![]() ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶ್ವಕೋಶದ ಮುಖಪುಟ | |
ಸಂಪಾದಕ | ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಸಿರಾಜುಲ್ ಇಸ್ಲಾಂ ಮತ್ತು ಅಹ್ಮದ್ ಎ ಜಮಾಲ್ |
---|---|
ದೇಶ | ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ |
ಭಾಷೆ | ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಬೆಂಗಾಲಿ |
ಪ್ರಕಾರ | ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ |
ಪ್ರಕಾಶಕರು | ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಟ್ರಸ್ಟ್, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ |
ಪ್ರಕಟವಾದ ದಿನಾಂಕ | ಜನವರಿ ೨೦೦೩ |
ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಕಾರ | ಮುದ್ರಿತ ಪ್ರತಿ(ದಪ್ಪ ರಟ್ಟು) , ಸಿಡಿ-ರಾಮ್, ಆನ್ಲೈನ್ |
ಪುಟಗಳು | 14 Volumes |
ಐಎಸ್ಬಿಎನ್ | 984-32-0576-6 |
Website |
(English Edition) (Bengali Edition) |
ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ , ಅಥವಾ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ, ಇದು ಮೊದಲ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ. ಇದು ಬಂಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಣ, ಸಿಡಿ ರೋಮ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಮುದ್ರಣ ಆವೃತ್ತಿಯು ಹತ್ತು ಆವೃತ್ತಿಯುಳ್ಳ ೫೦೦ ಪುಟ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಜನವರಿ ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಪ್ರತಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅದನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎರಡನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ೨೦೧೨ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೧]
ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾವನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯನ್ನಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ-ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ವಿಶೇಷವಾದ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ರೂಪದಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ. ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಪೂರ್ವ ಭಾರತ, ಸುಬಾ ಬಂಗ್ಲಾ, ಶಾಹಿ ಬಂಗಾಲಾ, ಮೊಘಲ್ ಸುಬಾ ಬಂಗ್ಲಾ, ಬಂಗಾಳ ಪ್ರಾಂತ್ಯ, ಬಂಗಾಳ ಪ್ರಾಂತ್ಯ, ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳ, ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶ ಎಂದು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨]
ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪಾದಕ ಸಿರಾಜುಲ್ ಇಸ್ಲಾಂ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಸುಮಾರು ೧೨೦೦ ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಬರಹಗಾರರು ಮತ್ತು ಪರಿಣತರು ಈ ನಮೂದನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಆರು ಸಂಪಾದಕೀಯ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೫,೭೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಹೊಂದಿದೆ, ಪರಿಣಿತ ಸಂಪಾದಕ, ಮತ್ತು 2,000 ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಏಕ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು-ಬಣ್ಣದ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಮತ್ತು 2,100 ಅಡ್ಡ-ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಹೊಂದಿದೆ.[೩]
ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸರ್ಕಾರ, ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಯುನೆಸ್ಕೋ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅದರ ಮೂಲ ಬಜೆಟ್ 800,000 ತಕಾ (ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ 10,000 ಯುಎಸ್ಡಿ) ಆಗಿತ್ತುಯಾದರೂ, ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ 80 ದಶಲಕ್ಷ ಟಕಾವನ್ನು (ಸರಿಸುಮಾರು 1 ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್) ಖರ್ಚುಮಾಡಿತು. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ವಿಮೋಚನಾ ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಾಂಗದವರ ಮೇಲಿನ ವಿವಾದಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಬಂಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು.[೪][೫][೬][೭][೮]
ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಏಶಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಯೋಜನೆಯು ಮೂರು ಸಂಪುಟಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಇತಿಹಾಸ, ೧೭೦೪-೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು.ಸಂಪಾದಕರು ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣಿತ ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಭಾವಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಆ ಯೋಜನೆಯು ಹಲವಾರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳಿಂದ ಸತ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಪ್ರಯಾಸಕರವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ.ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಿರಾಜುಲ್ ಇಸ್ಲಾಂ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ತಯಾರಿಸಿದ ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟ್ ಪೇಪರ್ ಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಏಶಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ೧೯ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೯೯೭ ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂನ್ನು ಯೋಜನಾ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಇಂಪ್ಲಿಮೆಂಟೇಶನ್ ಕಮಿಟಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ, ಅವರ ಕಾರ್ಯವು ಯೋಜನಾ ನಿಧಿಯನ್ನು ಯೋಜಿಸಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ೧೯೯೬ ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಮೂರು ಸಮಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಡಜನ್ ಸಮಿತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇಪ್ಪತ್ತೇಳು ಸಾವಿರ ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ೨೦ ಪರಿಮಾಣ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಹಣಕಾಸಿನ ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ಕಾರಣ, ನಮೂದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ೬,೦೦೦ ಕ್ಕೆ ಇಳಿಮುಖವಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು.[೯][೧೦]
ಯೋಜನೆಯು ಆರಂಭವಾದಾಗ, ಸೊಸೈಟಿಯು ಅದರ ಬೊಕ್ಕಸಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ನೂರು ಸಾವಿರ ತಕಾವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು, ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದಲೂ ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಮೂಡಿಸಿತು. ಯುನೆಸ್ಕೋ, ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಟ್ಸ್ ಕಮಿಷನ್, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಎನ್ಜಿಒಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಣಕಾಸು ನೀಡಲಾಯಿತು, ಇದು ಟಕಾ ೮೦ ಮಿಲಿಯನ್ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವಾಲಯವು ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ೭೪% ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ನೀಡಿತು, ೨೬% ನಷ್ಟು ಹಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಬಂದಿತು. ೩ ಜನವರಿ ೨೦೦೩ ರಂದು ನೇರ ಮಾರಾಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೊದಲು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆವೃತ್ತಿಯ ೪,೦೦೦ ಪ್ರತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳಿ ಆವೃತ್ತಿಯ ೨೫೦ ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿ ಆವೃತ್ತಿಯ ೫,೦೦೦ ಪ್ರತಿಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಮುದ್ರಣದಿಂದ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮಾರಾಟವಾದವು. ೧೦,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುದ್ರಿತ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ದಿನದಲ್ಲಿ ಏಷಿಯಾಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಕಚೇರಿಯ ಹೊರಗಡೆ ಜನರು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಮಾರಾಟವು ಸಂಜೆ ೯:೩೦ ರವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಬಂಗಾಳಿ ಆವೃತ್ತಿಯ ಒಟ್ಟು ೪,೫೦೦ ಸೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಆವೃತ್ತಿಯ ೨,೫೦೦ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ದಿನದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾದವು.[೧೧][೧೨][೧೩]
ಬಂಗಾಳಿ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯವನ್ನು ಸಂಕಲಿಸುವ ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಸೆರೆಂಪೋರ್ನ ರೆವೆರೆಂಡ್ ವಿಲಿಯಂ ಕ್ಯಾರಿ (೧೭೬೧-೧೮೩೪) ಮತ್ತು ಬರ್ಮಾ ಭಾಷೆಯ ಮೊದಲ ಲೆಕ್ಸಿಕ್ಯಾಲೋಫರ್ಗಳ ಮಗನಾದ ಫೆಲಿಕ್ಸ್ ಕ್ಯಾರಿ (೧೭೮೬-೧೮೨೨) ಕೈಗೊಂಡರು. ೧೮೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಬ್ರಿಟಾನಿಕದ ಐದನೇ ಆವೃತ್ತಿಯ ಭಾಷಾಂತರವನ್ನು ಅವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಇದು ವಿದರ್ಭಬಳಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿತು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮೧೯ ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ ೧೮೨೦ ವರೆಗೆ ೪೮ ಪುಟಗಳ ಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಫೆಲಿಕ್ಸ್ ಕ್ಯಾರಿಯವರು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು, ವಿದ್ಯಾರಬಾಲಿಯ ಮೊದಲ ಭಾಗವು ೬೩೮-ಪುಟ ವ್ಯಾಬಚ್ಚೆಚ್ವಿಡಿಯಾ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಸಂಕಲನಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಅಂಗವಿಕಲತೆ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ. ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ, ಸ್ಮೃತಿಶಸ್ತನು ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಫೆಬ್ರವರಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಚ್ ೧೮೨೧ ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೪೦ ಪುಟಗಳ ಕಂತುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದ ನಂತರ ಕ್ಯಾರಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಇದರ ನಂತರ ಮಹಾರಾಜ ಕಾಳಿಕೀರ್ಶ್ನ ದೇವ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಅವರ (೧೮೦೮-೧೯೭೪) ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸದ್ವಿದ್ಯಾಬಲಿ (೧೮೩೩), ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ. ನಂತರ ಎಂಟು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಕ್ ನಿಘಂಟು ರಾಜಾ ರಾಧಾಕಂತ ದೇಬ್ನ ಸಬ್ಡಕಲ್ಪದ್ರುಮ್ (೧೮೨೨-೧೮೫೮) ಬಂದಿತು. ಮುಂದೆ ರಾಜ್ಕೃಷ್ಣ ರೇ (೧೮೪೯-೧೮೯೪) ಮತ್ತು ಸರಚಂದ್ರ ದೇವ್ (೧೮೫೮-ಅಜ್ಞಾತ) ಜಂಟಿ ಕೆಲಸ ಭಾರತ್ಕೋಶ್, ಮೂರು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ (೧೮೮೦-೧೮೯೨) ಮೊದಲ ಬೆಂಗಾಳಿ ವಿಶ್ವಕೋಶವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ, ವಿದ್ಯಾಕಲ್ಪದೃಮ ಅಥವಾ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಬಯಾಲೆನ್ಸಿಸ್ (೧೮೪೬-೫೧), ಮತ್ತು ೨೨ ಸಂಪುಟಗಳ ಬಾಂಗ್ಲಾ ವಿಶ್ವಕೋಶ್ (೧೮೮೬-೧೯೧೧) ನವರೇಂದ್ರನಾಥ ಬಸು (೧೮೬೬-೧೯೩೮) ರವರಿಂದ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ರೆವರೆಂಡ್ ಕೃಷ್ಣ ಮೋಹನ್ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ (೧೮೧೩-೧೮೮೫) ಸಮಕಾಲೀನ ಬಂಗಾಳದ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮುಂದಿನದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ೧೯೪೭ ರಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳದ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ, ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾವನ್ನು ಕಂಪೈಲ್ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು, ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವೈಕಿಂಗ್ ಡೆಸ್ಕ್ ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾದ ಬಂಗಾಳಿ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್ ಬುಕ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಸ್ ಇಂಕ್ನಿಂದ ೧೯೫೯ ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು. ಅಪೂರ್ಣ ಪೇಪರ್ಗಳನ್ನು ಖಾನ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಹಕಿಮ್ರೊಂದಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಅಸಮಾನವಾದ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾ ವಿಸ್ವಾಕೊಸ್ (೧೯೭೨) ಎಂದು ಸಂಕಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಮೂರು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿಶ್ವಕೋಶಗಳು ಪ್ರಕಟವಾದವು - ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ೫-ಸಂಪುಟ ಶಿಶು-ಬಿಸ್ವಾಕೋಶ್ (ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಫಾರ್ ಚಿಲ್ಡ್ರನ್, ೧೯೯೫) ಎಂಬ ಬಹು-ಸಂಪುಟ ಇಸ್ಲಾಮಿ ಬಿಶ್ವಾಕೋಶ್ (ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ, ೧೯೮೬) ಶಿಶು ಅಕಾಡೆಮಿ, ಮತ್ತು ೪ ಸಂಪುಟದ ವಿಜನ್ ಬಿಸ್ವಾಕೋಶ್ (ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ೧೯೯೮).[೧೪][೧೫][೧೬]
ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾವು ಸುಮಾರು ೫,೭೦೦ ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಆರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಕಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವಿಕತೆಗಳು, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ, ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ, ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು. ಪ್ರತಿ ಲೇಖನದ ಬರಹವು ಪರಿಣಿತ ಸಂಪಾದಕರಿಂದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.[೧೭][೧೮]
ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾವನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವಕೋಶವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶವು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದವರಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣಿತ ಮೇಜಿನ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಜೊತೆಗೆ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಬಂಗಾಳಿ-ಮಾತನಾಡುವ ಜನರು, ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸುವದಾಗಿದೆ
ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಸಂಪಾದಕರು ಭೌತಿಕ ಬಂಗಾಳ ಉಗಮವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಕಸನಕ್ಕೆ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಅಥವಾ ಮಾನವ ಸಮತಲದ ಮೇಲೆ ಮಾನವ ವಸಾಹತುಗಳ ರಚನೆಯ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.ಎರಡನೆಯದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕುಸಿತ, ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳು, ರಾಜವಂಶದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ, ಹಾಗೆಯೇ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಹಿಂದಿನ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತದ ಇತರ ಅಂಶಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧೯೪೭ ರ ನಂತರ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮೂದುಗಳು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಮೂದುಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾಷಾವಾರು ಗುರುತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಮೇಲೆ ಬಂದಿರುವ ವಿವಾದವು ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಮುರಿದುಹೋಯಿತು, ಪ್ರಮುಖ ಬಂಗ್ಲಾದೇಶಿ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಪ್ರಕಟಣಾಲಯವಾದ ಇಂಕಿಲಾಬ್ ಗುಂಪು ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ವಿಮೋಚನಾ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಮಾತ್-ಇಸ್-ಇಸ್ಲಾಮಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ದೂರುಗಳಿವೆ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬಾಂಗ್ಲಾಪೀಡಿಯಾ ಪಕ್ಷಪಾತ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮದ Bdnews24.com ನಡೆಸಿದ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಹೇಳಿದೆ. ಮರ್ಮಾ ಮತ್ತು ರಾಖಿನೆಗಾಗಿ ಮೊಗ್, ಟ್ರಿಪೂರಿಗಾಗಿ ಟಿಪ್ರಾ ಮತ್ತು ಮೆರೊಸ್ಗಾಗಿ ಮುರಾಂಗ್, ಅಲ್ಲದೆ ಉಪಜಾತಿ (ಅಕ್ಷರಶಃ "ಉಪ-ರಾಷ್ಟ್ರ", "ಬುಡಕಟ್ಟು" ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಲು ಬಳಸಿದ) ಅವುಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು ಎನ್ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾವು ನಿರಾಶಾದಾಯಕ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ. ಚಿತ್ತಗಾಂಗ್ ಹಿಲ್ ಟ್ರಾಕ್ಟ್ಸ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸದಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಬತ್ತ್ಯ ಚಟ್ಟಗ್ರಾಮ್ ಜನ ಸಾಂಘಟಿ ಸಮಿತಿಯ ಮುಖಂಡ ರುಪಾಯನ್ ದಿವಾನ್ ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿ ಫೋರಂನ ಸ್ಯಾನ್ಜಿಬ್ ಡ್ರೊಂಗ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯದ ನಾಯಕರು ಈ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಮುಖ್ಯ ಸಂಪಾದಕ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮ ದೂರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಎರಡನೇ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು.[೧೯][೨೦][೨೧]
{{cite web}}
: Unknown parameter |deadurl=
ignored (help)
{{cite news}}
: |last=
has generic name (help)
{{cite web}}
: Unknown parameter |deadurl=
ignored (help)
{{cite news}}
: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
{{cite news}}
: CS1 maint: numeric names: authors list (link)