ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನ್

ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನ್
ಜನನ	೨೩ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೪೩ ಬರೋಡ, ಗುಜರಾತ್
ಸಾವು	೧೪ನೇ ಜೂನ್ ೨೦೨೩
Alma mater	ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ
ಶಿಕ್ಷಣ	ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಹಾಗೂ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು
Known for	Sati: Evangelicals, Baptist Missionaries, and the Changing Colonial Discourse
Spouse	ಕುಲ್ ಭೂಷಣ್ ಜೈನ್
ಗೌರವ	ಪದ್ಮಶ್ರೀ (೨೦೨೦)

ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನ್ (೨೩ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೪೩)ರವರು ದೆಹಲಿಯ ಗಾರ್ಗಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸದ ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು. ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್‌ನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡರು. ^[೧] ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ^[೨]

ಜೈನ್ ಅವರು: ''ಸತಿ: ಇವಾಂಜೆಲಿಕಲ್ಸ್, ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಮತ್ತು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸತಿ ಸಹಗಮನ ಪದ್ದತಿ ಮೇಲೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಪ್ರಭಾವ" ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಬರೆದರು ಮತ್ತು NCERT ಗಾಗಿ ಶಾಲಾ ಇತಿಹಾಸ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ, ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತವನ್ನು ಸಹ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ^[೩]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನ್ ಅವರು ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮಾಜಿ ಸಂಪಾದಕ, ಪತ್ರಕರ್ತ ಗಿರಿಲಾಲ್ ಜೈನ್ ಅವರ ಪುತ್ರಿ. ಅವರು ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ತಮ್ಮ ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ. ಪದವಿಯನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದಿಂದ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ತಳಹದಿ ಹಾಗೂ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳ ಕುರಿತ ಅವರ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.

ವೃತ್ತಿ

ಜೈನ್ ಅವರು ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಂಯೋಜಿತ ಕಾಲೇಜಾದ ಗಾರ್ಗಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸದ ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ^[೪] ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014 ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ನ ಸದಸ್ಯೆಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದ್ದರು. ^[೧]

ಮೀನಾಕ್ಷಿಯವರ ಮಾರ್ಥಾ ನಸ್ಬಾಮ್ ರ ಮಾತು

ಮಾರ್ಥಾ ನಸ್ಬಾಮ್

ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮಾರ್ಥಾ ನಸ್ಬಾಮ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿ ದ ಕ್ಲ್ಯಾಶ್ ವಿದಿನ್: ಡೆಮೊಕ್ರಸೀ, ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ವೈಯೋಲೆನ್ಸ್ ಆಂಡ್ ಇಂಡಿಯಾಸ್ ಫ್ಯೂಚರ್ and (೨೦೦೭)ನಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಾ, ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನ್ ರವರು ಒಬ್ಬ ಹವ್ಯಾಸಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅವರು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸದಿದ್ದರೂ ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡರು ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.^[೫] ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಬರೆಯುವಾಗ ಎದುರಿಸಿದ ಇತಿಹಾಸಶಾಸ್ತ್ರದ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜೈನ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ಅವರ ಸಂದರ್ಶನವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ನಸ್ಬಾಮ್ ಅವರು ಒಳ್ಳೆಯ ವಿದ್ವಾಂಸರಲ್ಲಿನ ಎರಡು ಅಪೇಕ್ಷಣೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾದ, ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲ ಅಥವಾ ಕಷ್ಟದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿರದ ಬಲವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು.^[೬]

ಜೈನ್ ರ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತ ಕೃತಿಯು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಕಳಪೆಯಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನುಸ್ಬಾಮ್ ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಹಾಗೆಯೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸರಳವಾದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ-ಆಧಾರಿತ ಏಕ-ಆಯಾಮದ ಯುದ್ಧ-ನಿರೂಪಣೆ, ಇದು ತೋರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪದ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಲಿಲ್ಲ. ^[೭] ಆದರೂ NCERT ಸರಣಿಯ ಇತರ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ "ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಓಯಸಿಸ್", ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷರತೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡರು ನಸ್ಬಾಮ್. ^[೬]

ರೊಮಿಲಾ ಥಾಪರ್‌ರ ಸೋಮನಾಥ: ಮೆನೀ ವಾಯ್ಸಸ್ ಆಫ್ ಅ ಹಿಸ್ಟರೀ ಕುರಿತ ಜೈನ್‌ರ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಬಹು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅವರು ಇದೇ ರೀತಿ ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಟೀಕಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ "ಡಾಗ್‌ಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಐಡಿಯಾಲಜಿ"ಯ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣವು ಅವರ ಗಂಭೀರ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿತು ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು. ^[೬]

ಜೈನ್ ಅವರ ಕೃತಿಗಳ ಟೀಕೆಗಳು (ವಿವಿಧ ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಂದ) ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ನಸ್ಬಾಮ್ ಗಮನಿಸಿದರು. ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ವಿಶಾಲವಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಜೈನ್ ತಮ್ಮ ಕೆಲವು ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಹಾಗೂ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ದ್ವಿತೀಯ ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಮೂಲ(ಗಳನ್ನು) ಆರಿಸಿದರು. ಆದರೂ ವಾದವಾಗಿ ನಂತರದ ಅರ್ಹತೆ ಚರ್ಚಾಸ್ಪದವಾಗಿತ್ತು. ಜೈನ್ ಇತರ ಬಲಪಂಥೀಯ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಿಗಿಂತ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಮುಂದಿರುವಾಗ ಮತ್ತು ನಿಜವಾದ ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಭಾವೋದ್ರೇಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಗ, ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಅವರನ್ನು ತಪ್ಪು ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು.

ಮುಂದುವರಿದ ವಿಮರ್ಶೆ

ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಷೆ ನಂದಿನಿ ಸುಂದರ್ ಅವರು ಸುಲ್ತಾನರ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಮೊಘಲರ ದಂಡನೆಗಳನ್ನು ಜೈನರ 'ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ' ಹಿಂದೂ ವಿರೋಧಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಸಮಾಜ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಅವರ ಪರಂಪರೆಯ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು. ^[೮] ಅವರು ಇದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ರಾಜ್ಯ-ಪ್ರೇರಿತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿರಾಕರಣೆಯ ವಿಶಾಲ ಮಾದರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನೋಡಿದರು. ^[೮] ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಜಾನ್ ಸ್ಟ್ರಾಟನ್ ಹಾಲೆ ಅವರು ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಧಾನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಅವರು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ಸಮಾನತೆಯ ಸಂದೇಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಏಕತಾವಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು. ^[೯]

ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಪ್ರಲಯ್ ಕನುಂಗೋ, ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಜೈನರ ಪುಸ್ತಕ- "ರಾಮ ಮತ್ತು ಅಯೋಧ್ಯೆ"ಯನ್ನು ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕೃತಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಳ್ಳಿಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಿಂದುತ್ವ ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಚಾರದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲು ಇದರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದರು. ^[೧೦] ಪುಸ್ತಕದ ಬಹುಪಾಲು ಎಡಪಂಥೀಯ ಹಿಂದುತ್ವ-ವಿರೋಧಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ವಿಷಯವನ್ನು ಚೆರ್ರಿ-ಪಿಕ್ಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ದಾರಿತಪ್ಪಿ ಎಕ್ಸ್ಟ್ರಾಪೋಲೇಷನ್ಗಳೊಂದಿಗೆ, ಅವರು ಉಪಯುಕ್ತವಾದ ಸಂಕಲನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ ಅಧಿಕೃತ ಇತಿಹಾಸವಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು. ^[೧೦] ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಇತರರ ಬಹು ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಒಮ್ಮತವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಗಮನಾರ್ಹ ದೋಷಗಳನ್ನು ಕನುಂಗೋ ಸೂಚಿಸಿದರು. ^[೧೦] ಹೊಸದಾಗಿ ಚುನಾಯಿತ ಎನ್‌ಡಿ‌ಎ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಸಂಪೂರ್ಣ NCERT ಇತಿಹಾಸ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಜೈನ್ ಅವರ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತವು ಏಕೈಕ ಮುಖ ಉಳಿಸುವ ಸಂಪುಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ^[೧೦] "ಜಾತ್ಯತೀತ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು" ಮತ್ತು " ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು" ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಕೃತಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಯುತ ಇತಿಹಾಸವೆಂದು ಎಂ.ವಿ ಕಾಮತ್ ಮೆಚ್ಚಿದರು. ^[೧೧]

ಇಂಡಿಯನ್ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ರಿವ್ಯೂ ಮೇಲಿನ ವಿಮರ್ಶೆಯು ಸತಿ: ಇವಾಂಜೆಲಿಕಲ್ಸ್, ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ ಮಿಷನರಿಗಳು, ಮತ್ತು ಚೇಂಜಿಂಗ್ ಕಲೋನಿಯಲ್ ಡಿಸ್ಕೋರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಲಾದ ಮತ್ತು ಸಾಂದ್ರವಾದ ಮ್ಯಾಗ್ನಮ್ ಆಪಸ್ ಎಂದು ಹೊಗಳಿದೆ, ಇದು ಸತ್ಯಗಳು, ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರಚನೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ^[೧೨] ವರ್ಲ್ಡ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿಯಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಮೇಲಿನ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಮರ್ಶೆಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿತ್ತು. ^[೧೩]

ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಅಭಿನವ್ ಪ್ರಕಾಶ್, ದೇವತೆಗಳ ಹಾರಾಟ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳ ಪುನರ್ಜನ್ಮ: ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಎಪಿಸೋಡ್‌ಗಳು ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಕೆಲಸ ಎಂದು ಗಮನಿಸಿದರು. ^[೧೪]

ಕೃತಿಗಳು

ಪುಸ್ತಕಗಳು

• ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷ, 1967-77: ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಜಾತಿಯ ಪಾತ್ರ (ವಿಕಾಸ್, 1991),  .
• ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಭಾರತ: XI ತರಗತಿಗೆ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ( NCERT, 2002), 
• ರಾಜಾ-ಮೂಂಜೆ ಒಪ್ಪಂದ: ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಮರೆತುಹೋದ ಅಧ್ಯಾಯದ ದಾಖಲೆಗಳು (ದೇವೇಂದ್ರ ಸ್ವರೂಪ, ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ಪ್ರಕಾಶಕರು, 2007)  .
• ಸಮಾನಾಂತರ ಮಾರ್ಗಗಳು: ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಬಂಧಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧಗಳು, 1707-1857 (ಕೊನಾರ್ಕ್ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್, 2010), 
• ಅವರು ನೋಡಿದ ಭಾರತ (ಸಂಧ್ಯಾ ಜೈನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಹ-ಸಂಪಾದನೆ, 4 ಸಂಪುಟಗಳು, ಪ್ರಭಾತ್ ಪ್ರಕಾಶನ),  ,  ,  ,  .
• ರಾಮ ಮತ್ತು ಅಯೋಧ್ಯೆ (ಆರ್ಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್, 2013),  .
• ಸತಿ: ಇವಾಂಜೆಲಿಕಲ್ಸ್, ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಮತ್ತು ಚೇಂಜಿಂಗ್ ಕಲೋನಿಯಲ್ ಡಿಸ್ಕೋರ್ಸ್ (ಆರ್ಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್, 2016), 
• ದಿ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಫಾರ್ ರಾಮ: ಕೇಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಟೆಂಪಲ್ ಅಟ್ ಅಯೋಧ್ಯೆ (ಆರ್ಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್, 2017), 
• "ದೇವತೆಗಳ ಹಾರಾಟ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳ ಪುನರ್ಜನ್ಮ: ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಸಂಚಿಕೆಗಳು" (ಆರ್ಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್, 2019), 

ಆಯ್ದ ಲೇಖನಗಳು

• "ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 1967: ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಟಜೀಸ್ ಆಫ್ ಮೊಬಿಲೈಸೇಶನ್ ಇನ್ ಡಿಎ ಲೋ" ಇನ್ ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸೆಂಟಿನರಿ ಹಿಂಡ್‌ಸೈಟ್ಸ್, 1988.
• "ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಯುಪಿ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆ" ಶ್ರೀನಿವಾಸ್, ಜಾತಿ: ಇದರ 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವತಾರ (2000) .
• ರೋಮಿಲಾ ಥಾಪರ್ ಅವರ ಸೋಮನಾಥ: ಪಯೋನಿಯರ್ (ಭಾರತ) ಮೇಲೆ ಇತಿಹಾಸದ ಅನೇಕ ಧ್ವನಿಗಳ ವಿಮರ್ಶೆ. ^[೧೫]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

1. "Membership of the Indian Council of Historical Research" (PDF). Archived from the original (PDF) on 3 March 2016. Retrieved 21 March 2015.
2. The Hindu Net Desk (26 January 2020). "Full list of 2020 Padma awardees". The Hindu (in Indian English).
3. "Being proud of India's Hindu past is great, but worry about the present too". The Financial Express.
4. "Members of the Council" (PDF). INDIAN COUNCIL OF HISTORICAL RESEARCH. Archived from the original (PDF) on 6 November 2019. Retrieved 6 November 2019.
5. Nussbaum, Martha Craven (2007). The Clash Within : Democracy, Religious Violence, and India's Future. Harvard University Press. ISBN 9780674030596. OCLC 1006798430. Archived from the original on 2020-11-30. Retrieved 2024-01-08.
6. Nussbaum, Martha Craven (2007). The Clash Within : Democracy, Religious Violence, and India's Future. Harvard University Press. ISBN 9780674030596. OCLC 1006798430. Archived from the original on 2020-11-30. Retrieved 2024-01-08.Nussbaum, Martha Craven (2007). The Clash Within : Democracy, Religious Violence, and India's Future Archived 2020-11-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.. Harvard University Press. ISBN 9780674030596. OCLC 1006798430.
7. Nussbaum, Martha Craven (2007). The Clash Within : Democracy, Religious Violence, and India's Future. Harvard University Press. ISBN 9780674030596. OCLC 1006798430. Archived from the original on 2020-11-30. Retrieved 2024-01-08.
8. Sundar, Nandini (2004). "Teaching to Hate: RSS' Pedagogical Programme". Economic and Political Weekly. 39 (16): 1605–1612. doi:10.1057/9781403980137_9. ISSN 0012-9976. JSTOR 4414900.
9. Hawley, John Stratton (2015). "The Bhakti Movement and Its Discontents". A storm of songs. India and the idea of the Bhakti Movement. Harvard University Press. pp. 38–40. doi:10.4159/9780674425262. ISBN 9780674187467. JSTOR j.ctt1c84d6f. OCLC 917361614.
10. "Alternative Narratives". The Book Review (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-05-11.
11. "Rama & Ayodhya". Free Press Journal (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-03-09.
12. Singh, Swadesh (2017-06-01). "Book Review: Meenakshi Jain, Sati: Evangelicals, Baptist Missionaries, and the Changing Colonial Discourse". Indian Historical Review (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 44 (1): 151–153. doi:10.1177/0376983617694691. ISSN 0376-9836. S2CID 148735989.
13. Mallampalli, Chandra (August 2018). "Bok review". Studies in World Christianity (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 24 (2): 179–180. doi:10.3366/swc.2018.0222. ISSN 1354-9901. S2CID 149744624.
14. "Where Did the Temples Go?". Open The Magazine (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2019-11-15. Retrieved 2020-06-26.
15. Meenakshi Jain (21 March 2004). "Review of Romila Thapar's "Somanatha, The Many Voices of a History"". The Pioneer. Archived from the original on 18 December 2014. Retrieved 2014-12-15.