Хамзали

Хамзали
Манастирот „Св. Климент Охридски“
Хамзали Местоположба на Хамзали во Македонија Хамзали на карта
Координати 41°29′22″N 22°44′35″E / 41.48944°N 22.74306°E / 41.48944; 22.74306
Општина	Босилово
Население	20 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	27074
Надм. вис.	300 м
Хамзали на општинската карта Атарот на Хамзали во рамките на општината

Хамзали или Амзали — село во Општина Босилово, во околината на градот Струмица.

Географија и местоположба

Хамзали се наоѓа во југоисточниот дел на Република Македонија, во северниот дел на Општина Босилово, лево од патот кој води од Струмица кон Берово. Од најблискиот град Струмица е оддалечен 12 километри.

Надморската височина во селото е 300 метри додека селото зафаќа површина од 19,2 км². Од нив, 479 хектари се обработливо земјиште додека 1428 се пасишта^[2]

Селото се граничи со Старо Балдовци, Петралинци, Дрвош, Гечерлија, Русиново.

Историја

Отоманско Царство

Името на селото е производно од личното име Амза (Хамза) со наставката -ли(ја). Селото се дели на Горно и Долно Хамзали. Жителите на Горно Хамзали биле претежно Турци, кои се иселиле во Турција. Во Долно Хамзали живеат претежно македонски бегалци од Егејска Македонија. Според Димитар Гаџанов, во 1916 година во селото живееле 388 Турци^[3].

Во XIX век Хамзали било село со мешано население. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Хамзали било село со 10 семејства со 23 Турци^[4]. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 80 жители Македонци и 910 Турци^[5][6]. Селото било под влијание на Бугарската егзархија.

Југославија

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Царство Бугарија. Во селото започнало иселувањето на муслиманското население кое заминало кон Турција, додека на нивно место се населиле македонски бегалци од Егејска Македонија. По крајот на Првата светска војна, според Нејскиот мировен договор, селото било вклучено во составот на Кралство СХС, заедно со Струмичкиот регион.

По крајот на Втората светска војна, Хамзали било вклучено во НР Македонија, во составот на СФРЈ.

Македонија

По распаѓањето на СФРЈ, селото формално било вклучено во составот на Република Македонија. Според територијалната организација на Република Македонија, селото припаѓа на Општина Босилово.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 36 —     1953 254 +605.6% 1961 303 +19.3% 1971 81 −73.3% 1981 38 −53.1%	Година Нас. ±% 1991 26 −31.6% 1994 20 −23.1% 2002 22 +10.0% 2021 20 −9.1%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Турци и 25 до 50 Македонци.^[7]

Во 1953 година во селото живееле 254 жители - 157 Македонци, 13 Турци, 6 Роми, 1 Србин и 77 останати. Жителите на селото во 1961 година се 303 луѓе - 233 Македонци, 4 Турци, 2 Албанци, 1 Србин и 60 други.^[2] Во 1971 година бројот на жители е 81.^[8]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 22 жители, од кои 12 Македонци, 8 Турци и 2 Срби.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 20 жители, од кои 10 Македонци, 7 Турци и 3 лица без податоци.^[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	990	—	36	254	303	81	38	26	20	22	20

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

Општествени установи

• Хамзали - Дрвош, рудник.

Културни и природни знаменитости

• Говедарник, населба од доцноантичко време.
• Тумба, населба од доцноантичко време.
• Говедарник, населба од доцноантичко време.
• Манастир „Св. Климент и Наум Охридски“.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов Митко, Енциклопедија на селата во Република Македонија, Патрија, Скопје, 1998. стр.300.
3. Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 244.
4. Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 188-189.
5. Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
6. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900.
7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
8. Митева, Димка. Топонимијата на Струмичко, Скопје, 1989, стр. 25.
9. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
10. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
11. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
12. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
13. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
14. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.

Надворешни врски

• Општина Босилово

„Хамзали“ на Ризницата ^?