Îshaq Paşa | |
---|---|
Navê rastî | |
Jidayikbûn | 1444 |
Mirin | 1487 Selanîk |
Hevwelatî | Împeratoriya Osmanî |
Pîşe | |
Meqam | |
Hevjîn | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Îshaq Paşa, anku Îsḧaq Paşa (bi tirkiya osmanî: إسحق پاشا; bi tirkî: İshak Paşa, jdb. nayê zanîn, di 1444an de floruit - m. 30 kanûna paşîn 1487), fermandar, dewletmedar û dû re wezîrê mezin a împeratoriya osmanî bû ku bi eslê xwe tê pêşbînîkirin alban an jî yewnan bû.[1]
Li gorî rojhilatnasê tirk Halîl Inalcik (1916–2016) bi baweriya wî kesayeta Îshaq Paşa ji tevliheviya çend Îshaq Paşayên osmanî (bi taybetî Îshaqê kurê Ebdulla û Îshaqê kurê Birahîm) û Îshaq Beg derketiye, lê li gor wî Îshaq Paşa ji malbatekê yewnan an jî kroatî bû.[2] Li gorî rojhilatnasê alman Franz Babinger (1891–1967) jî dibêje ew bi eslê xwe albanê ortodoks an yewnan bû. Rojhilatnasekî din Jean-Claude Faveyrial jî angaşt[ferhengok 1] dike ku Îshak Paşa ji malbateke alban bû.[3]
Nêzîkî sala 1451ê de Îshaq Paşa wek mîrê mîran[ferhengok 2] (waliyê parêzgehê) Anatolyayê hat tayînkirin. Di heman salê de, Siltan Mehmedê Duyem ku nû hilkişiya li ser îqdidarê[ferhengok 3], ew neçar kir ku bi Hatîce Xatûn, yek li gel hevjînên bavê wî siltan Murad II bizewice. Heşt zarokên wan çêbûn, pênc kur ên bi navê Halîl Beg, Şadî Beg, Mistefa Çelebî, Pîrî Çelebî û Îbrahîm Beg û sê keç bi navên Hafsa Xatûn, Fehrûnîsa Xatûn û Şexzadê Xatûn.[4][5][6]
Wezîfeya wî ya yekem di dema bin hikûmeta Mehmedê duyem de bû. Di vê serdemê de, wî gelê tirkên oxizî ji bajarê Axsereyê veguhezanda Konstanînopolîsê ku nû bi dest xistibû ji aliyê osmaniyan, da ku wî bajarî, ku beşek ji nifûsa xwe ya berê beriya fetha 1453an winda kiribû, nifûs bike. Ji taxa bajarê ku koçber lê bi cih bûne, îro bi nav Aksaray tê gotin.[7]
Serdema wî ya duyemîn di dema Siltan Bayezid II de bû. Di 30 Çile 1487 de Îşhaq Paşa li Selanîkê mir.[8][9]
There is considerable confusion regarding Ishak Pasha [...] Ishak Pasha was of Greek or Croatian origins
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |