Gool Pan-Geltek
 | |
| Ensampel a |
recurring event  |
|---|---|
| Dallethys |
1971 |
An Gool Pan-Geltek (Iwerdhonek: Féile Pan Cheilteach) yw gool ilow Yethow Keltek synsys pub bledhen y'n seythen wosa Pask, a-dhia y fondyans yn 1971. Synsys veu an kynsa Gool Pan-Geltek yn Cill Airne (Sowsnek: Killarney), Konteth Kerry, Iwerdhon. Y amkan yw dhe skoodhya an yethow ha gonisogethow keltek arnowydh hag artydhyon a'n hwegh kenedhel keltek:Breten Vyghan, Kernow, Kembra, Iwerdhon, Manow hag Alban.
Pub kenedhel a gemmer rann a syns hy hwarvos dewis kenedhlek rag dewis hy hannasow y'n Gool. An genedhel voyha sewenus bys lemmyn yw Kembra gans pymthek gwayn, gans Iwerdhon y'n nessa savla wosa unnek gwayn. Benjad, a veu kannas Kernow yn 2012 ha 2013, a dheuth ha bos an artydh kynsa yn istori an Gool dhe waynya diwweyth. Enys Manow yw an genedhel lyha sewenus wosa gwaynya unnweyth yn 2014.
Fondyans hag istori
[golegi | pennfenten]
██ Iwerdhon hag Iwerdhon Gledh
██ Alban
██ Manow
██ Kembra
██ Kernow
Fondys yn Cill Airne, Koneth Kerry, Iwerdhon, an Gool Pan-Geltek veu restrys avel gool ilow pub gwenton, rag skoodhya an gonisogethow ha yethow keltek der ilow. An hanow gwreydhek o Gool Ilow Byghan gans Con O'Connaill, mes y feu chanjys diwettha dhe'n hanow a-lemmyn. Yn Me 1971, an kynsa gool a veu synsys yn Cill Airne, gans performyoryon a Gembra (Phyllis ha Meredydd Evans), Iwerdhon (Scoil na Toirbhirte) ha Breten Vyghan (Les Tregerez Group hag Alan Stivell).
Meredydd Evans a withas omgussulyansow gans dyghtyer an hwarvos, Ó Connaill, wosa gool 1971, ow ri galow dhodho dhe vysytya an Esedhvos Kenedhlek Kembra. Y'n Esedhvos, Ó Connaill a vetyas tus a'n kenedhlow keltek erel. I a furvyas kessedhek rag an Gool Pan-Geltek. Kevrenogyon a'n hwegh gwlas keltek a Vreten Vyghan, Kernow, Kembra, Iwerdhon, Manow hag Alban a gemeras rann y'n eyl wool, synsys arta yn Cill Airne yn 1972. Y'n gool ma, eseli an kessedhek a restras form essensek an hwarvos. An chif amkanow yw dhe skoodhya an yethow, roasow ilow ha gonisogethow an hwegh gwlas keltek aswonnys avel an re Keltek.
Kemeryans rann
[golegi | pennfenten]Dewisadewder dhe gemeres rann y'n Gool Pan-Geltek yw rag kenedhlow Keltek, hemm yw tiredhow yn Europa north ha west le mayth usi yethow Keltek po gonisogethow ow treusvewa, hag yw eseli a'n Kesunyans Keltek.
| Kenedhel | Hanow Keltek | Bledhen gynsa |
|---|---|---|
|
Breizh | 1971 |
|
Kernow | 1972 |
|
Éire | 1971 |
|
Mannin | 1972 |
|
Alba | 1972 |
|
Cymru | 1971 |
Dewisyow kenedhlek
[golegi | pennfenten]Breten Vyghan: Gouelioù Etrekeltiek An Oriant
[golegi | pennfenten]Gool Keskeltek an Oriant, Gouelioù Etrekeltiek An Orient (Sowsnek: Inter-Celtic Festival of Lorient, po Skantlyn:Lang-fr) yw gool bledhynnyek pan-geltek, desedhys yn cita an Oriant, Breten Vyghan. An hwarvos a ober avel dewis kenedhlek rag determynya an kannas Bretonek dhe'n Gool Pan-Geltek bledhynnyek. Fondys veu an Gool Keskeltek yn 1971 gans Polig Monjarret rag skoodhya ilow ha dons keltek keffrys ha artys erel kepar ha lymnans, skeusenieth, gwariva, gravyans, kreftyow hengovek, sport ha boos. Darlesys yw an hwarvos gans kanel pellwolok France 3 Bretagne.
Kernow: Kan Rag Kernow
[golegi | pennfenten]Kan Rag Kernow yw kesstrif ilow bledhynnyek rag kavos kannas Kernow y'n Gool Pan-Geltek, synsys pub bledhen yn Iwerdhon.
Ireland: Comórtas Amhrán Náisiúnta
[golegi | pennfenten]Comórtas Amhrán Náisiúnta (Kesstrif Kan Kenedhlek) yw an argerdh dewis Iwerdhonek rag dewis kannas Iwerdhon yn Gool Pan'Geltek. Darlesys yw an kesstrif gans kanel pellwolok TG4.
Manow: Arrane son Mannin
[golegi | pennfenten]Arrane son Mannin (Kan rag Manow) yw an kesstrif Manowek dre mayth yw kan dewisys rag an Gool Pan-Geltek.
Alban: Am Mòd Nàiseanta Rìoghail
[golegi | pennfenten]Am Mòd Nàiseanta Rìoghail yw gool gonisogethel restrys gans An Comunn Gàidhealach, le mayth yw kan dewisysnrag an Gool Pan-Geltek. Darlesys yw gan BBC Alba.
Kembra: Cân i Gymru
[golegi | pennfenten]Cân i Gymru yw towlen bellwolok darlesys dre S4C pub bledhen. Komendys veu rag an tro kynsa yn 1969 pan vynna BBC Cymru entra an Kesstrif Kanow Europek . Hi re gemeras rann pub bledhen awosa, a-der 1973. Cân i Gymru yw dyffrans dhe'n brassa rann a gesstrifow roas; an brassa niver anedha a welow tus gemmyn dhe gemeres rann, mes Cân i Gymru a dhynnargh artydhyon galwesik yn unnik. An gwaynyer yw kannas Kembra y'n Gool Pan'Geltek.
Ostys an Gool
[golegi | pennfenten]An golyow re beu synsys yn niver a drevow po citys yn Iwerdhon dres an bledhynnyow.
| Golyow | Konteth Iwerdhon | Tyller | Bledhynnyow |
|---|---|---|---|
| 29 | Konteth Kerry (Contae Chiarraí) | Cill Airne (Killarney) | 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990 |
| Trá Lí (Tralee) | 1995, 1996, 1998, 1999, 2000, 2004, 2005 | ||
| An Daingean (Dingle) | 2010, 2011 | ||
| 6 | Konteth Carlow (Contae Cheatharlach) | Ceatharlach (Carlow) | 2012, 2013, 2016, 2017, 2023, 2024 |
| 4 | Konteth Galway (Contae na Gaillimhe) | Gaillimh (Galway) | 1991, 1992, 1993, 1994 |
| Konteth Donegal (Contae Dhún na nGall) | Leitir Ceanainn (Letterkenny) | 2006, 2007, 2018, 2019 | |
| Dún na nGall (Donegal) | 2008, 2009 | ||
| 2 | Konteth Kilkenny (Contae Chill Chainnigh))) | Cill Chainnigh (Kilkenny) | 2002, 2003 |
| Konteth Ker Dherow (Contae Dhoire) | Ker Dherow (Doire) | 2014, 2015 | |
| 1 | Konteth Clare (Contae an Chláir) | Inis (Ennis) | 1997 |
Rol a waynoryon
[golegi | pennfenten]
Herwydh an gool
[golegi | pennfenten]An rol a sew a rester pubonan a waynoryon an Gool Pan'Geltek a-dhia an kynsa yn 1971.
| Bledhen | Artydh | Gwlas a waynyas | Kan | Treylyans Kernewek |
|---|---|---|---|---|
| 1971 | Scoil na Toirbhirte |
|
"Tomás MacCurtain" | Thomas MacCurtain |
| 1972 | Na h-Òganaich |
|
"Mi le m' Uillin" | Gans ow elin |
| 1973 | Margaret O'Brien |
|
"Goirm Thú" | Ty |
| 1974 | Iris Williams |
|
"Cymru Rydd" | Kembra Rydh |
| McMurrough |
|
"Cuan Bhaile na Cúirte" | Porth Baile na Cúirte | |
| 1975 | Bran |
|
"Caled Fwlch" | Kalesvolgh |
| 1976 | Mary Sandeman |
|
"Thoir dhom do Lamh" | Ro dha leuv dhymm |
| 1977 | Kyaalldan |
|
"Breizh" | Breten Vyghan |
| 1978 | Gouelia |
|
"Korn-Bout" | Korn niwl |
| 1979 | Margaret MacLeod |
|
"An Lon Dubh" | Molgh dhu |
| 1980 | Dermot O'Brien |
|
"Neansaí" | Nancy |
| 1981 | Kathleen MacDonald |
|
"Oran do Cheit" | Kan Kattern |
| 1982 | Bando |
|
"Nid Llwynog Oedd Yr Haul" | Nyns lowarn o an howl |
| 1983 | Mary MacInnis |
|
"Nam Aonar le no Smuaintean" | War ow honan gans ow frederow |
| 1984 | Ragamuffin |
|
"An Wrannen" | - |
| 1985 | Capercaillie |
|
"Urnuigh a Bhan Thigreach" | Pysadiow rag gwaynyer hweg |
| 1986 | Kristen Nicolas |
|
"Gwerz Maro Paotr Anst" | Kynvan Paotr Anst |
| 1987 | Eryr Wen |
|
"Gloria Tyrd Adre" | Gloria deus tre |
| 1988 | Manon Llwyd |
|
"Cân Wini" | Kan Winni |
| 1989 | Hefin Huws |
|
"Twll Triongl" | Toll trihornek |
| 1990 | Christine Kennedy |
|
"'M' Iondrainn air Chuairt" | Ow hussul orth kerdhes |
| 1991 | Philip Knight |
|
"Deus yn-rag, Dolli" | - |
| 1992 | Gerróid O'Murchú |
|
"Soilse geala na cathrach" | Golowysi splann an cita |
| 1993 | Liam Ó hUaithne |
|
"An Pobal Scaipthe" | Kemeneth keskarys |
| 1994 | Geraint Griffiths |
|
"Rhyw Ddydd" | Neb dydh |
| 1995 | Gwenda Owen |
|
"Cân I'r Ynys Werdd" | Kan dhe'n Enys Wyrdh |
| 1996 | West Group |
|
"An Arvor" | - |
| 1997 | Art Ó Dufaigh & Sean Ó hEanaí |
|
"Comhartha an Ghaoil" | Sin an kowethyans |
| 1998 | Arwel Wyn Roberts |
|
"Rho dy Law" | Ro dha leuv |
| 1999 | Per Nod |
|
"Torri'n Rhydd" | Terri frynk |
| 2000 | Rachel ha Tir Kemmyn |
|
"Tir Kemmyn" | - |
| 2001 | Gainor Haf |
|
"Dagrau Ddoe" | Dagrow de |
| 2002 | Elin Fflur a'r Moniars |
|
"Harbwr Diogel" | Porth saw |
| 2003 | Treiz Noath |
|
"Mar Menta Sewia" | - |
| 2004 | Keltyon Vew |
|
Treusporthys | - |
| 2005 | Krena |
|
"Fordh Dhe Dalvann" | - |
| 2006 | Gealbrí |
|
"Seolfaidh Me Abhaile" | Danvon vy tre |
| 2007 | Deirdre Ní Chinnéide le Fraoch |
|
"Tá mé caillte go deo" | Kellys ov bys vykken |
| 2008 | Aled Myrddin |
|
"Atgofion" | Kovyow |
| 2009 | Elfed Morris |
|
"Boddi Mae Ngofidiau" | Ow peudhi usi ow ankenyow |
| 2010 | Ceòl 'S Craic (Màiri Chaimbeul & Jenna Moynihan) |
|
"Sùilean Soilleir Ghorm" | Lagasow Glas Kler |
| 2011 | Brigyn |
|
"Rhywun yn Rhywle" | Nebonan, neb le |
| 2012 | Bénjad |
|
"Mordid Bewnans" | - |
| 2013 | Bénjad |
|
"Breten Vyhan" | - |
| 2014 | Shenn Scoill |
|
"Tayrn Mee Thie" | Dog vy tre |
| 2015 | An Stevel Dreylya |
|
"Hal an Tow" | - |
| 2016 | Cordia |
|
“Dim Ond Un” | Saw onan |
| 2017 | Emer Ní Fhlaithearta, Paddy Mulcahy & Angelo Heart |
|
"Taibhse" | Tarosvan |
| 2018 | Padraig Seoighe & Niall Teague |
|
"Ar Saoire" | War dhy'golyow |
| 2019 | Daríona Ní Dhonnchadha, Ollie Hennessy, Ciarán Tourish |
|
"Ní Thuigim" | Ny gonvedhav |
| 2020 | (Ny veu kesstrif drefen an pandemek Kurunvirus) | |||
| 2021 | (Ny veu kesstrif drefen an pandemek Kurunvirus) | |||
| 2022 | (Ny veu kesstrif drefen an pandemek Kurunvirus) | |||
| 2023 | Karrygi Du |
|
"Oll an dra" | - |
| 2024 | Sara Davies |
|
"Ti" | Ty |
Herwydh kenedhel geltek
[golegi | pennfenten]| Gwaynyow | Kenedhel geltek | Bledhynnyow |
|---|---|---|
| 17 |
|
1974, 1975, 1982, 1987, 1988, 1989, 1994, 1995, 1998, 1999, 2001, 2002, 2008, 2009, 2011, 2016, 2024 |
| 12 |
|
1971, 1973, 1974, 1980, 1992, 1993, 1997, 2006, 2007, 2017, 2018, 2019 |
| 11 |
|
1984, 1991, 1996, 2000, 2003, 2004, 2005, 2012, 2013, 2015, 2023 |
| 8 |
|
1972, 1976, 1979, 1981, 1983, 1985, 1990, 2010 |
| 3 |
|
1977, 1978, 1986 |
| 1 |
|
2014 |