नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान भाषा, साहित्य, संस्कृति तथा दर्शनक संरक्षण, सम्वर्द्धन आ विकासक लेल स्थापित संस्था छी । एकरा पहिने नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठान कहल जाइत छल। हाल ई प्रतिष्ठानक कुलपति श्री भूपाल राई छी।
प्रतिष्ठानक स्थापना वि.सं. २०१४ साल आसाढमे भेल छल। एकर नाम नेपाल साहित्य कला प्रतिष्ठान (एकेडेमी) छल । प्रतिष्ठानक स्थापना वि.सं. २०१३ सालमे महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाक परिकल्पना बमोजिम श्री ५ महेन्द्र वीर विक्रम शाहदेवद्वारा कएल गेल छल । वि.सं. २०१४ साल फागुनमेमा नेपाल एकेडेमी बनल । बादमे वि.सं. २०२४ सालमे नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठान बनल । नेपाल प्रजातान्त्रिक सङ्घीय गणतन्त्र भेलाक बाद एकर नाम नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान राखल गेल ।
नेपालक सब भाषा, साहित्य, संस्कृति तथा दर्शनक संरक्षण, सम्वर्द्धन आर विकासक लेल काठमाडौं आ आवश्यकता अनुसार नेपालक विभिन्न स्थानसभमे शाखा खोलि एकर स्थापना कएल गेल प्रतिष्ठान छी ।[१]।