Igabi

Igabi
local government area of Nigeria
CountryNigeria Yasa
Located in the administrative territorial entityKaduna State Yasa
Located in time zoneUTC+01:00 Yasa
Coordinate location10°47′0″N 7°46′0″E Yasa
Office held by head of governmentChairman of Igabi local government Yasa
Executive bodysupervisory councillors of Igabi local government Yasa
Legislative bodyIgabi legislative council Yasa
Map

Igabi dǝ Local Government Area (LGA) lardǝ Kaduna be lardǝ Nigeria be. Kərmanzə kura Executive Chairman - Jabir Khamis, shima fal suro na'a gomnatiye lardəye 774 ye lardə Nigeria lan. Ward Rigasa dǝ Igabi LGA lan kara, shi donyi ward do zauro nguwu suro lardǝbe dǝn.

Tarihi

[yasa | usullu yasa]

Kulashi do DRPC Nigeria (Development Research and Projects Center Nigeria) ye sədənadəye fəlezəna Igabi də am Kukawa ye Borno state ye dən gartəna; am də shima maləm Qur'anic ye dəwo Rigachikun karəngəro lezəna madə shima dəwo Qur'an-a ilmuwa Islamye-a kərawo nasha dəro dalil am Hausa ye dəwo yala gədi Nigeriabe-a musammanno Borno state-a ro lezəna madə shima ilmuwa adin Islamye-a suwudə. Bərni kura kərmaidəbe shima Turunku (Capital of the local government). Kǝla fǝrǝm Igabi be dǝ shima kǝrmai bǝlin dǝga suwudǝ shima kam do sha Igabi lan bowotǝ kuru na dǝro kǝnǝngatǝ. Kam dǝ Borna lan bowotǝ Mallam Ahmadu, malǝm Islamye dǝwo na dǝro isǝna dǝn shiye bǝrni dǝga fuwuzǝna Almajirai (maaranta) nguwu so'a, sandi duwu kǝn mewu so'a. Ngawo loktu laan, fuwurawa gade bǝla bǝladiyabe dǝye kǝlanzǝro kǝlzǝna. Suro saa 1907, Igabi dǝa gomnati lardǝ Britishbe yala Nigeria be dǝye lardǝ Zazzau be dǝro sǝtandǝna kuru shi kura lardǝbe buro salakbe dǝ shima Turaki Babba Zazzau be wo. Ngawo kərmu Turaki Babbabe suro badiyaram saa 1950 yen kərmai dəga Dan Madami Zubairu, daji Dan Madami Umaru kuru Bello Saniro kalaktə. H5N1 (bird flu) buro salakye lardә Afrikabe lan tawatkata dә kәntagә Februarybe kawunzә 8, 2006 lan, suro farm kokorraye kasuwuye lan Jaji lan, kau Igabi lan.

Demographical

[yasa | usullu yasa]

Amma asal Igabiyedə ngəwuso Musulumma, Gbagyi sodə sandiya Musulumma gənyi au adaima sandiye ngawo adəyen adin kiristaye'a kasharu.

Nashawa kərmaibe

[yasa | usullu yasa]

Na'a 12 mbeji lardǝ Igabi be lardǝ Kaduna be ladǝn, sandima;

Awobe ward

Birnin Yero ward

Gadan Gayan ward

Gwaraji ward dǝ

Nasha Igabi ye dә

Karawa ward dǝ

Kwarau ward dǝ

Rigachikun ward dǝ

Kәrye Rigasabe

Sabon Birnin Daji ward

Kәrye Turunkuye

Zangon Aya ward dǝ

Sura adәye gәnyi citәgәnyi. Diwal tawadǝbe adǝga fǝlezǝyin. Karewa doni tuskatǝnyi ma du raksa kalkaljin kuru gotin. (Kǝntawu September 2021) (Nǝm nguwu-a loktu-a hawar ruwotǝbe adǝga sutuluwu)

Igabi lan jami'a ilmuye badiyarambe-a, kəndaramma-a kuru cidaramma-a mbeji. Maaranta burobedǝ Igabi ye buro salakkin saa 1945 lan Rigachikun lan gartǝna.

Armed Forces Command and Staff College dǝ shima cidaram askǝrabe fulezǝna suro saa 1976 lan, daji kuru Demonstration Battalion-a, The Army School of Artillery-a dǝ Jaji lan kara.

Shi Nigerian Tulip International College (NTIC) buro salakkin shi Nigerian Turkish dǝ Rigachikun lan kara. Jamiya lardǝ Nigeriabe (NOUN) dǝ suro Gomnati Kǝre Igabibe lan kara nasha cida lardǝbe nasha lamarra ilmube kate makarruwa burobe-a kǝn indimibe-a suro nashanzǝben.

Kasuwu

[yasa | usullu yasa]

Kungəna Igabi ye dǝ nguwusoro kǝla lamarra kǝndaram be dǝn gǝnatǝna kuru shi dǝ shima kam dowo nasha lamarra kungǝna be dǝn nguwusoro banazǝna wo, lamarra kungǝna be dǝn dola $10 million yeyi suwudin. Igabi ye lamar kasuwuye lardǝ kaduna be ro banazǝyin suro lamar kǝnzǝli kura kura lan. Kuru karewa dabbabe sowa kəmbu lan faidatə adəye fuwutə nəm-a nəm-a nəm-a jamabe suwudəna.

Kǝndaram

[yasa | usullu yasa]

Nasha saabe 27.79°C'a 128.91 kәnәm suro kәnәmbe dәn, kәnәm savannaye suro Igabi ye dә shima tropical wet and dry.

Laminate

[yasa | usullu yasa]