ಹಿಂದೋಳ

ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು

ಶ್ರುತಿ • ಸ್ವರ • ರಾಗ • ತಾಳ • ಮೇಳಕರ್ತ • ಅಸಂಪೂರ್ಣ ಮೇಳಕರ್ತ

ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು

ವರ್ಣಮ್ • ಕೃತಿ • ಗೀತಂ • ಸ್ವರಜತಿ • ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ • ತಿಲ್ಲಾನ

ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು

ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್

ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್

ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ

ಸಂಗೀತಕಾರರು

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ - ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರು

ಹಿಂದೋಳ ಎಂಬುದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗ (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಸಂಗೀತ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ). ಇದು ಔಡವ ರಾಗ. ಇದು ಒಂದು ಜನ್ಯ ರಾಗ ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಹೊಂದಿಲ್ಲದ ರಾಗವಾಗಿದೆ,. ಹಿಂದೂಳ ರಾಗವು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಹಿಂದೋಳ ಅಲ್ಲ .ಇದರ ಸಮಾನ ರಾಗ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತ ದಲ್ಲಿ ಮಾಲ್ ಕೌನ್ಸ್ [೧] (ಅಥವಾ Malkosh [೨] ).

ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಂದರವಾದ ಮತ್ತು ಕೇಳಲು ಹಿತವಾದ ಒಂದು ರಾಗ. ಅದರ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಮಾಪಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿತೀಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಸುಧಾರಣೆಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
C ನಲ್ಲಿ shadjam ಜೊತೆ ಹಿಂದೊಲಂ ಪ್ರಮಾಣದ

ಹಿಂದೊಲಂ ರಿಷಭ ಮತ್ತು ಪಂಚಮ ವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದ ಸಮ್ಮಿತಿಯ ರಾಗ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ಸ್ವರ ಶ್ರೇಣಿ ಹೊಂದಿದೆ (ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ವರ್ಗೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಔಡವ-ಔಡವ ರಾಗ [೧] [೨] - ಔಡವ ಎಂದರೆ 'ಆಫ್ 5'). ಚೀನೀ ಸಂಗೀತದಂತಹ ಇತರ ವಿಶ್ವ ಸಂಗೀತಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಂಟಾಟೋನಿಕ್ ಮಾಪಕಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾದುದರಿಂದ, ಮೋಹನ ಮತ್ತು ಹಿಂದೋಳ ರಾಗ ಛಾಯೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಚೈನೀಸ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು. ಇದರ ಆರೊಹಣ-ಆವರೋಹಣ ರಚನೆ (ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಪ್ರಮಾಣ) ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರುತ್ತದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ <i id="mwOA">ಸ್ವರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ):</i>

  • ಆರೋಹಣ: ಸ ಗ೨ ಮ೧ ದ೧ ನಿ೨ ಸ
  • ಅವರೋಹಣ :ಸ ನಿ೨ ದ೧ ಮ೧ ಗ೨

ಈ ರಾಗ ಬಳಸುವ ಸ್ವರಗಳು ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ,, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ, ಶುದ್ಧ ದೈವತ ಮತ್ತು ಕೌಶಿಕಿ ನಿಷಾದ. ಹಿಂದೂಳ ಒಂದು ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ .


ಹಿಂದೋಳ ರಾಗದ ಜನಕ ರಾಗದ ಬಗ್ಗೆ ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿ ಬಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಇದ್ದರೂ ಇದು 20 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ, ನಟಭೈರವಿ,ಯ ಜನ್ಯ ರಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಕೆಲವರು 8 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ, ಹನುಮತೋಡಿ ರಾಗಕ್ಕೆ ಇದನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. [೧] [೨] ರಿಷಭ ಮತ್ತು ಪಂಚಮ ಅನ್ನು ಬಿಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಎರಡರಿಂದಲೂ ಪಡೆಯಬಹುದು.

Arohanam and avarohanam for Hindolam with tambura

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಸಂಗೀತ ಪಿತಾಮಹ ತ್ಯಾಗರಾಜರ ಸಾಮಜವರ ಗಮನ ಹಿಂದೊಳ ರಾಗದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮೈಸೂರು ವಾಸುದೇವಚಾರ್ಯ ಅವರ ಮಾಮವತು ಶ್ರೀ ಸರಸ್ವತಿ' ಮತ್ತೊಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆ. ಹಿಂದೋಳ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾದ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಹಲವಾರು ಭಜನೆಗಳು, ಸ್ತೋತ್ರ, ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತ ದಲ್ಲೂ ಹಿಂದೊಳ ರಾಗ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರೇತರ ಹಾಡುಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಾಡು ಭಾಷೆ ಆಲ್ಬಮ್ ಸಂಯೋಜಕ ಗೀತರಚನೆಕಾರ ಗಾಯಕ ಆಡಿಯೋ ಲೇಬಲ್
ನರುಡು ಗುರುದನ್ Archived 2021-05-25 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. i ತೆಲುಗು ನಮೋ ವೆಂಕಟೇಶಯ [೪] ಮಹೇಶ್ ಮಹಾದೇವ್ ಕೈವಾರ ಶ್ರೀ ಯೋಗಿ ನಾರಾಯಣ ಎಸ್‌ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ, ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ,

ಮಹೇಶ್ ಮಹಾದೇವ್, ರಘುರಾಮ್

ಪಿಎಂ ಆಡಿಯೊಗಳು

ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ಘರಾನಿ ಘರಾ ಘರಾನೆ ಆಪ್ತರಕ್ಷಕ ಗುರು ಕಿರಣ್ ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ
ನಗಿಸಲು ನೀನು ನಗುವೆನು ನಾನು ಗಾಳಿ ಮಾತು ರಾಜನ್-ನಾಗೇಂದ್ರ ಎಸ್.ಜಾನಕಿ

ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ವಿಭಾಗವು ಈ ರಾಗದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಗೃಹಭೇದಂ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಿಂದೋಳ ರಾಗದ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದಾಗ ನಾಲ್ಕು ರಾಗಗಳನ್ನು ಮೋಹನ, ಶುದ್ಧ ಸಾವೇರಿ, ಉದಯರವಿಚಂದ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮಾವತಿ ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ ಹೋಲಿಕೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಸಾರಮತಿ ಅಸಮಸೂತ್ರ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ನಟಭೈರವಿಯ ಆರೋಹಣ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಅವರೋಹಣ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ ಹಿಂದೋಳದಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ . ಇದರ ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ ರಚನೆಯು ಸ ರಿ2 ಗ2 ಮ1 ಪ ದ1 ನಿ2 ಸ : ಸ ನಿ2 ದ1 ಮ1 ಗ2 ಸ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ Ragas in Carnatic music by Dr. S. Bhagyalekshmy, Pub. 1990, CBH Publications
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras
  3. ↑ "Rama Mantrava".
  4. ↑ "Namo Venkatesaya - Single by Mahesh Mahadev, Priyadarshini & S. P. Balasubrahmanyam". Apple Music. Retrieved 2020-09-05.