ಸವದತ್ತಿ
ಸವದತ್ತಿ | |
---|---|
town | |
Country | India |
State | Karnataka |
District | Belgaum district |
Area | |
• Total | ೧೬ km೨ (೬ sq mi) |
Elevation | ೬೧೦ m (೨,೦೦೦ ft) |
Population (2011) | |
• Total | ೩೮,೧೫೫ |
• ಸಾಂದ್ರತೆ | ೨,೩೮೪.೬೯/km೨ (೬,೧೭೬.೩/sq mi) |
Languages | |
• Official | Kannada |
ಸಮಯದ ವಲಯ | |
ಸಮಯ ವಲಯ | ಯುಟಿಸಿ+5:30 (IST) |
PIN | 591 126 |
Telephone code | 08330 |
ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ | KA-24 |
ಸವದತ್ತಿಯು ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ತಾಲೂಕು ಸ್ಥಳ. ಇದು ಧಾರವಾಡದಿಂದ ಸುಮಾರು ೩೫ ಕಿ.ಮಿ. ಅಂತರದಲ್ಲಿದೆ. ಸವದತ್ತಿಯಿಂದ ೭ ಕಿ.ಮಿ. ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ರೇಣುಕಾ ಎಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಸುಮಾರು ೧೦ ಕಿ.ಮಿ. ಅಂತರದಲ್ಲಿ ನವಿಲುತೀರ್ಥದಲ್ಲಿ , ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡ ಕಟ್ಟಿ ನಿರ್ಮಿಸಿಲಾದ ರೇಣುಕಾ ಜಲಾಶಯವಿದೆ. ಸವದತ್ತಿ ಸಹ ಸುಗಂಧವರ್ತಿ ಮತ್ತು (ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸವದತ್ತಿ) ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೆಳಗಾವಿಯಿಂದ 78 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಮತ್ತು ಧಾರವಾಡದಿಂದ 37 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಸವದಾತ್ತಿ ತಾಲ್ಲೂಕು (ಉಪ-ಜಿಲ್ಲೆಯ) ಹೆಸರಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಹಿಂದೆ ಪರಸಗಡ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗುತಿತ್ತು. ಸವದತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ.
ಸವದತ್ತಿಯ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಕೋಟೆಗಳಿವೆ.
ಎಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವರಗುಡ್ಡ: " ಎಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವರಗುಡ್ಡ " ಎಂಬುದು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸವದತ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರುವ "ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪವಿತ್ರ ಪೂಜ್ಯನೀಯ ಪ್ರದೇಶ". ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಾಚೀನ ಪೂಜ್ಯನೀಯ ಪವಿತ್ರ ಏಕೈಕ ಆದಿವಾಸಿಯಾಗಿರುವ 'ಕೃಷ್ಣಗೊಲ್ಲ'ರು ಎಂಬ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ 'ಕೃಷ್ಣ' ಎಂಬ ಬೆಡಗಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿರುವ "ಹಿರೇ ಮೈಲಾರ ಕ್ಷೇತ್ರ"ದ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಯವರ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಹೋದರಿ "ಸವದತ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರ"ದ ದೇವಿಯವರು ಬಾಳಿಬದುಕಿ ಐಕ್ಯವಾಗಿರುವ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯಾಗಿದೆ. ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯವರ 'ಮಹಾಸತಿ ಗಲ್ಲು' ಜೊತೆಗೆ ದೇವಿಯವರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಲಿಪಿ ಶಾಸನಗಳು ಇವೆ.
ನವಿಲತೀರ್ಥ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡಿದ್ದ ರೆನುಕಾಸಾಗರಾ ಸವದತ್ತಿ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನವಿರುವ ಜೋಗುಲಬಾವಿ ಎಂಬ ಸ್ಥಳವಿದೆ. ಯಲ್ಲಮ್ಮ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮುನ್ನ ಯಾತ್ರಿಕರು ಇಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಮಾಧಿಯು ಸವದತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಮಾಪುರ್ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ [೧]
ಶಿರಸಂಗಿ ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮ ಸವದತ್ತಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 25 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಶೃಂಗ ಮಹಾರಶಿ ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದ ಸ್ಥಳವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀ ತ್ಯಾಗವೀರ ಲಿಂಗರಾಜ ದೇಸಾಯಿಗೆ ಶಿರಾಸಂಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಕೆ.ಎಲ್.ಇ ಸೊಸೈಟಿಗೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಮುಖ್ಯ ದಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಲಿಂಗರಾಜ್ ಒಬ್ಬರು.[೨]
ಚಾಲುಕ್ಯ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪುರಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮೂರು ಆರ್ಧಮಂಟಪಗಳು, ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನವರಂಗ ಮತ್ತು ಎರಡು ಮುಖಮಂಟಪಗಳೊಂದಿಗಿನ ತ್ರಿಕೂಟಾಚಲ. ಗುರ್ಲೋಹೋರು ಚಿದಂಬರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಮುಚ್ಚಿದ ಕಿಟಕಿಗಳಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಗೃಹಗಳು ಶಿವಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೇಂದ್ರ ಗರ್ಭಗೃಹವು ಕದಂಬನಗರ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ನವರಂಗದ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಲೇತ್(ತಿರುಗಣೆ) ಸಹಾಯದಿಂದ ಕಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ನವರಂಗದ ಗೂಡಿನ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ವತಿ ಮತ್ತು ವೀರಭದ್ರ ಚಿತ್ರಗಳು ಇವೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದ ದಿನ ಸೂರ್ಯ ಉದಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ಮುಖ್ಯ ಶಿವಲಿಂಗದ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಬೀಳುತ್ತವೆ. ಹೊರಗಿನ ಗೋಡೆಗಳು ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಉತ್ತಮವಾದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸುತ್ತಿನ ಚಾಜ್ಜೆಗಳೂ ಇವೆ. ತೆರೆದ ಮುಖಮಂಟಪ, ನಂತರದ ಸೇರ್ಪಡೆಯೂ ಸಹ ಬೃಹತ್ ಸ್ತಂಭಗಳೊಂದಿಗಿನ ಒಂದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ.https://en.wikipedia.org/wiki/Savadatti_fort
18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಸವದತ್ತಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಸಿರಸಂಗಿ ದೇಸಾಯಿಯಿಂದ 8 ಭದ್ರಕೋಟೆಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸವದತ್ತಿ ಕೋಟೆಯು ನಾಲ್ಕು ಕೊತ್ತಲಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾದ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಾಕಾರದ ಒಳಗಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಡಸಿಶೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲೂ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸುಂದರ ಕೆತ್ತನೆಯು ಸುಮಾರು 200 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಕೆಲವು ಬಣ್ಣಗಳಿವೆ.
ರೇಣುಕಾ ಸಾಗರವು ನವಿಲತೀರ್ಥ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ಸವದತ್ತಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ಜಲಾಶಯವಾಗಿದೆ.
ಈ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೋಟೆಗಳು ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.