗಿದೆ (ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ). ಇದು ೩೬ ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ಮಾಪಕವಾದ ಚಲನಟಾದ ಕೊನೆಯ ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ ಮೇಳಕರ್ತಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮಮ್ ಆಗಿದೆ.
ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಸಿಕಪ್ರಿಯ ಕೆಲವು ಚಿಕ್ಕ ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳನ್ನು (ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಮಾಪಕಗಳು) ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಸಿಕಪ್ರಿಯಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಪಕಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಗಾಗಿ ಜನ್ಯ ರಾಗಂಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನೋಡಿ.
ಸಂಯೋಜನೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ರಸಿಕಪ್ರಿಯ ಅವರ ಸಂಗೀತ ಕಛೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ ಕೆಲವು ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.
- ಕೋಟೇಶ್ವರ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರಿಂದ ಅರುಳ್ ಸೆಯ್ಯ
- ಡಾ.ಎಂ.ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ ಅವರಿಂದ ಪವನ ತನಯ ಪಳಯಂ
- ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರಿಂದ ಶೃಂಗಾರ ರಸಮಂಜರಿಂ
- ಕುಟ್ಟಿಕುಂಞಿ ತಂಗಚಿ ಪರಿಪಾಹಿ ಪಾಹಿ
- ಚಂದ್ರಪೋತರ್ (ಬಿ. ಶಶಿಕುಮಾರ್) ಅವರಿಂದ ವೀಣಾ ಗಾನ ಪ್ರಿಯೆ ವರ್ಣಂ
- ಮುತ್ತಯ್ಯ ಭಾಗವತರಿಂದ ರಜತ ಸಭಾ ನಾಯಕನೆ
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]| ಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
|---|---|---|---|
| ಸಂಗೀತಮೇ | ಕೊಯಿಲ್ ಪುರ | ಇಳಯರಾಜ | ಎಸ್.ಜಾನಕಿ |
| ಕಣ್ಣಿಲ್ ಪರ್ವೈ | ನಾನ್ ಕಡವುಲ್ | ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ | |
| ಈತನೈ ಪಾವಂ ಉಂಡು | ಉಲಿಯಿನ್ ಒಸೈ | ಶ್ರೀರಾಮ್ ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ, ಇಳಯರಾಜ | |
| ಡಿಂಗ್ ಡಾಂಗ್ | ಜಿ | ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್ | ಮಧು ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ಮಧುಶ್ರೀ |
| ಉತ್ತರ ಉತಿರಾ | ಪೊನ್ ಮಾಣಿಕ್ಕವೆಲ್ | ಡಿ. ಇಮ್ಮಾನ್ | ಶ್ರೀಕಾಂತ್ ಹರಿಹರನ್, ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ |
ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಈ ವಿಭಾಗವು ಈ ರಾಗದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ರಸಿಕಪ್ರಿಯ ರಾಗದ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಗ್ರಹ ಭೇದಂ ಬಳಸಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದಾಗ, ೨ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಮಾಯಾಮಾಳವಗೋಲ (ಆರಂಭಿಕರಿಗೆ ಮೊದಲ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವ ರಾಗವನ್ನು ಬಳಸಿ) ಮತ್ತು ಸಿಂಹೇಂದ್ರಮಧ್ಯಮಮ್ . ಗ್ರಹ ಭೇದಂ ಎನ್ನುವುದು ರಾಗದಲ್ಲಿ ಷಡ್ಜಮವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಸ್ವರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸುವಾಗ, ಸಂಬಂಧಿತ ಸ್ವರ ಆವರ್ತನಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ರೀತಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಾಂತಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಯಾಮಾಳವಗೌಡರ ಗ್ರಹ ಭೇದವನ್ನು ನೋಡಿ.