ಖೋರ್ತಾ ಭಾಷೆ

ಖೋರ್ತಾ
ಪೂರ್ವ ಮಗಾಹಿ
ಕಾರ್ತಿಕ್
"ಖೋರ್ತಾ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಸ್ಥಳೀಯ	ಭಾರತ
ಪ್ರದೇಶ	ಉತ್ತರ ಚೋಟಾನಾಗ್ಪುರ ಮತ್ತು ಸಂತಾಲ್ ಪರಗಣ, ಜಾರ್ಖಂಡ್
ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷಿಕರ	8. 0 ಮಿಲಿಯನ್ (2011 ಜನಗಣತಿ) [೧] [೨] (ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವವರನ್ನು ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ)
ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ	ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಪೂರ್ವ ಬಿಹಾರಿ ಮಗಹಿ ಖೋರ್ತಾ
ಬರವಣಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ	ದೇವನಾಗರಿ
ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಿತಿ
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ	ಭಾರತ ಜಾರ್ಖಂಡ್ (ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ [೩]
ಭಾಷಾ ಸಂಕೇತಗಳು
ISO 639-3	- ಎಂದು

ಖೋರ್ತಾ (ಕೋರ್ತಾ ಅಥವಾ ಖೋಟ್ಟಾ ಎಂದೂ ರೋಮನೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ) ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವ ಮಗಾಹಿ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ^[೪] ಇದು ಭಾರತದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಛೋಟಾನಾಗ್ಪುರ, ಪಲಾಮು ವಿಭಾಗ ಮತ್ತು ಸಂತಾಲ್ ಪರಗಣ ಎಂಬ ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಿದ್ದು, ೧೬ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಮಗಾಹಿ ಭಾಷೆ ಉಪಭಾಷೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.^[೫] ಖೋರ್ತಾವನ್ನು ಸದಾನ್ಸ್ ಜನರು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ಸಂಪರ್ಕ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.^[೬] ಇದು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಯ ವೈವಿಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ^{[೭] [೮] [೯]}

ಭೌಗೋಳಿಕ ಹಂಚಿಕೆ

ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಉತ್ತರ ಛೋಟಾ ನಾಗ್ಪುರ ವಿಭಾಗ ಮತ್ತು ಸಂತಾಲ್ ಪರಗಣ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಖೋರ್ತಾವನ್ನು ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.^[೧೦] ಆ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳೆಂದರೆ ಹಜಾರೀಬಾಗ್, ಕೊಡೆರ್ಮಾ, ಗಿರಿದಿಹ್, ಬೊಕಾರೋ, ಧನ್ಬಾದ್, ಚತ್ರಾ, ರಾಮಗಢ.

ಖೋರ್ತಾ ಮಾತನಾಡುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಔರಂಗಾಬಾದ್, ಗಯಾ ಮತ್ತು ನವಾಡಾ ಸೇರಿವೆ.^[೧೧]

ವರ್ಗೀಕರಣ

ಗ್ರಿಯರ್ಸನ್ ತನ್ನ ಭಾಷಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಖೋರ್ತಾವನ್ನು ಮಗಾಹಿ ಭಾಷೆ ಉಪಭಾಷೆ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾನೆ.^[೧೨] ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನವು, ಖೋರ್ತಾ ಭಾಷೆಯು ಮಗಾಹಿ ಭಾಷೆಗಿಂತ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸದನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇತರ ಬಿಹಾರಿ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.^[೧೩]

ಸಾಹಿತ್ಯ

೧೯೫೦ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪಾನೂರಿ ಅವರು ಕಾಳಿ ದಾಸ್ ಅವರ ಮೇಘದೂತವನ್ನು ಖೋರ್ತಾದಲ್ಲಿ ಅನುವಾದಿಸಿದರು. ೧೯೫೬ರಲ್ಲಿ ಆತ ಬಾಲಕಿರಣ್ ಮತ್ತು ದಿವ್ಯಜ್ಯೋತಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಭುವನೇಶ್ವರ ದತ್ತ ಶರ್ಮಾ, ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಪನೂರಿ, ವಿಶ್ವನಾಥ ದಾಸೌಂದಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವನಾಥ ನಗರ ಅವರು ಖೋರ್ತಾದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಖೋರ್ತಾ ಭಾಷೆಯ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಬರಹಗಾರರೆಂದರೆ ಎ. ಕೆ. ಝಾ., ಶಿವನಾಥ್ ಪ್ರಮಾಣಿಕ್, ಬಿ. ಎನ್. ಒಹ್ದಾರ್.^[೧೪] ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಜನರಿಗೆ ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ಖೋರ್ತಾ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಸರ್ಕಾರಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಶ್ರೀ ಮನನ್ಜಯ್ ಮಹತೋ ಅವರು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. .ಶ್ರೀ ಮನನ್ಜಯ್ ಮಹತೋ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದಾಗಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಖೋರ್ತಾ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಲಭ್ಯವಾಯಿತು.

ಮಾದರಿ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು

English	ಖೋರ್ತಾ	ಕನ್ನಡ	ಖೋರ್ತಾ (ದೇದೇವನಾಗರಿ)
Ramu felt shy.	ರಾಮಣ್ಣನಿಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿತು.	ರಾಮನಿಗೆ ನಾಚಿಕೆಯಾಯಿತು.	रामुके लाज लगि गेले।
Amit has courage.	ಅಮಿತ್-ಕೆ-ಸಹಸ್ ಹೇ.	ಅಮಿತ್ಗೆ ಧೈರ್ಯವಿದೆ.	अमित के साहस हे।
I feel shy	ಹಮ್ಮರ್ ಲಾಜ್ ಲಗಾ	ನನಗೆ ನಾಚಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.	हम्मर लाज लगा।
Give the horse the feed.	ಘೋರಾ-ಕೆ-ಖಬೆ-ಕೆ-ಡಿ.	ಕುದುರೆಗೆ ಆಹಾರ ಕೊಡಿ.	घोड़ा के खाबेके दे।
The child did not hit his sister.	ಬಚ್ಚ-ತಾ ಅಪ್ಪನ್-ಬಹೀಂ-ಕೆ-ನೈ ಮಾರ್-ಕೆ-ಓ.	ಮಗು ತನ್ನ ಸಹೋದರಿಯನ್ನು ಹೊಡೆದಿಲ್ಲ.	बच्चाटा अप्पन बहिनके नइ मारको।
Ram’s sister wedding is tomorrow.	ಕಲ್ಖಿನ್ ರಾಮ್-ಕೆ ಬಹಿನ್-ಕೆ ಬಿಹಾವ್.	ರಾಮನ ಸಹೋದರಿಯ ಮದುವೆ ನಾಳೆ.	कलखिन रामके बहिनके बिहा हउ।
The boy ate a banana.	ಛೆಹರಾತಾ ಏಕ್ತಾ ಕೇಲಾ ಖಲೇಲ್ಕೋ.	ಹುಡುಗ ಬಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ತಿಂದ.	छौड़ाटा एकटा केला खालेलको।
Buy twenty five rupees’ sugar.	ಚೀನಿ-ಚೀನಿ-ಆನ್	ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ರೂಪಾಯಿ ಸಕ್ಕರೆ ಖರೀದಿಸಿ.	पच्चीस टाकाके चीनी किनिअन।
Ajay wrote a letter to his mother yesterday.	ಅಜಯ್ ಕಲ್ಖಿನ್ ಅಪ್ಪನ್ ಮಾ-ಕೆ ಚಿಟ್ಟಿ ಲೈಕ್-ಓ.	ಅಜಯ್ ನಿನ್ನೆ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ.	अजय कलखिन अप्पन माके चिट्ठी लिक्को।

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

• ಖೋರ್ತಾ ಸಿನೆಮಾ
• 2021-2022 ಜಾರ್ಖಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ಚಳುವಳಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

1. "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 2018-07-07.
2. "Magahi".
3. "Jharkhand gives second language status to Magahi, Angika, Bhojpuri and Maithili".
4. "LSI Vol-5 part-2". dsal. p. 145. Eastern Magahi
5. "Jharkhand gives second language status to Magahi, Angika, Bhojpuri and Maithili".
6. Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020). "DESIGNING A LINGUISTIC PROFILE OF KHORTHA: A LESS RESOURCED LANGUAGE SPOKEN IN THE STATE OF JHARKHAND, INDIA". ResearchGate. Retrieved 11 August 2022.
7. Pattanayak, Binay. Language Diversity in Jharkhand (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್).
8. "Magahi". Ethnologue (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2014-01-17. Retrieved 2022-08-14.
9. "Khortha a Dying Language and Urgency to Retain its Pure Variety". ResearchGate.
10. "Magahi".
11. Shekhar Dash, Niladri.
12. Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020). "DESIGNING A LINGUISTIC PROFILE OF KHORTHA: A LESS RESOURCED LANGUAGE SPOKEN IN THE STATE OF JHARKHAND, INDIA". ResearchGate. Retrieved 11 August 2022.Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020).
13. Paudyal, Netra P.; Peterson, John (2020-09-01). "How one language became four: the impact of different contact-scenarios between "Sadani" and the tribal languages of Jharkhand". Journal of South Asian Languages and Linguistics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 7 (2): 275–306. doi:10.1515/jsall-2021-2028. ISSN 2196-078X.
14. Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020). "DESIGNING A LINGUISTIC PROFILE OF KHORTHA: A LESS RESOURCED LANGUAGE SPOKEN IN THE STATE OF JHARKHAND, INDIA". ResearchGate. Retrieved 11 August 2022.Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020).