Лачна круна

Лачна круна на средновековната германска империја.
Баварска лачна круна, која порано го носела дијамантот Вителсбах.[1]
Круна со обрач на доцната готска биста на Карло Велики, Ризницата на Ахенската катедрала.

Лачната круна ( германски: Bügelkrone или Spangenkrone,[2] латински: faislum ), [3] обрачна круна, заоблена круна, или затворена круна, ― круна која се состои од „појас околу слепоочниците и една или две ленти над главата“.[4] Прво биле користени од династијата Каролинзи,[5] круните со обрач станале сè попопуларни меѓу кралските династии во доцниот среден век,[6] и доминантниот вид на круна во денешното време.[7]

Потекло

[уреди | уреди извор]

Лачните круни биле воведени во германска Европа од династијата Каролинзи,[5] која го узурпирала престолот на Франкската Империја од династијата Меровинзи во 751 година. Сепак, нивната употреба датира од доцната антика во Римската Империја.[8] Каролиншката круна со обрач најверојатно[3] потекнува од современиот германски обрачен шлем(германски: Spangenhelm).[5] Најстарата таква круна е Круната на Света Вера во Конкес, која ја носеле Пипин I (797–838) или Пипин II (823–864) од Аквитанија.[3] Други Каролинзи за кои е познато дека носеле круни со обрач се Лудвиг II Германски (806–876), Карло II Ќелавиот (823–877) и Одо од Вермандоа (910–946).[3] Карло Велики (742–814) веројатно носел лачна круна, иако нејасноста на современите портрети, особено на печатите, значи дека тоа не може да се каже со сигурност.[9] Понекогаш, каролиншките лачни круни биле комбинирани со капа, носена одоздола.[4]

Иако круните со обрач биле карактеристични за каролиншките кралеви, имало и неколку други видови круни што ги носеле членовите на оваа династија.[4] На пример, Карло Велики носел и круна во облик на јака со додаток на предната страна.[9] Заедничките особености на повеќето каролиншки круни биле „капа или ленти над главата, рабови и пендилија“.[4] Некои од каролиншките круни биле имитации на современите византиски царски круни,[4] кои имале облик на затворена капа (камелаукион).[3] За возврат, римскиот император Јустинијан I Велики (483–565) имал лакови закачени на својата круна за да носи крст над неа, создавајќи го прототипот на подоцнежните лачни круни.[2]

Ширење

[уреди | уреди извор]

Лачните круните станале распространети во доцната средновековна Европа.[6] Германската императорска круна била лачна круна.[6] Норманскиот крал Вилијам Освојувачот носел лачна круна, а во 12 век, кралевите на Унгарија ја измениле својата јака со два обрачи.[6] Во двата случаи, целта на усвојувањето на лакот не било да се чини дека зазема положба на потчинетост во однос на Светиот германски император.[6] Круната на Вилијам била направена по моделот на круната на императорот Ото I и слично украсена со дванаесет видови скапоцени камења.[10] Покрај тоа, Вилијам имал жезол и вирга, кои личат на императорските обележја.[10]

Сепак, не сите доцносредновековни круни имале лакови. На пример, француските кралеви од 15 век носеле круни од видот крин, јака украсена со четири кринови.[7] Круната со обрач станала распространет вид на круна во раниот нов век.[7]

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Извори

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Schulz (2010)
  2. ↑ 2,0 2,1 Hartmann online Архивирано на 1 декември 2017 г., entries "Spangenkrone, Bügelkrone"
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Lohrmann (1973), p. 764
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Kornbluth (1990), p. 61
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Schramm (1956), p. 888
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Schramm (1959), p. 562
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Schramm (1959), p. 561
  8. ↑ Grierson, P. (1993). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection, 2: Phocas to Theodosius III, 602-717. Universidad de Harvard. Estados Unidos.
  9. ↑ 9,0 9,1 RGA V (1984), p. 371
  10. ↑ 10,0 10,1 Schramm (1956), p. 756

Библиографија

[уреди | уреди извор]
  • Beck, Heinrich; Jankuhn, Herbert; Ranke, Kurt; Wenskus, Reinhard, уред. (1984). „Diadem“. RGA (Reallexikon der Germanischen Altertumskunde) (германски). 5 (2. изд.).
  • Hartmann, Peter W., уред. (1996). „Spangenkrone, Bügelkrone“. Kunstlexikon (германски). Beyars. ISBN 3-9500612-0-7. Архивирано од изворникот на 2017-12-01. Посетено на 23 февруари 2022.
  • Kornbluth, Genevra (1990). „The Seal of Lothar II. Model and Copy“. Francia. Forschungen zur europäischen Geschichte. 1 (17). Архивирано од изворникот на 2012-08-11. Посетено на 23 февруари 2022.
  • Lohrmann, D. (1973). „Rezensionen. P. E. Schramm, Kaiser, Könige und Päpste. Gesammelte Aufsätze zur Geschichte des Mittelalters, Band 2, Stuttgart 1968“. Francia. Forschungen zur europäischen Geschichte (германски) (1). Посетено на 2010-02-05.
  • Schramm, Percy Ernst (1956). Herrschaftszeichen und Staatssymbolik. Beiträge zu ihrer Geschichte vom dritten bis zum sechzehnten Jahrhundert. Schriften der Monumenta Germaniae Historica, Volume 13 (германски). 3. Hierseman.
  • Schramm, Percy Ernst (1959). „Die Bügelkrone, ein karolingisches Herrschaftszeichen. Mit einem Anhang: die Lobwörter decus imperii und spes imperii“. Во Wegener, Wilhelm (уред.). Festschrift für Karl Gottfried Hugelmann zum 80. Geburtstag am 26. September 1959 (германски). 2. Scienta Verlag. стр. 561–579.
  • Schulz, Matthias (25 јануари 2010). „Schleifstein der Schande“ (германски). Der Spiegel Online. Посетено на 23 февруари 2022.
Видови круни
Според ранг
Хералдичка круна на Св. Едвард
Според употреба
Според облик
Делови