ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್
| ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ | |
|---|---|
 ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ | |
| ಜನನ | ೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೦೪ ಪ್ರಯಾಗ್ ರಾಜ್ |
| ಮರಣ | 15 February 1948 (aged 43)[೧] ಸಿಯೋನಿ |
| ವೃತ್ತಿ | ಕವಯಿತ್ರಿ |
| ಭಾಷೆ | ಹಿಂದಿ |
| ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | ಭಾರತೀಯ |
| ಕಾಲ | 1904–1948 |
| ಪ್ರಕಾರ/ಶೈಲಿ | ಕವನ |
| ವಿಷಯ | ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯ |
| ಬಾಳ ಸಂಗಾತಿ | ಠಾಕೂರ್ ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್ |
| ಮಕ್ಕಳು | 5 |
ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ (೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೦೪– ೧೫ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೪೮) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಕವಿ. ಆಕೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕವಿತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು "ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿ" (ಝಾನ್ಸಿಯ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ರಾಣಿಯ ಬಗ್ಗೆ).
ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸುಭದ್ರಾ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಯಾಗ್‍ರಾಜ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಿಹಾಲ್ಪುರ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನ ಕ್ರೋಸ್ತ್‌ವೈಟ್ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಿರಿಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮಹಾದೇವಿ ವರ್ಮಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೧೯ ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ಶಾಲಾ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದರು.ಮತ್ತು ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಖಾಂಡ್ವಾದ ಠಾಕೂರ್ ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾನ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾಹವಾದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಜುಬ್ಬಲ್‌ಪೋರ್‌ಗೆ (ಈಗ ಜಬಲ್‌ಪುರ), ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿದರು.
೧೯೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಸೇರಿದರು. ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿ ಮತ್ತು ೧೯೨೩ ಮತ್ತು ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಳು.
ಅವರು ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು (ಹಿಂದಿನ ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳು). ಅವರು ೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಸಿಯೋನಿ ಬಳಿ ಕಾರು ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಆಗಿನ ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ನಾಗ್ಪುರದಿಂದ ಜಬಲ್ಪುರಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಹೋಗಿದ್ದರು.
ಬರವಣಿಗೆ ವೃತ್ತಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಚೌಹಾಣ್ ಅವರು ಹಿಂದಿ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨] ಆಕೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿ, ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯ ಜೀವನವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆವೇಶದ ಕವನವಾಗಿದೆ. ಈ ಕವಿತೆ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪಠಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಹಾಡಿದ ಕವಿತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಝಾನ್ಸಿರಾಣಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ೧೮೫೭ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆವೇಶದ ವಿವರಣೆ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾರತದ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩] ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾ ಬಾಗ್ ಮೇ ವಸಂತ್, ವೀರೋನ್ ಕಾ ಕೈಸಾ ಹೋ ಬಸಂತ್, ರಾಖಿ ಕಿ ಚುನೌತಿ, ಮತ್ತು ವಿದಾ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಾರತೀಯ ಯುವಕರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರು ಹಿಂದಿಯ ಖಾರಿಬೋಲಿ ಉಪಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸರಳ, ಸ್ಪಷ್ಟ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ವೀರ ಕವನಗಳಲ್ಲದೆ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿಯೂ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾಳೆ. ಅವರು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದವರ ಜೀವನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಪರಂಪರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ ಭಾರತೀಯ ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್ನ ಐಸಿಜಿಎಸ್ ಹಡಗನ್ನು ಗವಿಗೆ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರವು ಜಬಲ್‌ಪುರದ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಕಛೇರಿಯ ಮುಂದೆ ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್ ಅವರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.
ಇಂಡಿಯಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಇವರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್ ೬,೧೯೧೭ ರಂದು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು.
೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೧ ರಂದು, ಸರ್ಚ್ ಇಂಜಿನ್ ಗೂಗಲ್ ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಅವರ ೧೧೭ ನೇ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು ಡೂಡಲ್ನೊಂದಿಗೆ ಸ್ಮರಿಸಿತು. "ಚೌಹಾಣ್ ಅವರ ಕಾವ್ಯವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲ್ಲಲು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ಪದಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಗೂಗಲ್ ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡಿದೆ.
ಕೃತಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಕವಿತೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಖಿಲೋನೆವಾಲಾ
- ತ್ರಿಧರ
- ಮುಕುಲ್ (೧೯೩೦)
- ಯೇ ಕದಂಬ್ ಕಾ ಪೆಡ್
ಈ ಸಂಕಲನಗಳು "ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿ", "ವೀರೋನ್ ಕಾ ಕೈಸಾ ಹೋ ಬಸಂತ್" ಮತ್ತು "ಯೇ ಕದಂಬ್ ಕಾ ಪೇಡ್" ನಂತಹ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
- "ಸೀಧೆ-ಸಾದೆ ಚಿತ್ರ" (೧೯೪೬)
- "ಮೇರಾ ನಯಾ ಬಚ್ಪನ್" (೧೯೪೬)
- "ಬಿಖರೆ ಮೋತಿ" (೧೯೩೨)
- "ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿ"
ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ಹಿಂಗ್ವಾಲಾ