Ny Fanontanian' i Bartôlômeo na Fanontanian' i Bartelemy dia tsy tokony afangaro amin’ ilay boky antsoina hoe Bokin' ny Fitsanganan' i Jesoa Kristy tamin' ny maty, na dia mety ho ny Filazantsaran’ i Bartôlômeo izay banga (na mety tsy misy) aza ny lahatsoratra iray, dia asasoratra very anisan' ny apôkrifan’ ny Testamenta Vaovao.
Amin' ny voalohany ilay lahatsoratra dia mamaritra ny fomba nidinan' i Jesoa tany amin' ny helo (na fiainan-tsy hita) araka ny teniny manokana, ary avy eo dia mitsambikina niresaka momba ny fitorontoronam-birjiny ilay lahatsoratra rehefa tonga eo amin' ireo apôstôly i Maria. Avy eo, ny apôstôly dia nangataka fahitana momba ny fiainan-tsy hita, ary nisy anjely nanakodia ny tany mba hamela azy ireo hahita, ary avy eo dia namerina ny tany ireo anjelu ireo rehefa avy nahita ny apôstôly.
Farany, nangataka ny hahita an’ i Satana i Bartôlômeo, ka noho izany dia nisy antokon’ anjely iray nisintona an’ i Beliara (anaran' i Satana) avy tao amin’ ny lavaky ny helo voafatotra, ny fahitana izany dia namono nahafaty ny apôstôly. Namelona azy ireo avy hatrany i Jesoa ary nanome fahefana an’ i Bartôlômeo hifehy an’ i Satana. Nanontany an' i Satana i Bartôlômeo hoe ahoana no nahatonga azy ho fahavalo, ary nisy koa fanontaniana hafa momba ny lohahevitra ezôterika toy ny ambaratongan' ny anjely. Nohazavainy koa ny tantaran’ ny nanesorana azy avy any an-danitra. Ny fijoroana ho vavolombelona nataon' i Satana dia ahitana ihany koa ny fandraisana azy amin' ny andraikitry ny mpitarika ny anjely lavo eninjato izay niara-datsaka taminy.
Ity asasoratra ity dia tsy manam-paharoa noho ny antsipiriany momba ny fampidirana ny zanakalahin' i Satana mivantana, antsoina hoe Salpsana. Tsy hita ao amin' ny dikan-teny latina izany fa ao amin' ny lahatsoratra grika ihany no miseho.
Ary nijery manodidina aho [Satana] ka hitako fa ny enin-jato izay teo ambany fahefako dia efa tsinontsinona. Ary nofohaziko Salpsana zanako, ka nasaiko amin' ny toro hevitra ny amin’ ny fomba hamitahako ilay lehilahy fototry ny fandroahana ahy avy any an-danitra.
I Satana sy ny zanany eto dia nadika hifanitsy amin' ny Ray sy ny Zanaka ao amin' ny kristianisma. Na dia noheverina ho mety ho fanondroana ny Antikristy aza i Salpsana taloha, ny mpanoratra sasany dia mampifandray azy amin' ny lovam-pampianarana enôkiana momba ny Mpiambina (anjely) sy ny olona goavam-be taranany. Ampitahaina amin’ i Kaina koa izy ao amin’ ny fitantarana izay milaza fa i Kaina dia nateraky ny anjely lavo Samaela izay avy namitaka an' i Eva.
Boky amin' ny anaran' i Bartôlômeo: