ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯ (ಭಾರತ)

ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯ (ಭಾರತ)

ಭಾರತದ ಲಾಂಛನ
Agency overview
Jurisdiction	ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ
Headquarters	ನವದೆಹಲಿ
Agency executives	ಪೀಯುಷ್ ಗೋಯಲ್, ಸಚಿವರು ಹರ್ದೀಪ್ ಸಿಂಗ್ ಪುರಿ, ರಾಜ್ಯ ಮಂತ್ರಿ ಸೋಮ್ ಪರಕಾಶ್, ರಾಜ್ಯ ಮಂತ್ರಿ
Website	Department of Commerce [೧] Department of Industrial Policy and Promotion

ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯವು ಎರಡು ಇಲಾಖೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಇಲಾಖೆ (ಹಿಂದೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಇಲಾಖೆ). ಸಚಿವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಚಿವರು.

ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವ

Minister of Commerce and Industry ( वाणिज्य एवं उद्योग मंत्री)
Emblem of India
ಅಧಿಕಾರಸ್ಥ Piyush Goyal[೨] ಎಂದಿನಿಂದ-03 September 2017
Ministry of Commerce and Industry
Style	The Honourable
ಅನುಮೋದಕ	Prime Minister
ನೇಮಕಾಧಿಕಾರಿ	President (on the advice of the Prime Minister)
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	commerce.gov.in

ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವರು ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮಂತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವ ಶ್ಯಾಮ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿ . ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಚಿವರು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ಪಿಯೂಷ್ ಗೋಯಲ್ . 31 ಮೇ 2019 ರಂದು ಸುರೇಶ್ ಪ್ರಭು ಅವರಿಂದ ಗೋಯಲ್ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ^[೩]

ಹಿಂದಿನ ಮಂತ್ರಿಗಳು: ಕೈಗಾರಿಕಾ

Name	Portrait	Term of office		Party		Prime Minister
Syama Prasad Mukherjee		15 August 1947	19 April 1950	Indian National Congress		Jawaharlal Nehru
Harekrushna Mahtab		13 May 1950	26 December 1950
Nityanand Kanungo		19 July 1963	9 June 1964
Ram Subhag Singh		9 June 1964	13 June 1964			Lal Bahadur Shastri
H. C. Dasappa		19 July 1964	29 October 1964
Tribhuvan Narain Singh		30 October 1964	24 January 1966
Damodaram Sanjivayya		24 January 1966	13 March 1967			Indira Gandhi
F. A. Ahmed (Industrial Development)		13 March 1967	27 June 1970
Dinesh Singh (Industrial Development and Internal Trade)		27 June 1970	18 March 1971
Moinul Hoque Choudhury (Industrial Development)		18 March 1971	22 July 1972
C Subramaniam (Industrial Development)		22 July 1972	10 October 1974
T. A. Pai (Industry)		10 October 1974	23 March 1977
Brij Lal Verma		28 March 1977	6 July 1977	Janata Party	rowspan="4" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Janata Party/meta/color" width="4px" |	Morarji Desai
George Fernandes		6 July 1977	15 July 1977
Kasu Brahmananda Reddy		30 July 1979	27 November 1979		Charan Singh
T. A. Pai		27 November 1979	14 January 1980
N. D. Tiwari		8 August 1981	3 August 1984	Indian National Congress		Indira Gandhi
Kotla Vijay Bhaskar Reddy		7 September 1984	31 December 1984
Veerendra Patil		14 January 1985	25 September 1985			Rajiv Gandhi
N. D. Tiwari		25 September 1985	22 October 1986
J. Vengala Rao		22 October 1986	2 December 1989
Ajit Singh[೪][೫]		5 December 1989	10 November 1990	Janata Dal	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Janata Dal/meta/color" width="4px" |	V. P. Singh
K. Karunakaran		11 June 1995	16 May 1996	Indian National Congress		P. V. Narasimha Rao
Suresh Prabhu		16 May 1996	1 June 1996	Bharatiya Janata Party		Atal Bihari Vajpayee
Murasoli Maran		1 June 1996	19 March 1998	DMK	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:DMK/meta/color" width="4px" |	H. D. Dewe Gowda
Sikandar Bakht		19 March 1998	13 October 1999	Bharatiya Janata Party		Atal Bihari Vajpayee

ಹಿಂದಿನ ಮಂತ್ರಿಗಳು: ವಾಣಿಜ್ಯ

Name	Portrait	Term of office		Party		Prime Minister
I. I. Chundrigar		2 September 1946	14 August 1947	All-India Muslim League		Jawaharlal Nehru (as Vice President of the Executive Council)
Cooverji Hormusji Bhabha (Commerce)		15 August 1947	6 April 1948	Indian National Congress		Jawaharlal Nehru
Kshitish Chandra Neogy (Commerce)		6 April 1948	19 April 1950
Jawaharlal Nehru (Commerce and Industry)		19 April 1950	13 May 1950
Sri Prakasa (Commerce)		29 May 1950	26 December 1950
Harekrushna Mahtab (Commerce and Industry)		26 December 1950	13 May 1952
T T Krishnamachari (Commerce and Industry)		13 May 1952	30 August 1956
Morarji Desai (Commerce and Industry)		1 January 1957	28 March 1958
Lal Bahadur Shastri (Commerce and Industry)		28 March 1958	5 April 1961
KC Reddy (Commerce and Industry)		5 April 1961	19 July 1963
Manubhai Shah (As MoS till 24 January 1966) (Commerce)		9 June 1964	13 March 1967			Lal Bahadur Shastri
Dinesh Singh (Commerce)		13 March 1967	14 February 1969			Indira Gandhi
Bali Ram Bhagat (Foreign Trade and Supply)		14 February 1969	27 June 1970
Lalit Narayan Mishra (Foreign Trade and Supply)		27 June 1970	5 February 1973
D. P. Chattopadhyay (Commerce) (as MoS till 23 December 1976)		5 February 1973	24 March 1977
Mohan Dharia (Commerce)		26 March 1977	28 July 1979	Janata Party	rowspan="2" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Janata Party/meta/color" width="4px" |	Morarji Desai
Hitendra Desai (Commerce)		30 July 1979	14 January 1980		Charan Singh
Pranab Mukherjee (Commerce)[೬]		14 January 1980	15 January 1982	Indian National Congress (Indira)	rowspan="3" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Indian National Congress (Indira)/meta/color" width="4px" |	Indira Gandhi
Shivraj Patil (MoS, Independent Charge) (Commerce)[೭]		15 January 1982	29 January 1983
Pranab Mukherjee (Commerce)		7 September 1984	31 December 1984
V. P. Singh[೮]		29 January 1983	25 September 1985	Indian National Congress		Rajiv Gandhi
Arjun Singh	100x100px]	15 November 1985	20 January 1986
P Shiv Shankar (Commerce)		20 January 1986	25 July 1987
N. D. Tiwari (Commerce)		25 July 1987	25 June 1988
Dinesh Singh (Commerce and Industry)		25 June 1988	2 December 1989
Arun Nehru (Commerce)[೯]		5 December 1989	10 November 1990	Janata Dal	rowspan="2" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Janata Dal/meta/color" width="4px" |	V. P. Singh
Subramanian Swamy (Commerce)		21 November 1990	21 June 1991		Chandra Shekhar
P Chidambaram (MoS, Independent Charge) (Commerce)		21 June 1991	9 July 1992	Indian National Congress		P. V. Narasimha Rao
P. V. Narasimha Rao		9 July 1992	18 January 1993
Pranab Mukherjee (Commerce)[೧೦]		January 1993	February 1995
P Chidambaram (MoS, Independent Charge) (Commerce)		10 February 1995	3 April 1996
P. V. Narasimha Rao		3 April 1996	15 May 1996
Devendra Prasad Yadav (Commerce)		1 June 1996	29 June 1996	Janata Dal	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Janata Dal/meta/color" width="4px" |	H. D. Dewe Gowda
Bolla Bulli Ramaiah (Commerce)		29 June 1996	19 March 1998	Telugu Desam Party	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Telugu Desam Party/meta/color" width="4px" |	H. D. Dewe Gowda Inder Kumar Gujral
Ramakrishna Hegde (Commerce)[೧೧]		19 March 1998	13 October 1999	Lok Shakti	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Lok Shakti/meta/color" width="4px" |	Atal Bihari Vajpayee
Murasoli Maran (Commerce and Industry)		13 October 1999	9 November 2002	DMK	rowspan="1" bgcolor="ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Dravida Munnetra Kazhagam/meta/color" width="4px" |
Arun Shourie (Commerce and Industry)		9 November 2002	29 January 2003	Bharatiya Janata Party
Arun Jaitley (Commerce and Industry)		29 January 2003	22 May 2004
Kamal Nath (Commerce and Industry)[೧೨]		23 May 2004	22 May 2009	Indian National Congress		Manmohan Singh
Anand Sharma (Commerce and Industry)[೧೩]		22 May 2009	26 May 2014
Nirmala Sitharaman (Commerce and Industry) (MoS, Independent Charge)		26 May 2014	3 September 2017	Bharatiya Janata Party		Narendra Modi
Suresh Prabhu (Commerce and Industry)		3 September 2017	30 May 2019
Piyush Goyal (Commerce and Industry)		31 May 2019	Incumbent

ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ

ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಮತ್ತು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಬಂಧಗಳು, ರಾಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ, ರಫ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಕ್ರಮಗಳು, ಕೆಲವು ರಫ್ತು ಆಧಾರಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಇಲಾಖೆಗೆ ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸುಗಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು, ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಎಂಟು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ^[೧೪]

• ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಭಾಗ

  

  ಭಾರತ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯ

• ಹಣಕಾಸು ವಿಭಾಗ
• ಆರ್ಥಿಕ ವಿಭಾಗ
• ವ್ಯಾಪಾರ ನೀತಿ ವಿಭಾಗ
• ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿಭಾಗ
• ರಾಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ವಿಭಾಗ
• ಸರಬರಾಜು ವಿಭಾಗ
• ತೋಟಗಾರಿಕೆ ವಿಭಾಗ

ಇಲಾಖೆಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಯಗಳು: ^[೧೫]

• ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ
• ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ
• ರಾಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ
• ಭಾರತೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಸೇವೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ
• ವಿಶೇಷ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯಗಳು

ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಇಲಾಖೆ

ಈ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು 1995 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು 2000 ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕ್ರಮಗಳ ಸೂತ್ರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಈ ಇಲಾಖೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಡಳಿತ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಅವರಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ವಿತರಣೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಯೋಜನಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಇಲಾಖೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ದೇಶಕ್ಕೆ ಎಫ್‌ಡಿಐ ಹರಿವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೂ ಇದೆ. WPI - Wholesale Price Index (ಅಂದರೆ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವುದು ಸಹ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಸಗಟು ಬೆಲೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ).

ಸ್ವಾಮ್ಯಪ್ರಮಾಣ, ವಿನ್ಯಾಸಗಳು, ಟ್ರೇಡ್‌ಮಾರ್ಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರವು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

1. India, Welcome to department of commerce, Government of. "Welcome to department of commerce, Government of India". commerce.gov.in.
2. Minister of State (Independent Charge)
3. "List of ministers in Narendra Modi's government". The Economic Times. 27 May 2014. Archived from the original on 8 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2016. Retrieved 28 June 2014.
4. Arun Nehru was Minister of Commerce, while Ajit Singh was in charge of Industry
5. "Fifteenth Lok Sabha, Members Bioprofile :Singh,Shri Ajit". loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved August 29, 2014.
6. "Archived copy". Archived from the original on 3 September 2014. Retrieved 6 July 2016.
7. "Thirteenth Lok Sabha, Members Bioprofile : Patil,Shri Shivraj V." loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 3 September 2014. Retrieved August 29, 2014.
8. "Tenth Lok Sabha, Members Bioprofile : SINGH, SHRI VISHWANATH PRATAP". loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 15 October 2014. Retrieved August 29, 2014.
9. "9th Lok Sabha, Members Bioprofile : NEHRU, SHRI ARUN KUMAR". loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 17 October 2013. Retrieved August 29, 2014.
10. "Fifteenth Lok Sabha, Members Bioprofile : Mukherjee,Shri Pranab". loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 3 September 2014. Retrieved August 29, 2014.
11. "Rajya Sabha Members Biographical Sketches 1952 - 2003: H" (PDF). pp. 3–4. Retrieved 2014-09-01.
12. "Sixteenth Lok Sabha Members Bioprofile : Kamal Nath,Shri". loksabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on 3 September 2014. Retrieved August 29, 2014.
13. "Webpage of Shri Anand Sharma, Member of Parliament (RAJYA SABHA)". rajyasabha.nic.in. National Informatics Centre. Archived from the original on ಮಾರ್ಚ್ 27, 2019. Retrieved August 29, 2014.
14. "Organisational Set-up and Functions". Department of Commerce, Government of India. Archived from the original on 19 October 2008. Retrieved 2008-11-06.
15. "Subjects under Administrative Control". Department of Commerce, Government of India. Archived from the original on 19 December 2008. Retrieved 2008-11-06.

ಬಾಹ್ಯ ಲಿಂಕ್‌ಗಳು

• ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ
• ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಇಲಾಖೆ
• ಕರಡು ರಫ್ತು ನೀತಿಯನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದೆ