Субальпин республика

Субальпин республика
ит. Repubblica Subalpina
фр. République subalpine
Францияны эгеч республикасы
←
→
Субальпин республикада Францияны байрагъын хайырландыргъандыла

Субальпин респу́блика (ит. Repubblica Subalpina, фр. République subalpine) — Францияны къаранчха эгеч республикасыды, Пьемонтда 1800-чю джылны 16-чы июнундан 1-чи сентябрына дери болгъанды. Аны къурутууундан сора Пьемонт Франциягъа къошулады.

Тарих

[тюзет | къайнакъны тюзет]

1790-чы джылланы революциячы къазауатларыны заманында Италияны аслам территориясы французланы къолларына тюшеди, ала талай къаранчхалыкъ эгеч республика къурайдыла. 1798-чи джылны 10-чу декабрында Туринде Пьемонт республиканы къуралыуу баямланады, алай болса да 7 айдан Австрияны, Уллу Британияны эмда Эресейни бирлешген аскерлери шахарны кючлегендиле, эмда республилканы къурутхандыла[1][2].

Наполеон Бонапартны Маренгода 1800-чю джылны 14-чи июнунда хорламындан сора, Пьемонт джангыдан французланы къолларына тюшеди, эмда 27-чи июнда республика джангыдан Субальпин республика аты бла къуралады[1]и[2].

Республика къуралгъандан сора биринчи джыл джарымда (27-чи июндан 24-чю декабргъа дери) аны башчылыгъында болджаллы администрация болгъанды, аны къурамы: Филиппо Авогардо, Кваренги эм Черрето граф (ит. Filippo Avogardo, conte di Quarenga e Cerreto, 1800-чю джылны 4-чю октябрына дери), Инноченцо Маурицио Баудиссон (ит. Innocenzo Maurizio Baudisson, 1800-чю джылны 4-чю октябрына дери), Уго Боттоне, граф Кастелламонте (ит. Ugo Bottone, conte di Castellamonte, 1800-чю джылны 4-чю октябрына дери), Франческо Брайда (ит. Francesco Brayda), Джузеппе Кавалли, граф Оливолы (ит. Giuseppe Cavalli, conte di Olivola, 1800-чю джылны 4-чю октябрына дери), Пьетро Гаэтано Галли, граф Лодджи (ит. Pietro Gaetano Galli, conte della Loggia), Стефано Джованни Роччи (ит. Stefano Giovanni Rocci, 1800-чю джылны 4-чю октябрына дери)[3]. 1800-чю джылны 24-чю декабрындан 1801-чи джылны 19-чу апрелине дери республикагъа башчылыкъ толтуруучу комиссия этгенди, аны къурамы: Джузеппе Карло Аурелио ди Сант’Анджело (ит. Giuseppe Carlo Aurelio di Sant'Angelo), Карло Стефано Джулио ит. Carlo Stefano Giulio) эмда Карло Джузеппе Гульельмо Ботта (ит. Carlo Giuseppe Guglielmo Botta)[3].

1801-чи джылны 20-чы апрелинден 11-чи сентябрына дери оноу француз аскер башчы Жаном-Батист Журданны кесини къолунда болгъанды[3].

1802-чи джылны 11-чи сентябрында къурутлгъан республиканы территориясы Франциягъа къошулгъанды, аны орнуна алты департамент къурагъандыла: Дора, Маренго, По, Сезия[fr], Стура[fr] и Танаро[fr], ала Францияны къурамында Наполеон тахтдан кетгинчи, 1814-чю джылгъа дери къалгъандыла[4].

Субальпин республиканы 5 франкы

Республикадан 5 франк багъасында кюмюш ачха къалгъанды[5].

Белгиле

[тюзет | къайнакъны тюзет]
  1. ↑ 1,0 1,1 Horst Dippel, Jörg Luther. Proclama del governo provvisorio del Piemonte (1798) // Constitutions of the World from the late 18th Century to the Middle of the 19th Century. Europe. Constitutional Documents of Italy and Malta 1787—1850(ингил.). — Berlin: Walter de Gruyter, 2010. — Vol. 10, part 2. — P. 17. — 780 p. — ISBN 9783110231106.
  2. ↑ 2,0 2,1 Сергей Бурыгин, Анатолий Москвин, Николай Непомнящий. Италия. Страна моря и солнца. — М.: Sodis, 2019. — ISBN 9785457187375.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Italian states to 1861 P-V: Piedmont (ингил.). // World Statesmen. Тинтилгенди: 30 август 2021.
  4. ↑ Sergio Atzeni. Il regno di Sardegna 1297—1861(итал.). — Lecce: Youcanprint, 2021. — 288 p. — ISBN 9791220324434.
  5. ↑ Argus J. L. Thimonier. Encyclopédie des monnaies françaises: royales, impériales, républicaines, depuis 752(фран.). — Thimonier, 1975. — P. 115. — 144 p. — ISBN 9782900232019.