ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಉಪಕ್ರಮ

ಲಿಗೋ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ


ಇಂಡಿಗೋ(ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಉಪಕ್ರಮ) ಭಾರತೀಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ತರಂಗ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿದೆ.[೧] ಈ ಪ್ರಯತ್ನವು ಗ್ರೇವಿಟೇಶನಲ್-ವೇವ್ ಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಹು-ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಗ್ರೇವಿಟೇಶನಲ್-ವೇವ್ ನಕ್ಷತ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವು ಭಾರತದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಹಿಂಗೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಔಂಧ ನಾಗನಾಥ್ ಹತ್ತಿರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಿಧಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಲದ ಅನುಮಾನಿತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ದಿನಾಂಕ ೨೦೩೦ ರಲ್ಲಿದೆ.[೨] ಆಯೋಗದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ದಿನಾಂಕ ೨೦೩೦ ರಲ್ಲಿದೆ.[೩]

೨೦೦೯ ರಿಂದ, ಇಂಡಿಗೊ ಕನ್ಸೋರ್ಟಿಯಂ ಭಾರತದ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಆಷಿಯಾ-ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ(ಗ್ರೀವಿಟೇಷನಲ್-ವೇವ್) ಪರಿವೀಕ್ಷಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಇಂಡಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ (ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ) ಜೊತೆಗೆ ಇಂಡಿಗೊ, ಭಾರತೀಯ ಪಾಲುದಾರವಾಗಿದೆ.[೪] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿರುವ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣ-ತರಂಗ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್, ಇದರ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಪ್ರಸ್ತಾವವನ್ನು ಈಗ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಿಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿವೆ.[೫] ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವು, ಅಮೇರಿಕಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಯು.ಕೆ., ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಆಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಸಹಭಾಗಿಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ತಂಡದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಡುವ, ಚಾಲನೆಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಮೂರು ಯೋಜಿತ ಆಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಎಲ್ಲಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಆಫರ್ ಮಾಡಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಿಂಗೋಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಔಂಧ ನಾಗನಾಥ ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[೬][೨] ಭಾರತದ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿಗೊಳಿಸಿದ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣಾ-ತರಂಗ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು, ಇದು ಸುಮಾರು ೨,೬೦೦ ಕೋಟಿ ರೂ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲಿದೆ. ಈ ಸೌಲಭ್ಯದ ನಿರ್ಮಾಣವು ೨೦೩೦ ರ ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.[೭]

ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಲಿಗೋ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೊಠಡಿ

ಇಂಡಿಗೊ ಕನ್ಸಾರ್ಟಿಯಂ ಯು, ಯು.ಎಸ್. ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಗುರೂತ್ವಾಕರ್ಷಣಾ ತರಂಗ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದೆ. ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಯೋಜನೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಇಂಡಿಗೊ ಯ ಇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಗುರೂತ್ವಾಕರ್ಷಣಾ ತರಂಗ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಗುರೂತ್ವಾಕರ್ಷಣಾ ತರಂಗ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳನ್ನು ತರಬೇತುಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. [೮]

ಈ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಇಂಡಿಗೊ ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಸಮ್ಮಿಲಿತವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಯು.ಎಸ್.ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇಟಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ವರ್ಗೊ ಜೊತೆಗಿರುವ ಒಂದೇ ಜಾಲವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ನ ವಿನ್ಯಾಸವು ಯು.ಎಸ್.ನಲ್ಲಿರುವ ಆಡ್‌ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.[೯]

ಉದ್ದೇಶ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಲಿಗೋ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ

ಇಂಡಿಗೊ ದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಾಗಿದೆ, ಇದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣಾ ತರುಂಗ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಎರಡು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು (ಹಾನ್ಫೋರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಲಿವಿಂಗ್‌ಸ್ಟನ್‌ನಲ್ಲಿ), ಯುರೋಪಿನ ವಿರ್ಗೊ ಮತ್ತು ಜಿ‌ಇಓ೬೦೦ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು, ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನ ಕೆಏಜಿಆರ್‌ಎ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಈ ಬಹು ಶೋಧಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಘಟನೆಯನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ, ಪತ್ತೆಯಾದ ಅಲೆಗಳ ಮೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ನಿಖರವಾದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ ಗುರುತ್ವ ಅಲೆಗಳು, ಕಪ್ಪುಕಂಡಗಳ ವಿಲೀನದ ಮೂಲದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಅರ್ಧಗೋಳದ ಖಗೋಳದ ವಿಶಾಲ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ತ್ರಿಕೋನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಎರಡು ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಿಗ್ನಲ್ ಪತ್ತೆಯಾದರೆ ಈ ಸ್ಥಳದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು. ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿದಾಗ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು ಇಂಡಿಗೊ ನ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಆಕಾಶದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಪರಿಮಾಣದ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಸ್ಥಳೀಕರಣವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ.[೧೦][೧೧]

ಧನಸಹಾಯ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಗುರುತ್ವದ ತರಂಗಗಳು

ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅದರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಇಲಾಖೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ. ಯೂ.ಎಸ್‌. ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಹ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಇರಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣವನ್ನು ಆತಿಥೇಯ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.[೧೨]

ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಸಹಿ ಸಮಾರಂಭ

೧೭ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೬ ರಂದು, ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಅಲೆಗಳ ಪತ್ತೆಯ ಕುರಿತು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ ಘೋಷಣೆ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ, ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಎಲ್‌ಐಜಿಓ-ಭಾರತ ಮೆಗಾ ಸೈನ್ಸ್ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗೆ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ 'ತಾತ್ವಿಕ' ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.[೧೩] ಭಾರತೀಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ ಪತ್ತೆಕಾರಕವು ವಿಶ್ವದ ಆರನೇ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಲಿವಿಂಗ್‌ಸ್ಟನ್, ಲೂಯಿಸಿಯಾನದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು US ಡಿಟೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.[೧೪] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಣಾಲಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್‌ ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ನಡುವೆ ೩೧ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೬ ರಂದು ತಿಳುವಳಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.[೧೫]


ಜುಲೈ ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಯೋಜನೆಯು ರೂ ೧,೨೦೦ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟು ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್‌ನಿಂದ 'ಸಂಪೂರ್ಣ ಅನುಮೋದನೆ' ಅನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿತ್ತು.[೧೬] ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ-ತರಂಗ ಶೋಧಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜನೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು, ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚ 2,600 ಕೋಟಿ ರೂ. ಸೌಲಭ್ಯದ ನಿರ್ಮಾಣವು ೨೦೩೦ ರ ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.[೭]

ಜೂನ್ ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋ ಬಿಡೆನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ "ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲೇಸರ್ ಇಂಟರ್ಫೆರೋಮೀಟರ್ ಗ್ರಾವಿಟೇಷನಲ್-ವೇವ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿ (ಎಲ್‌ಐಜಿಓ) ನಿರ್ಮಾಣದ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು."[೧೭]

ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯತ್ವ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಲಿಗೋ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಅಂತರ್ ನೋಟ

ಇಂಡಿಗೊ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿರುವ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದರೆ: ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ರಿಸರ್ಚ್ , ಇಂಟರ್-ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಅಂಡ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್, ಮತ್ತು ರಾಜಾ ರಾಮಣ್ಣ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ.[೯]

ಇಂಡಿಗೋ ಪ್ರಸ್ತುತ ೭೦ ಸದಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಮನ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ನ ಬಾಲ ಅಯ್ಯರ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅಂತರ್-ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಸ್ಟ್ರಾನಮಿ ಅಂಡ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ ನ ತರುಣ್ ಸೌರದೀಪ್ ಅವರು ಮಾತಾಡಿಕೆಗಾರರು. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿಯು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನಿ ಅಭಯ್ ಅಷ್ಟೇಕರ್ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಂಡಿಗೋ ಎಲ್ಐಜಿಓ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಹಕಾರ ಸದಸ್ಯ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ "IndIGO | Welcome". Gw-indigo.org. Retrieved 2016-02-11.
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ Souradeep, Tarun (18 January 2019). "LIGO-India: Origins & site search" (PDF). p. 27. Archived (PDF) from the original on 15 September 2019. Retrieved 15 September 2019.
  3. ↑ Mann, Adam (2020-03-04). "The golden age of neutron-star physics has arrived". Nature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 579 (7797): 20–22. Bibcode:2020Natur.579...20M. doi:10.1038/d41586-020-00590-8. PMID 32132697.
  4. ↑ "LIGO-India". Indigo. 2015. Retrieved 2016-04-30.
  5. ↑ "IndIGO | LIGO-India". Gw-indigo.org. Retrieved 2016-02-11.
  6. ↑ "First LIGO Lab Outside US To Come Up In Maharashtra's Hingoli". NDTV. 8 September 2016.
  7. ↑ ೭.೦ ೭.೧ Bureau, The Hindu (2023-04-07). "Cabinet approves LIGO-India, gravitational-wave detector to be built in Maha". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-04-07.
  8. ↑ "IndIGO | Science Goals". Gw-indigo.org. Archived from the original on 2013-04-14. Retrieved 2016-02-11.
  9. ↑ ೯.೦ ೯.೧ Priyadarshini, Subhra (11 February 2016). "Gravitational waves send ripples of joy for LIGO-India". Nature India. India. doi:10.1038/nindia.2016.20. Retrieved 2016-02-15.
  10. ↑ Fairhurst, Stephen (28 Sep 2012), "Improved source localization with LIGO-India", Journal of Physics: Conference Series, 484: 012007, arXiv:1205.6611, doi:10.1088/1742-6596/484/1/012007, S2CID 118583506, LIGO document P1200054-v6
  11. ↑ Schutz, Bernard F. (25 Apr 2011), "Networks of Gravitational Wave Detectors and Three Figures of Merit", Classical and Quantum Gravity, 28 (12): 125023, arXiv:1102.5421, Bibcode:2011CQGra..28l5023S, doi:10.1088/0264-9381/28/12/125023, S2CID 119247573
  12. ↑ "Memorandum to Members and Consultants of the National Science Board" (PDF). National Science Board. 24 August 2012. Retrieved 15 December 2019.
  13. ↑ "Cabinet grants 'in-principle' approval to LIGO-India". LIGO-India. 2016-02-17. Retrieved 2022-07-24.
  14. ↑ Padma, T. V. (2019-01-22). "India's LIGO gravitational-wave observatory gets green light". Nature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). doi:10.1038/d41586-019-00184-z. S2CID 128018821.
  15. ↑ "'Indian gravitational waves observatory will be best in the world'". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2016-12-17. Retrieved 2022-07-24.
  16. ↑ "Five years on, LIGO-India awaits cabinet's full approval". The Indian Express. 4 July 2021.
  17. ↑ "Joint Statement from the United States and India". THE WHITE HOUSE. June 22, 2023. Retrieved 14 August 2023.