Мухаџири (Отоманско Царство)

Мухаџири во Цариград во 1912 година

Мухаџири[1] се проценуваат на 10 милиони османлиски муслимански граѓани и нивните потомци родени по почетокот на распадот на Отоманското Царство (вклучително Турци, Албанци, Македонци-муслимани, Бошњаци, Грци, Черкези, Кримски Татари, Помаци и Срби) кои емигрирале во Тракија и Анадолија од крајот на XVIII век до крајот на XX век, побегнувајќи од постојаното етничко чистење и прогонство во нивните татковини. Најголемото погодено население биле Черкезите кое било етнички исчистено од 90 [2] -95% [3][4] и депортирани во Анадолија.[5][6]. Денес, меѓу една третина и една четвртина од речиси 80 милиони жители на Турција имаат потекло од овие Мухаџири.[7]

Приближно 5-7 милиони муслимански мигранти од Балканот (од Бугарија 1,15 милиони - 1,5 милиони; Грција 1,2 милиони; Романија, 400 000; Југославија, 800 000), Русија (500 000), Кавказ (од кои 900 000 2/3 останале во Сирија, Јордан и Кипар) и Сирија (500 000 најмногу како резултат на Сириската граѓанска војна) пристигнале во Османлиска Анадолија и современа Турција од 1783 до 2016 година од кои 4 милиони до 1924 година, 1,3 милиони дошле од 1934 до 1945 година од 1,2 милиони пред почетокот на Сириската граѓанска војна. 170.000 муслимани биле протерани од делот на Унгарија, преземен од Австријците во 1699 година.

Приливот на миграција кон крајот на XIX век и почетокот на XX век се должи на загубата на скоро целата османлиска територија за време на Балканската војна од 1912-13 и Првата светска војна.[8] Овие мухаџири, или бегалци, го гледале Отоманското Царство, а последователно и Република Турција, како заштитна „татковина“.[9] Голем дел од Мухаџирите избегале во Анадолија како резултат на широко распространетиот прогон на отоманските муслимани што се случил во последните години на Отоманското Царство.

Потоа, со основањето на Република Турција во 1923 година, голем прилив на Турци, како и други муслимани, од Балканот, Црното Море, Кавказ, Егејските Острови, островот Кипар, Санџак Александрета , Средниот Исток и Советскиот Сојуз продолжиле да пристигнуваат во регионот, од кои повеќето се населиле во урбаната северозападна Анадолија.[10][7] Во 1923 година повеќе од половина милион етнички муслимани од различни националности пристигнале од Грција како дел од размената на население помеѓу Грција и Турција (размената на население не се засновала на етничка припадност, туку на верска припадност). По 1925 година, Турција продолжила да прифаќа муслимани кои зборуваат турски јазик и не ја обесхрабрила емиграцијата на припадниците на нетурските малцинства. Повеќе од 90 проценти од сите имигранти пристигнале од балканските земји. Од 1934 до 1945 година, во Турција дошле 229.870 бегалци и имигранти.[11] На пример, од 1935 до 1940 година, околу 124 000 Бугари и Романци со турско потекло се доселиле во Турција, а помеѓу 1954 и 1956 година околу 35 000 муслимански Словени од Југославија. Во педесет и петгодишниот период кој завршува во 1980 година, Турција примила приближно 1,3 милиони имигранти; 36 проценти дошле од Бугарија, 25 проценти од Грција, 22,1 процент од Југославија и 8,9 проценти од Романија. На овие имигранти од Балканот, како и помал број на имигранти од Турција од Кипар и Советскиот Сојуз, им било доделено целосно државјанство по нивното пристигнување во Турција. Имигрантите се населени првенствено во регионите Мармара и Егеј (78 проценти) и во Централна Анадолија (11,7 проценти).

Од 1930-тите до 2016-та миграцијата додала два милиони муслимани во Турција. Мнозинството од овие имигранти биле Балкански Турци кои се соочувале со малтретирање и дискриминација во своите татковини.[10] Новите бранови на Турците и другите муслимани протерани од Бугарија и Југославија помеѓу 1951 и 1953 година биле проследени во Турција со друг егзодус од Бугарија во 1983-89 година, со што вкупниот број имигранти се искачил на скоро десет милиони луѓе.[8]

Во поново време, Турците Месхети емигрирале во Турција од земјите на поранешниот Советски Сојуз (особено во Украина - по анексијата на Крим од Руската Федерација во 2014 година), и многу ирачки Туркмени и сириски Туркмени се засолниле во Турција поради неодамнешната Ирачка војна (2003-2011) и Сириска граѓанска војна (2011 година - денес).

Алжир

[уреди | уреди извор]

Првично, првиот бран на миграција се случил во 1830 година кога многу алжирски Турци биле принудени да го напуштат регионот откако Французите ја презеле контролата над Алжир; приближно 10.000 Турци биле испратени во Измир, во Турција, додека многу други мигрирале во Палестина, Сирија, Арабија и Египет.[12]

Бугарија

[уреди | уреди извор]
Давање на облека на турските бегалци во Шумла, 1877 година.
Турски имигранти од Бугарија кои пристигнале во Анадолија во 1912 година.
Турски миграции од Бугарија, 1878-1992 [13]
Години Број
1878-1912 350 000
1923-33 101 507
1934-39 97.181
1940-49 21.353
1950-51 154.198
1952-68 24
1969-78 114.356
1979-88 0
1989-92 321.800
Вкупно 1.160.614

Првиот бран имигранти од Бугарија се случил за време на Руско-турската војна (1828–1829) кога околу 30 000 бугарски Турци пристигнале во Турција.[14] Вториот бран од околу 750.000 емигранти ја напуштиле Бугарија за време на Руско-турската војна од 1877-78 година, но приближно една четвртина од нив починале на патот. Повеќе од 200.000 од останатите останале во сегашните граници на Турција, додека другите биле испратени во други делови на Отоманското Царство. Последиците од војната довеле до големо демографско преструктуирање на етничката и верската слика на Бугарија.[15] Како резултат на овие миграции, процентот на Турците во Бугарија е намален од повеќе од една третина од населението веднаш по Руско-турската војна на 14,2% во 1900 година.[16] Значителен број Турци продолжиле да емигрираат во Турција за време и следните Балкански војни и Првата светска војна, во согласност со задолжителната размена на договори за население меѓу Грција, Бугарија и Турција. До 1934 година, турското население паднало на 9,7% од вкупното население во Бугарија и продолжило да опаѓа во текот на следните децении.

Комунистичкото владеење по Втората светска војна ја прекинало најголемата емиграција од Бугарија, но понатамошните билатерални договори биле договорени во раните 1950-ти и доцните 1960-ти за регулирање на одливот на бугарските Турци.[17] Големото оданочување, национализацијата на приватните малцински училишта и мерките против турската култура во име на модернизацијата на Бугарија, создале голем притисок турското малцинство да емигрира и, кога во 1950 година биле ублажени ограничувањата за излез, многу етнички Турци се пријавиле да заминат. Во август 1950 година бугарската влада објавила дека 250 000 етнички Турци поднеле апликации за емиграција и ја притискале Турција да ги прифати во рок од три месеци. Сепак, турските власти изјавиле дека земјата не може да ги прифати овие бројки за толку кратко време и ги затвориле своите граници во текот на следната година. следниот период продолжие притисоците да ги напуштат своите домови етничките Турци, а до крајот на 1951 година околу 155.000 Турци ја напуштие Бугарија. Повеќето го напуштиле својот имот или го продале далеку под неговата вредност; повеќето од овие емигранти успешно се населиле првенствено во регионите Мармара и Егеј, помогнати од распределбата на земјиштето и обезбедувањето домување.[18] Во 1968 година бил постигнат друг договор меѓу двете земји, со кој било дозволено заминување на роднините на оние што заминале до 1951 година за да се обединат со поделените семејства, а уште 115.000 луѓе ја напуштиле Бугарија помеѓу 1968-78 година.[19]

Последниот бран на турска емиграција започнал со масовниот егзодус во 1989 година, познат како „Голема екскурзија“, кога бугарските Турци избегале во Турција со цел да избегаат од кампањата на присилна асимилација.[19][15] Ова ја означило драматичната кулминација на долгогодишната напнатост меѓу турската заедница, која се интензивирала со асимилационата кампања на бугарската влада во зимата 1985 година, која се обидела да ги натера етничките Турци да ги сменат своите имиња во бугарски словенски имиња. Кампањата започнала со забрана за носење традиционална турска облека и зборување на турски јазик на јавни места, проследена со присилна кампања за промена на името. До мај 1989 година, бугарските власти започнале да ги протеруваат Турците; кога пропаднале напорите на турската влада да преговара со Бугарија за уредна миграција, Турција ги отворила своите граници кон Бугарија на 2 јуни 1989 година. Сепак, на 21 август 1989 година, Турција повторно ги вовела имиграциските визни услови за бугарските Турци. Се проценува дека околу 360.000 етнички Турци заминале за Турција, иако повеќе од една третина подоцна се вратиле во Бугарија откако се укинела забраната за турски имиња во декември 1989 година. Како и да е, откако паднал бугарскиот комунистички режим и на бугарските граѓани повторно им било дозволено слобода на патување, околу 218 000 ја напуштиле земјата упатувајќи се кон Турција. Последователниот емиграциски бран бил поттикнат од континуирано влошување на економските услови; понатаму, на првите демократски избори во 1990 година, победини од преименуваната комунистичка партија, резултирало со напуштање на земјата на 88.000 луѓе, уште еднаш, повеќето од нив бугарски Турци.[20] До 1992 година, емиграцијата во Турција продолжила со поголемо темпо. Сепак, овој пат тие биле поттикнати од економски причини, бидејќи економскиот пад на земјата ги погодило особено етнички мешаните региони.[21] Бугарските Турци останале без државни субвенции или други форми на државна помош и доживеале длабока рецесија. Според пописот од 1992 година, околу 344.849 Бугари со турско потекло мигрирале во Турција помеѓу 1989 и 1992 година, што резултирало со значителен демографски пад во јужна Бугарија.

Кавказ

[уреди | уреди извор]

Настаните од геноцидот на Черкезите, имено етничко чистење, убиства, присилна миграција и протерување на мнозинството Черкези од нивната историска татковина на Кавказ,[5] резултирале со смрт на приближно 600 000 жители на Кавказ [22] до 1.500.000 [23] смртни случаи и успешна миграција на преостанатите 900.000 - 1.500.000 Кавкази кои емигрирале во Анадолија поради наизменични руски напади од 1768 до 1917 година; останале околу две третини од нив, а останатите биле испратени во Аман, Дамаск, Алеп и Кипар.[24] Денес има до 7.000.000 [25] луѓе со черкешко потекло што живеат во Турција.

Крим

[уреди | уреди извор]

Од 1771 година до почетокот на 19 век приближно 500 000 Кримски Татари пристигнале во Анадолија.[24]

Кипар

[уреди | уреди извор]
Семејство на кипарските Турци кое мигрирало во Турција во 1935 година.

Првиот бран на имиграција од Кипар се случил во 1878 година кога Османлиите биле обврзани да го изнајмат островот на Велика Британија ; во тоа време, 15.000 кипарски Турци се преселиле во Анадолија.[14] Протокот на емиграција на кипарските Турци кон Турција продолжил и по Првата светска војна, а најголемата брзина ја стекнал во средината на 1920-тите и продолжил со флуктуирачка брзина за време на Втората светска војна.[26] Миграцијата на кипарските Турци продолжила од конфликтот во Кипар.

Економските мотиви одиграле важна улога во миграцискиот бран на кипарските Турци бидејќи условите за сиромашните во Кипар во текот на 1920-тите биле особено тешки. Ентузијазмот да се исели во Турција бил надуен од еуфоријата што го поздравило раѓањето на новооснованата Република Турција, а подоцна и од ветувањата за помош на Турците кои емигрирале. Одлуката донесена од Турската влада на крајот на 1925 година, на пример, забележала дека Турците на Кипар, според Договорот од Лозана, имале право да емигрираат во републиката, и затоа, на семејствата што емигрирале ќе им се даде куќа и доволно земјиште.[26] Точниот број на оние кои емигрирале во Турција е прашање што останува непознато.[27] Печатот во Турција објавил во средината на 1927 година дека од оние кои се одлучиле за турска националност, 5.000-6.000 кипарски Турци веќе се населиле во Турција. Сепак, многу кипарски Турци веќе емигрирале дури и пред да стапат на сила правата што им биле дадени според Договорот од Лозана.[28]

Сент Џон-Џонс се обидел точно да го процени вистинското демографско влијание на емиграцијата на кипарските Турци во Турција помеѓу 1881-1931 година. Тој претпоставува дека:

„Ако заедницата на кипарските Турци, како и кипарските Грци, се зголемеше за 101 процент помеѓу 1881 и 1931 година, тоа ќе беше вкупно 91 300 во 1931 година - 27 000 повеќе од наведениот број. Дали е можно толку многу кипарски Турци да емигрирале. Земени заедно, штотуку споменатите размислувања сугерираат дека тоа веројатно било така. Од основа на 45,000 во 1881 година, емиграцијата на нешто како 27,000 лица се чини огромна, но по одземањето на познатите 5000 од 1920-тите, билансот претставува просечен годишен одлив од околу 500 - веројатно не е доволно за да ги загрижи водачите на заедницата, да предизвика официјален коментар или да биде документиран на кој било начин што преживеал денес“.[29]


Според Али Суат Билге, имајќи ги предвид масовните миграции од 1878 година, Првата светска војна, раната ера на турските републиканци во 1920-тите и Втората светска војна, вкупно, околу 100 000 кипарските Турци го напуштиле островот кон Турција помеѓу 1878 година -1945 година.[30] До 31 август 1955 година, во изјавата на државниот министер на Турција и вршител на должноста министер за надворешни работи, Фатин Рушту Зорлу, на Лондонската конференција за Кипар, се вели дека:

До 2001 година, Министерството за надворешни работи проценило дека 500.000 кипарски Турци живеат во Турција.[31]

Грција

[уреди | уреди извор]
Турско семејство од Крит се населило во Смирна ( Измир ), 1923 година.

Имиграцијата на Турците од Грција започнала во раните 1820-ти со формирањето на независна Грција во 1829 година. До крајот на Првата светска војна околу 800 000 Турци имигрирале во Турција од Грција.[14] Потоа, во согласност со Договорот од Лозана од 1923 година, според Конвенцијата од 1923 година за размена на грчко и турско население, Грција и Турција се согласиле на задолжителна размена на етничко население. Терминот „ Мубадил “ се користел конкретно на оваа миграција. Меѓу 350 000 и 500 000 муслимански „ Турци “ емигрирале од Грција во Турција, а околу 1,3 милиони православни христијански „ Грци “ од Турција се преселиле во Грција.[32] „Грчки“ и „турски“ биле дефинирани со религија отколку со јазична и со културолошка смисла.[33] Според член 1 од Конвенцијата „... се изврши задолжителна размена на турски државјани од грчката православна религија основана на турска територија и на грчки државјани од муслиманска религија основана на грчка територија. Овие лица нема да се вратат да живеат во Турција или Грција без одобрение од турската влада или од грчката влада “.[34]

Во една статија објавена во „Тајмс“ на 5 декември 1923 година се вели дека:

"…Овој трансфер на население е особено отежнат од фактот што малкумина, ако има некој од Турците во Грција, сакаат да заминат и повеќето од нив ќе се обратат до секоја можна цел за да избегнат. Илјада Турци кои доброволно емигрираа од Крит во Смирна испратија неколку петиции до грчката влада барајќи да им се дозволи да се вратат. Група Турци од сите делови на Грција поднесоа молби за изземање. Пред неколку недели, група од Критски Турци дојде во Атина со барање да бидат крстени во грчка црква и на тој начин да имаат право на разгледување како Грци. Владата сепак го одби ова.[35]


Единствените исклучоци од присилното пренесување биле Грците кои живееле во Цариград (Истанбул) и Турците од Западна Тракија.[33] Останатите Турци кои живееле во Грција оттогаш континуирано емигрирале во Турција, процес што е олеснет со членот 19 од законот за грчка националност што грчката држава го искористила за да негира повторно влегување на Турците кои ја напуштаат земјата, дури и за привремени периоди, и им го одзела државјанството.[36] Од 1923 година, помеѓу 300.000 и 400.000 Турци од Западна Тракија го напуштиле регионот, повеќето од нив заминале во Турција.[37]

Романија

[уреди | уреди извор]
Некогаш турска ексклава, островот Ада Калех бил преплавен од изградбата на браната во Ѓердапска Клисура во 1971 година, принудувајќи ги нејзините жители да мигрираат во различни делови на Романија, како и на Турција.

Имиграцијата од Романија во Анадолија датира од раните 1800-ти кога руските армии напредувале во регионот. За време на османлискиот период, најголемите имиграциски бранови се случиле во 1826 година кога приближно 200 000 луѓе пристигнале во Турција, а потоа во 1878-1880 со 90 000 пристигнувања.[14] По периодот на републиканците, склучен договор, на 4 септември 1936 година, помеѓу Романија и Турција им овозможило на 70 000 романски Турци да го напуштат регионот Добруџа и да заминат кон Турција.[38] До 60-тите години на минатиот век, жителите кои живеле во турската ексклава Ада Калех биле принудени да го напуштат островот кога тој бил уништен со цел да се изгради хидроцентралата „Ѓердап I“, што предизвикало истребување на локалната заедница преку миграцијата на сите поединци во различни делови на Романија и Турција.[39]

Сирија

[уреди | уреди извор]

Во декември 2016 година, потсекретарот на Министерството за надворешни работи на Турција, Емит Јалчин, изјавил дека Турција ги отворила своите граници за 500.000 сириски туркменски бегалци кои бегаат од Сириската граѓанска војна.[40]

Југославија

[уреди | уреди извор]

Имиграцијата од Југославија започнала во 1800-тите, како последица на српската револуција. Приближно 150 000 Турци се имигрирале во Анадолија во 1826 година, а потоа, во 1867 година, сличен број Турци се преселиле во Анадолија.[14] Во 1862–67 година муслимани прогонети од Кнежевството Србија се населиле во Босанскиот Вилает.[41] По прогласувањето на Република Турција, 350.000 Турци пристигнале во Турција помеѓу 1923 и 1930 година. Дополнителни 160.000 лица имигрирале во Турција по воспоставувањето на Комунистичка Југославија од 1946 до 1961 година. Од 1961 година, имигрантите изнесувале 50 000 луѓе.  

Библиографија

[уреди | уреди извор]

 

  • Armstrong, William (2012), „Turkish Nationalism and Turkish Islam: A New Balance“ (PDF), Turkish Policy Quarterly, 10 (4): 133–138.
  • Bercovici, Monica (2012), „La deuxième vie d'Ada-Kaleh ou Le potentiel culturel de la mémoire d'une île“, Во Roth, Klaus; Hayden, Robert (уред.), Migration In, From, And To Southeastern Europe: Historical and Cultural Aspects, LIT Verlag Münster, ISBN 978-3643108951.
  • Bosma, Ulbe; Lucassen, Jan; Oostindie, Gert (2012), „Introduction. Postcolonial Migrations and Identity Politics: Towards a Comparative Perspective“, Postcolonial Migrants and Identity Politics: Europe, Russia, Japan and the United States in Comparison, Berghahn Books, ISBN 978-0857453273.
  • Bryant, Rebecca; Papadakis, Yiannis (2012), Cyprus and the Politics of Memory: History, Community and Conflict, I.B.Tauris, ISBN 978-1780761077.
  • Bulgarian Helsinki Committee (2003), The Human Rights of Muslims in Bulgaria in Law and Politics since 1878 (PDF), Bulgarian Helsinki Committee.
  • Çakmak, Zafer (2008), „Kıbrıs'tan Anadolu'ya Türk Göçü (1878-1938)“, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14 (36): 201–223, doi:10.14222/turkiyat767[мртва врска].
  • Çaǧaptay, Soner (2006), Islam, Secularism, and Nationalism in Modern Turkey: Who is a Turk?, Taylor & Francis, ISBN 0415384583.
  • Chenoweth, Erica; Lawrence, Adria (2010), Rethinking Violence: States and Non-State Actors in Conflict, MIT Press, ISBN 978-0262014205.
  • Clark, Bruce (2007), Twice a Stranger: How Mass Expulsion Forged Modern Greece and Turkey, Granta, ISBN 978-1862079243.
  • Corni, Gustavo; Stark, Tamás (2008), Peoples on the Move: Population Transfers and Ethnic Cleansing Policies during World War II and its Aftermath, Berg Press, ISBN 978-1845208240.
  • Eminov, Ali (1997), Turkish and other Muslim minorities in Bulgaria, C. Hurst & Co. Publishers, ISBN 1-85065-319-4.
  • Evans, Thammy (2010), Macedonia, Bradt Travel Guides, ISBN 978-1-84162-297-2.
  • Heper, Metin; Criss, Bilge (2009), Historical Dictionary of Turkey, Scarecrow Press, ISBN 978-0810860650.
  • Höpken, Wolfgang (1997), „From Religious Identity to Ethnic Mobilisation: The Turks of Bulgaria Before, Under and Since Communism“, Во Poulton, Hugh; Taji-Farouki, Suha (уред.), Muslim Identity and the Balkan State, C. Hurst & Co. Publishers, ISBN 1850652767.
  • Hütteroth, Wolf-Dieter (1995), „The Influence of Social Structure on Land Division and Settlement in Inner Anatolia“, Во Benedict, Peter; Tümertekin, Erol; Mansur, Fatma (уред.), Turkey: Geographic and Social Perspectives, BRILL, ISBN 9004038892.
  • Ioannides, Christos P. (1991), In Turkeys Image: The Transformation of Occupied Cyprus into a Turkish Province, Aristide D. Caratzas, ISBN 0-89241-509-6.
  • Kamusella, Tomasz (2018), 'Ethnic Cleansing During the Cold War: The Forgotten 1989 Expulsion of Turks from Communist Bulgaria, Routledge Studies in Modern European History, London: Routledge, ISBN 978-1-138-48052-0
  • Latif, Dilek (2002), „Refugee Policy of the Turkish Republic“ (PDF), The Turkish Yearbook of International Relations, 33 (1): 1–29, Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-06-14, Посетено на 2021-04-02.
  • Karpat, Kemal H. (2001), The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State (PDF), Oxford University Press, ISBN 0-19-513618-7, Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-05-08.
  • Karpat, Kemal H. (2004), „The Turks in America: Historical Background: From Ottoman to Turkish Immigration“, Studies on Turkish Politics and Society: Selected Articles and Essays, BRILL, ISBN 90-04-13322-4.
  • Küçükcan, Talip (1999), „Re-claiming Identity: Ethnicity, Religion and Politics among Turkish Muslims in Bulgaria and Greece“, Journal of Muslim Minority Affairs, 19 (1): 59–78, doi:10.1080/13602009908716424.
  • Markova, Eugenia (2010), „Optimising migration effects: A perspective from Bulgaria“, Во Black, Richard; Engbersen, Godfried; Okólski, M. (уред.), A Continent Moving West?: Eu Enlargement and Labour Migration from Central and Eastern Europe, Amsterdam University Press, ISBN 978-9089641564.
  • Nevzat, Altay (2005), Nationalism Amongst the Turks of Cyprus: The First Wave (PDF), Oulu University Press, ISBN 9514277503
  • Pavlović, Mirjana (2015). „Миграција становништва са територије Србије у Турску у историјској перспективи“. Гласник Етнографског института САНУ. 63 (3): 581–593.
  • Poulton, Hugh (1997), „Islam, Ethnicity and State in the Contemporary Balkans“, Во Poulton, Hugh; Taji-Farouki, Suha (уред.), Muslim Identity and the Balkan State, C. Hurst & Co. Publishers, ISBN 1850652767.
  • Salih, Halil Ibrahim (1968), Cyprus: An Analysis of Cypriot Political Discord, Brooklyn: T. Gaus' Sons, ASIN B0006BWHUO.
  • Seher, Cesur-Kılıçaslan; Terzioğlu, Günsel (2012), „Families Immigrating from Bulgaria to Turkey Since 1878“, Во Roth, Klaus; Hayden, Robert (уред.), Migration In, From, and to Southeastern Europe: Historical and Cultural Aspects, Volume 1, LIT Verlag Münster, ISBN 978-3643108951.
  • St. John-Jones, L.W. (1983), Population of Cyprus: Demographic Trends and Socio-economic Influences, Maurice Temple Smith Ltd, ISBN 0851172326.
  • Tsitselikis, Konstantinos (2012), Old and New Islam in Greece: From Historical Minorities to Immigrant Newcomers, Martinus Nijhoff Publishers, ISBN 978-9004221529.
  • Turkish Cypriot Human Rights Committee (1979), Human rights in Cyprus, University of Michigan.
  • van He, Nicholas (1998), New Diasporas: The Mass Exodus, Dispersal And Regrouping Of Migrant Communities, Taylor & Francis, ISBN 1857288386.
  • Whitman, Lois (1990), Destroying ethnic identity: the Turks of Greece, Human Rights Watch, ISBN 0-929692-70-5.

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „мухаџир“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. ↑ Barry, Ellen (2011-05-20). „Georgia Says Russian Slaughter of Circassians Was Genocide“. The New York Times (англиски). ISSN 0362-4331. Посетено на 2019-01-05.
  3. ↑ Richmond, Walter. The Circassian Genocide. Page 132: ". If we assume that Berzhe’s middle figure of 50,000 was close to the number who survived to settle in the lowlands, then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright, died during Evdokimov’s campaign, or were deported."
  4. ↑ Sarah A.S. Isla Rosser-Owen, MA Near and Middle Eastern Studies (thesis). The First 'Circassian Exodus' to the Ottoman Empire (1858–1867), and the Ottoman Response, Based on the Accounts of Contemporary British Observers. Page 16: "... with one estimate showing that the indigenous population of the entire north-western Caucasus was reduced by a massive 94 per cent". Text of citation: "The estimates of Russian historian Narochnitskii, in Richmond, ch. 4, p. 5. Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 per cent of the Circassians (including the Abkhazians) remaining. (Stephen Shenfield, "The Circassians: A Forgotten Genocide?", in The Massacre in History, p. 154.)"
  5. ↑ 5,0 5,1 Eagle (2012-12-20). „Coverage of The tragedy of the Circassian People in Contemporary Georgian Public Thought (later half of the 19th century)“. Justice For North Caucasus (англиски). Посетено на 2019-01-05.
  6. ↑ McCarthy, Justin (2001-02-02). The Ottoman Peoples and the End of Empire (англиски). Bloomsbury Academic. ISBN 9780340706572.
  7. ↑ 7,0 7,1 Bosma, Lucassen & Oostindie 2012
  8. ↑ 8,0 8,1 Karpat 2004.
  9. ↑ Armstrong 2012.
  10. ↑ 10,0 10,1 Çaǧaptay 2006.
  11. ↑ Islam, Secularism and Nationalism in Modern Turkey: Who is a Turk, Soner Cagaptay, page 1824, 2013
  12. ↑ Kateb, Kamel (2001), Européens: "Indigènes" et juifs en Algérie (1830-1962) : Représentations et Réalités des Populations, INED, стр. 50–53, ISBN 273320145X
  13. ↑ Eminov 1997.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Heper & Criss 2009.
  15. ↑ 15,0 15,1 Eminov 1997.
  16. ↑ Eminov 1997.
  17. ↑ van He 1998.
  18. ↑ Markova 2010.
  19. ↑ 19,0 19,1 Markova 2010.
  20. ↑ Markova 2010.
  21. ↑ Markova 2010.
  22. ↑ Richmond, Walter (2013-04-09). The Circassian Genocide (англиски). Rutgers University Press. ISBN 9780813560694.
  23. ↑ Ahmed, Akbar (2013-02-27). The Thistle and the Drone: How America's War on Terror Became a Global War on Tribal Islam (англиски). Brookings Institution Press. ISBN 9780815723790.
  24. ↑ 24,0 24,1 Heper & Criss 2009.
  25. ↑ Alankuş, Sevda; Taymaz, Erol (2009). "The Formation of a Circassian Diaspora in Turkey". Adyghe (Cherkess) in the 19th Century: Problems of War and Peace. Adygea, Russia: Maikop State Technology University. p. 2. Retrieved 4 May 2016. "Today, the largest communities of Circassians, about 5–7 million, live in Turkey, and about 200,000 Circassians live in the Middle Eastern countries (Jordan, Syria, Egypt, and Israel). The 1960s and 1970s witnessed a new wave of migration from diaspora countries to Europe and the United States. It is estimated that there are now more than 100,000 Circassian living in the European Union countries. The community in Kosovo expatriated to Adygea after the war in 1998."
  26. ↑ 26,0 26,1 Nevzat 2005.
  27. ↑ Nevzat 2005.
  28. ↑ Nevzat 2005.
  29. ↑ St. John-Jones 1983, 56.
  30. ↑ Bilge, Ali Suat (1961), Le Conflit de Chypre et les Chypriotes Turcs, Ajans Türk, стр. 5
  31. ↑ TRNC Ministry of Foreign Affairs. „Briefing Notes on the Cyprus Issue“. Посетено на 3 October 2010.
  32. ↑ Chenoweth & Lawrence 2010.
  33. ↑ 33,0 33,1 Corni & Stark 2008.
  34. ↑ Convention Concerning the Exchange of Greek and Turkish Populations 1923
  35. ↑ Clark 2007, 158.
  36. ↑ Poulton 1997.
  37. ↑ Whitman 1990.
  38. ↑ Corni & Stark 2008.
  39. ↑ Bercovici 2012.
  40. ↑ Ünal, Ali (2016). „Turkey stands united with Turkmens, says Foreign Ministry Undersecretary Yalçın“. Daily Sabah. Посетено на 18 December 2016.
  41. ↑ Bandžović, Safet. "„Iseljavanje muslimanskog stanovništva iz Kneževine Srbije u Bosanski vilajet (1862–1867)”." Znakovi vremena (2001); Šljivo, Galib. "Naseljavanje muslimanskih prognanika (muhadžira) iz Kneževine Srbije u Zvornički kajmakamluk 1863. godine." Prilozi 30 (2001): 89-116.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]