ತುಂಗಾ

ತುಂಗಾ ನದಿ ಭಾರತ ದೇಶದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ನದಿ.

ತುಂಗಾ ನದಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ವರಾಹ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಮತ್ತು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು 147 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದವರೆಗೆ ಹರಿದು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೂಡ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರಾ ನದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಗಮಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದರ ನಂತರ ತುಂಗಭದ್ರಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪಡೆದು ಮುಂದೆ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.

ತುಂಗಾ ನದಿ ಸಿಹಿನೀರಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. "ತುಂಗಾ ಪಾನಂ ಗಂಗಾ ಸ್ನಾನಂ" ಎಂಬ ಗಾದೆಯೇ ಇದೆ!

ತುಂಗಾ ನದಿಗೆ ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಣೆಕಟ್ಟನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಭದ್ರಾ ನದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿದ ಮೇಲೆ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಗೆ ಹೊಸಪೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಅಣೆಕಟ್ಟನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ತುಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದ ಮೇಲಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸ್ಥಳವೆಂದರೆ ಶೃಂಗೇರಿ. ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ತುಂಗಾ ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣಗಳು.

v t e ಕರ್ನಾಟಕದ ನೀರಾವರಿ
ನದಿಗಳು	ಅಮರಾಜಾ ನದಿ ಅರ್ಕಾವತಿ ಭದ್ರ ಚಕ್ರ ಚಿತ್ರಾವತಿ ದಂಡಾವತಿ ಗಂಗವಲ್ಲಿ ಘಟಪ್ರಭಾ ಗುರುಪುರ ಹೇಮಾವತಿ ಹೊನ್ನೊಹೋಲ್ ಕಬಿನಿ ಕಾಳಿ ಕಾವೇರಿ ನದಿ ಕೆಡಾಕ ಕೃಷ್ಣ ಕುಬ್ಜಾ ಕುಮಾರಧಾರ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ತೀರ್ಥ ಮಲಪ್ರಭಾ ಮಂಜೀರಾ ನದಿ ನಂದಿನಿ ನೇತ್ರಾವತಿ ಪಾಲಾರ್ ಪಂಚಗಂಗಾವಳಿ ಪಾಪಾಗ್ನಿ ಪೆನ್ನಾ ಪೊನ್ನನೈರ್ ಶಾಂಭವಿ ಶರಾವತಿ ಶಾಲ್ಮಲಾ ನದಿ ಸೌಪರ್ಣಿಕ ನದಿ ತುಂಗಾ ತುಂಗಭದ್ರ ವರದಾ ನದಿ ವಾರಾಹಿ ವೇದಾವತಿ ವೃಷಭಾವತಿ
ಜಲಪಾತ	ಅಬ್ಬಿ ಬರ್ಕನಾ ಚಂಚನಕಟ್ಟೆ ಗೋಕಾಕ್ ಇರುಪು ಜಲದುರ್ಗ ಜೋಗ ಕಲ್ಹಟ್ಟಿ ಕುಚಿಕಲ್ ಮ್ಯಾಗೋಡ್ ಮಲ್ಲಳ್ಳಿ ಮುತಿಲಮದುವು ಸತೋದಿ ಶಿವನಸಮುದ್ರ ಅಥವಾ ಕಾವೇರಿ ಶಿವಗಂಗಾ
ಕೆರೆ/ಕೋಳಗಳು	ಹೆಬ್ಬಾಳ ಕೆರೆ ಹೇಸರಘಟ್ಟ ಹೊನ್ನಮ್ಮನ ಕೆರೆ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಸಾಗರ ಕುಕ್ಕರಹಳ್ಳಿ ಕೆರೆ ಪಂಪಾ ಸರೋವರ ತಿಪ್ಪಗೊಂಡಿನಹಳ್ಳಿ ಜಲಾಶಯ
ಕಡಲ ತೀರ	ಗೋಕರ್ಣ ಮುರುಡೇಶ್ವರ ಕಾರವಾರ ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ ಕುಡ್ಲ ಮರವಂತೆ ತಣ್ಣೀರುಬಾವಿ ಮಲ್ಪೆ
ಅಣೆಕಟ್ಟು	ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಬಸವ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಭದ್ರಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಹರಂಗಿ ಜಲಾಶಯ ಕದ್ರಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕನ್ವ ಜಲಾಶಯ ಕೊಡಸಳ್ಳಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕೃಷ್ಣ ರಾಜ ಸಾಗರ / ಕೆ.ಅರ್.ಎಸ್ ಲಿಂಗನಮಕ್ಕಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ರಾಜಾ ಲಖಮಗೌಡ ಅಣೆಕಟ್ಟು ರೇಣುಕಾ ಸಾಗರ ಶಾಂತಿ ಸಾಗರ ಸುಪಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು ತುಂಗಭಧ್ರಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು ವಾಣಿ ವಿಲಸಾ ಸಾಗರ