ಲೀಲಾ ರುತ್ ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ (ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೦,೧೯೨೯ - ಆಗಸ್ಟ್ ೮ ೨೦೨೧) ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು . ಅವರು ಭಾಷಾ ಸ್ವಾಧೀನ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮನೋಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮಕ್ಕಳ ಮೊದಲ ಭಾಷೆಯ ಕಲಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರು. [೧]
ಲೀಲಾ ರುತ್, ಲಿಚ್ಟೆನ್ಬರ್ಗ್ ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಶೀಪ್ಹೆಡ್ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ [೨] ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. [೩]
ಯುಜೀನ್ ಗ್ಯಾಲಂಟರ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಇವರ ಮೊದಲ ಮದುವೆ ವಿಚ್ಛೇದನದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. [೪] ಅವರು ೨ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಂದು ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಸಹ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಹೆನ್ರಿ ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾಹ ಜೀವನದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅವರು ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. [೨] ಲೀಲಾ ರುತ್ ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ ಅವರು ೮ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೧ ರಂದು ತಮ್ಮ ೯೧ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.[೫]
ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ ಅವರಿಗೆ ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಆಂಟಿಯೋಕ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಎ, ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಂಎ ಮತ್ತು ೧೯೬೭ರಲ್ಲಿ ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್ಡಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ಜೆಲ್ಲಿಗ್ ಹ್ಯಾರಿಸ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. [೬]
೧೯೭೨ ರಿಂದ ೧೯೭೩ ರವರೆಗೆ ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ಟಿ. ಕಾರ್ಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣದಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮೊದಲು ಅವರು ಸ್ವಾರ್ಥ್ಮೋರ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ತರುವಾಯ, ಅವರು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ೧೯೭೩ ರಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿಯವರೆಗೂ ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಸ್ಟೀವನ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಸಿಯಾ ರಾತ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. [೭]
ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ ಅವರು ಅರಿವಿನ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪ್ರವರ್ತಕಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಸಿಂಟ್ಯಾಕ್ಟಿಕ್ ಬೂಟ್ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಪಿಂಗ್ನ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೪] ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ಬಾರ್ಬರಾ ಲ್ಯಾಂಡೌ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅಂಧ ಮಕ್ಕಳು ಹೇಗೆ ಸಲೀಸಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಹೊಸ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೮] ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ನ ಸಂಶೋಧನಾ ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಭಾಷಾ ಸ್ವಾಧೀನ, ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯ ರಚನೆ, ಮನೋಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರ, ವಾಕ್ಯ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸಿಕಾನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. [೯] ಎಲಿಸ್ಸಾ ನ್ಯೂಪೋರ್ಟ್, ಬಾರ್ಬರಾ ಲ್ಯಾಂಡೌ ಮತ್ತು ಸುಸಾನ್ ಗೋಲ್ಡಿನ್-ಮೆಡೋವ್ ಸೇರಿದಂತೆ
ಅನೇಕರು ಇವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಮಾಜಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು.
ಭಾಷಾ ಸ್ವಾಧೀನದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹಲವಾರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಅವರು ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಲಾಜಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಸೈಕಲಾಜಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್, [೧೦] ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್ಪೆರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿಸ್ಟ್ಸ್, [೧೧] ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, [೧೨] ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಆಂಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನಲ್ಲಿ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. [೧೩][೧೪][೧೫][೧೬] ಅವರು ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ ಡೇವಿಡ್ ರುಮೆಲ್ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದಿದ್ದಾರೆ. [೨] ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾರೆ. [೧೭][೧೮]
ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ನ ಸದಸ್ಯ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೀಟ್ಮನ್ ತಮ್ಮ ಭಾಷಾ ಆಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ:
ನನ್ನ ಮುಖ್ಯ ಆಸಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ನಿಘಂಟಿನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಶಬ್ದಾರ್ಥದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಅಂದರೆ, ಪದಗಳ ರೂಪಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ. ನನ್ನ ಎರಡನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಸಕ್ತಿಯೆಂದರೆ, ಮಕ್ಕಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯ ಲೆಕ್ಸಿಕಾನ್ ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯ ರಚನೆ ಎರಡನ್ನೂ ಹೇಗೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು. [೧೯]
ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ "ಸಿಂಟ್ಯಾಕ್ಸ್ ಮಾನವನ ಮೆದುಳಿಗೆ ಕಠಿಣ ತಂತಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಸೊಗಸಾದ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಗಮನಿಸಿದೆ. [೪]
ಶಿಪ್ಲಿ, ಇ., ಸ್ಮಿತ್, ಸಿ., ಆಂಡ್ ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಎಲ್. (೧೯೬೯). ಅ ಸ್ಟಡಿ ಇನ್ ದ ಅಕ್ವಿಸಿಶನ್ ಆಫ್ ಲಾಂಗ್ವೇಜಸ್: ಫ್ರೀ ರೆಸ್ಪೋನ್ಸಸ್ ಟು ಕಮಾಂಡ್ಸ್. ಲ್ಯಾಂಗ್ವೇಜ್, ೪೫(೨), ೩೨೨–೩೪೨.
ಗ್ಲೀಟ್ ಮ್ಯಾನ್., ಮತ್ತು ಗ್ಲೀಟ್ ಮ್ಯಾನ್.ಎಚ್ (೧೯೭೦). ಫ್ರೇಸ್ ಆಂಡ್ ಪ್ಯಾರಾಫ್ರೇಸ್. ಎನ್ವೈ: ನಾರ್ಟನ್.
ನ್ಯೂಪೋರ್ಟ್, ಇ., ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಎಚ್., ಮತ್ತು ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಎಲ್. (೧೯೭೭). ಮದರ್ ಐ ಹ್ಯಾಡ್ ರಾದರ್ ಡೊ ಇಟ್ ಮೈ ಸೆಲ್ಫ್: ಸಮ್ ಎಫೆಕ್ಟ್ಸ್ ಆಂಡ್ ನಾನ್ ಎಫೆಕ್ಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಮೆಟರ್ನಲ್ ಸ್ಪೀಚ್ ಸ್ಟೈಲ್. ಸಿ. ಸ್ನೋ ಮತ್ತು ಸಿ ಫರ್ಗುಸನ್ (ಸಂಪಾದಕರು), ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದು: ಭಾಷೆಯ ಇನ್ಪುಟ್ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನ . ಎನ್ವೈ: ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್.
ಲ್ಯಾಂಡೌ, ಬಿ., ಆಂಡ್ ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಎಲ್. (೧೯೮೫). ಲ್ಯಾಂಗ್ವೇಜ್ ಆಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ಪೀರಿಯನ್ಸ್: ಎವಿಡೆನ್ಸ್ ಫ್ರಮ್ ದ ಬ್ಲೈಂಡ್ ಚೈಲ್ಡ್ . ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್: ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್. (೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಪೇಪರ್ಬ್ಯಾಕ್)
ಫೌಲರ್, ಎ., ಗೆಲ್ಮನ್, ಆರ್., ಆಂಡ್ ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಎಲ್. (೧೯೯೪) "ಡೌನ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ ವಿತ್ ಚಿಲ್ಡ್ರನ್ನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ಕಲಿಕೆಯ ಕೋರ್ಸ್" . ಎಚ್ ಫ್ಲೇಗರ್-ಫ್ಲುಸ್ಬರ್ಗ್ (ಇಡೀ, ಭಾಷೆಯ ಸ್ವಾಧೀನತೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು: ವಿಲಕ್ಷಣ ಮಕ್ಕಳ ಅಧ್ಯಯನಗಳು. ಹಿಲ್ಸ್ಡೇಲ್, NJ: ಎರ್ಲ್ಬಾಮ್.
ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ ಎಲ್ ಆರ್ ಮತ್ತು, ಡಿ. ರೀಸ್ಬರ್ಗ್. (೨೦೧೧). ಭಾಷೆ. ಎಚ್. ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್, ಡಿ. ರೀಸ್ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಎಂ. ಗ್ರಾಸ್ (ಸಂಪಾದಕರು), ಸೈಕಾಲಜಿ (೮ನೇ ಆವೃತ್ತಿ) [೨೦] ನಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ
ಗ್ಲೀಟ್ಮ್ಯಾನ್ ಎಲ್ ಆರ್,ಲ್ಯಬೆರ್ ಮ್ಯಾನ್, ಎಮ್ ಯ್ ಮಸ್ಲೆಮೊರೆ ಸಿ ಪಟ್ರೇ ಬಿ.ಎಚ್ (ಜನವರಿ ೨೦೧೯). ಇಂಪಾಸಿಬಿಲಿಟೀ ಆಫ್ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್ ಅಕ್ವಿಸಿಷನ್ (ಆಂಡ್ ಹೌ ದೇ ಡು ಇಟ್) . ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ವಾರ್ಷಿಕ ವಿಮರ್ಶೆ. [೨೧]
↑"Lila R. Gleitman, PhD". Federation of Associations in Behavioral & Brain Sciences (FABBS) (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 26 January 2022."Lila R. Gleitman, PhD". Federation of Associations in Behavioral & Brain Sciences (FABBS). Retrieved 26 January 2022.
↑Gleitman, Lila R.; Liberman, Mark Y.; McLemore, Cynthia A.; Partee, Barbara H. (2019-01-14). "The Impossibility of Language Acquisition (and How They Do It)". Annual Review of Linguistics. 5 (1): 1–24. doi:10.1146/annurev-linguistics-011718-011640. ISSN2333-9683.