| ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ | |
|---|---|
| ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿ ೧೯೩೭ – ೧೯೫೨ | |
| ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿ ೨೯ ಮೇ ೧೯೪೬ – ೨೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೫೨ | |
| ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ | |
| ಜನನ | ೧೨ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೯೯ ಬರ್ಹಾಂಪುರ, ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ(ಈಗ ಒಡಿಶಾ, ಭಾರತ) |
| ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | ಭಾರತೀಯ |
| ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ | ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ೧೨ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೯೯ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ದಯಾಸಿಶಿಯನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ವೆಲ್ಲೂರಿನ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ೧೯೩೭ ಮತ್ತು ೧೯೪೬ ರಲ್ಲಿ ಬೆರ್ಹಾಂಪುರ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಚುನಾಯಿತರಾದರು ಮತ್ತು ೧೯೪೬ ರಲ್ಲಿ ಒರಿಸ್ಸಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಉಪ ಸ್ಪೀಕರ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣದ ನೀತಿಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.
ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ೧೮೯೯ ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೨ ರಂದು ಬರ್ಹಾಂಪುರದಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ನಿಯೋಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ವರಾಹಗಿರಿ ವೆಂಕಟ ಜೋಗಯ್ಯ ಪಂತುಲು (ತಂದೆ) ಮತ್ತು ವರಾಹಗಿರಿ ಸುಭದ್ರಮ್ಮ (ತಾಯಿ) ದಂಪತಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ವಿ.ವಿ.ಗಿರಿಯ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ.[೧] ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ತನ್ನ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬರ್ಹಾಂಪುರದಲ್ಲಿ ಮುಗಿಸಿದರು. ನಂತರ ಕಾಶಿಯ ಥಿಯಾಸಾಫಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಗೆ ಸೇರಿದರು. ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ದಯಾಸಿಶಿಯನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ವೆಲ್ಲೂರಿನ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅವರು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬೆರ್ಹಾಂಪುರಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು. ಅವರು ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ಅವರು ರಾಜಮಂಡ್ರಿಯ ಅದ್ರುತಿ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರ ಮದುವೆಯಾದ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪತಿ ನಿಧನರಾದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಬೆರ್ಹಾಂಪುರದಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರ ಮನೆಗೆ ಮರಳಿದರು.[೧]
ತನ್ನ ಪತಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ, ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಅನೇಕ ಸದಸ್ಯರು ಈಗಾಗಲೇ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಗಾಂಧಿ, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರು ಬರ್ಹಾಂಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಗಿರಿ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ವಿದೇಶಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸುವುದು, ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳ ಮುಂದೆ ಪಿಕೆಟಿಂಗ್ ಮುಂತಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರಿಂದ ೧೮ ಜನವರಿ ೧೯೩೨ ರಂದು ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಛತ್ರಪುರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅವರಿಗೆ ಒಂದು ವರ್ಷ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ೭೦೦ ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿಗಳ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸಿತು. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ವೆಲ್ಲೂರು ಕೇಂದ್ರ ಕಾರಾಗೃಹಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಒಂದೂವರೆ ವರ್ಷ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು.[೧] ೧೯೩೫ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಗಂಜಾಂನ ಕುಲಾದದಲ್ಲಿ ರಯೋಟ್ಸ್ ಮಹಾಸಭಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಖಾದಿ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಬಡವರಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಖಾದಿಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೪೨ ರ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಭಾರತವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ಕಟಕ್‌ನ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವರಾಜ್ ಚಳವಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು.[೧][೨] ೨೩ ಜನವರಿ ೨೦೧೦ ರಂದು ಒಡಿಶಾದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ನವೀನ್ ಪಟ್ನಾಯಕ್ ಅವರು ಜೈಲಿನ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು.[೨]
ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ೧೯೩೦ ರಿಂದ ೧೯೪೦ ರವರೆಗೆ ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಬರ್ಹಮ್‌ಪುರ ಟೌನ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ೧೯೩೭ ರ ಮೊದಲ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಪುರ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಯಾವುದೇ ವಿರೋಧವಿಲ್ಲದೆ ಒಡಿಶಾ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ೧೯೫೩ ರವರೆಗೆ ಸತತವಾಗಿ ಶಾಸಕರಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದರು.[೧] ೨೯ ಮೇ ೧೯೪೬ ರಿಂದ ೨೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೫೨ ರವರೆಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು.[೧][೩]
ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಡೆಪ್ಯುಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿಯನ್ನು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಿದರು. ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣದ ಆಸಕ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಅವರು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.[೧] ಈ ನೀತಿಯು ಪ್ರದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿತು.[೧] ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ಸ್ಮಾರಕ ನಿಧಿಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಖೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಬಾಲಕಿಯರ ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಸಮಿತಿಯ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಬಡ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆ, ಬೌದ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಫುಲ್ಬಾನಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಜಯ ಮಂಗಲಂ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.[೧]
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)