ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗುಹಾಲಯ

ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯವು ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗುಹಾಲಯವನ್ನು ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೧೭ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ೫೦೦ರ ಹಿಂದಿನ ಇತಿಹಾಸ ಇದೆ. ಗುಹೆಯ ಒಳಗೆ ನೀರಿನ ಹನಿಗಳು ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿಯಂತೆ ಕೆರೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿರುತ್ತದೆ ಹೀಗಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತು. ಕರಾವಳಿಯ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಈ ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯದ ಬಲಕ್ಕೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗುಹೆ ಇದೆ, ಇದು ಸುಮಾರು೨೦೦ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿದೆ. ಗುಹಾಲಯ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಉಳಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ.ಒಳಗೆ ಒಂದು ಸರೋವರ ಮತ್ತು ಶಿವಲಿಂಗವಿದೆ.^[೧] ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ದೇವರು ಶ್ರೀ ಸೋಮನಾಥೇಶ್ವರ (ಶಿವ). ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವರು ಮತ್ತು ಜಾಬಾಲಿ ಮಹರ್ಷಿಯು ಇಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ,ಜಾಬಾಲಿ ಮಹರ್ಷಿಯ ಬೃಂದಾವನವನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ವಿಶಿಷ್ಟ ತುಳುನಾಡು (ತುಳು ಈ ಭಾಗದ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ) ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕೆಲವು ದೈವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ದೈವಗಳನ್ನು ದೇವತೆಗಳ ಯೋಧ-ಸಹಾಯಕರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಟ್ಟರು ಶಿವನ ನೇಮಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರು ದೇವಾಲಯದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಮುಖ ದೈವಗಳಲ್ಲಿ ಪಿಲಿ-ಚಾಮುಂಡಿಯು (ತುಳುವಿನಲ್ಲಿ 'ಪಿಲಿ' ಎಂದರೆ ಹುಲಿ) ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ಕ್ಷೇತ್ರಪಾಲ, ರಕ್ತೇಶ್ವರಿ ಮತ್ತು ದೂಮಾವತಿ ಪರಿವಾರ ದೈವಗಳಾಗಿವೆ.

ನಾಗಪ್ಪ ಕೆರೆ

"ನಾಗಪ್ಪ ಕೆರೆ" ಎಂಬುದು ದೇವಾಲಯದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೊಳವಾಗಿದೆ. ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೊಳ, ಅದರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಒಂದು ಸುಂದರ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಬಯಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಭಕ್ತರು ಈ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರು ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಮಳೆಗಾಲದ ನಂತರ (ಅಕ್ಟೋಬರ್-ಡಿಸೆಂಬರ್) ತಕ್ಷಣವೇ ಈ ಸರೋವರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದದ್ದು. ಅದರ ಸ್ಫಟಿಕ ಸ್ಪಷ್ಟ ನೀರು. ಈ ಕೊಳದ ಸುತ್ತಲೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳಿವೆ. 5 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಲಿಂಗವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆಯೇ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣ

ಈ ಗುಹೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಅದು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 6 ತಿಂಗಳಿಗೆ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಗುಹೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರಣಗಳಿದ್ದರೂ (ಈ ಗುಹೆಯು ಮಾನವರಲ್ಲಿ 6 ತಿಂಗಳುಗಳು ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ೬ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ದೇವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ), ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ 6 ತಿಂಗಳ ಮುಗಿದು ಬಳಿಕ ಗುಹೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, "ಪುನರ್ಯೌವನಗೊಳಿಸು".ಆ ಕಾರಣದಿಂದ ನೀರು ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ಒಳಗೆ ಅಡಚಣೆಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಹೆಯ ಒಳಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಇವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಚೇಳುಗಳು, ಮುಳ್ಳುಹಂದಿಗಳು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಾವಲಿಗಳು ಗುಹೆ ಮನೆಗಳ ಹಾವುಗಳು. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಗುಹೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಬಾಗಿಲು ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ, ಈ ದೊಡ್ಡ ಗುಹೆ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಧ್ಬುತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಾನವನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಪಡೆದಿದ್ದು, ಗುಹೆಯ ಒಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಭಕ್ತರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವ ಪಡೆದಿರುತ್ತಾರೆ.

ಗುಹೆಯ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಡಿಗಳಲ್ಲಿ, ಜಾಡು ಕೆಳಗೆ ಕಿರಿದು ಆಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಬಾಗಲು ಮತ್ತು ದಾಟಲು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ೩೦೦-೪೦೦ ಮೀಟರ್ಗಳ ನಂತರ, ಗುಹೆಯು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿ ನಾವು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಸರೋವರದ ಮುಂದೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಶಿವಲಿಂಗವಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಲಿಂಗವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಗುಹೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಅದ್ಭುತವಾದ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಒಳಗೆ ಮಣ್ಣಿನ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಮಣ್ಣು ರೊಗಗಳನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಇದನ್ನು ಪ್ರಸಾದ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವಲಿಂಗದ ಹಿಂದೆ, ಎರಡನೇ ಗುಹೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಈ ಎರಡನೆಯ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಜನರು ನೋಡಿಲ್ಲ. ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಲು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ಜಾಬಾಲಿ ಋಷಿಯಿಂದ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥದಲ್ಲಿನ ಗುಹೆ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯು ಋಷಿ ಜಾಬಾಲಿಯ ಎದುರಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ಅರುಣಾಸುರ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದಳು.ಆಕೆಯು ಕಣಜದ ಆಕಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಂದಿನಿಯ ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿ ಅರುಣಾಸುರನನ್ನು ಕೊಂದಳು.ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇಂದು ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕಟೀಲು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಶಿವ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ದುರ್ಗಾಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.ಕೊಂಪದವು ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥದ ಬಳಿ ವಿಷ್ಣು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯನ್ನು ^[೨] ಮುಚ್ಚೂರ್ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ, ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥವನ್ನು ತನ್ನ ವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮಾಡಿದನು.^[೩][೪]

=

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

1. http://shivallibrahmins.com/tulunaadu-temples/mangalore-taluk/sri-somanatheshwara-cave-temple-nellitheertha/
2. http://shivallibrahmins.com/tulunaadu-temples/mangalore-taluk/muchur-shri-durgaparameshwari-temple/
3. ವಿಸ್ಮಯಗಳ ಆಗರ ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ ಗುಹಾಲಯದ ವಿಶೇಷತೆ ಏನೆಂದು ಬಲ್ಲಿರಾ? By Kiran Sirsikar | Updated: Wednesday, October 24, 2018
4. . Monday, May 11, 2015 "ನೆಲ್ಲಿತೀರ್ಥ" ಪವಿತ್ರ ಗುಹಾತೀರ್ಥದ ಸನ್ನಿಧಿ