| Кратенка | ЈСБ |
|---|---|
| Основана | 14 ноември 1980 |
| Седиште | Рим |
| Припадност | Исусовци |
| Мреж. место | https://jrs.net |
Језуитската служба за бегалци (ЈСБ) — меѓународна католичка организација чија мисија се состои од придружување, служење и застапување во име на бегалците и другите насилно раселени лица, за тие да можат да се лечат, учат и да ја одредат сопствената иднина. Основана во ноември 1980 година како дело на Друштвото на Исус, ЈСБ официјално била регистрирана на 19 март 2000 година во Ватикан како фондација. Поттик за основање на ЈСБ дошло од тогашниот супериорен генерал на језуитите, Педро Арупе, кој бил инспириран од маките на виетнамските бродови.[1] ЈСБ има програми во над 50 земји во областа на образованието, итна помош, здравствена заштита, егзистенција, помирување и психосоцијална поддршка. ЈСБ е вклучен и во работата за застапување и човекови права. Ова вклучува обезбедување дека на бегалците им се даваат нивните целосни права како што се гарантирани со Женевската конвенција од 1951 година во врска со статусот на бегалците [2] и работа на зајакнување на заштитата што им се овозможува на внатрешно раселените лица (ВРЛ).[3] Меѓународното седиште на ЈСБ се наоѓа во Рим.
ЈСБ е основана во ноември 1980 година од Педро Арупе, тогашниот супериорен генерал на Исусовците, да одговори на маките на виетнамските бродови кои бегале од својата татковина опустошена од војна.[4]
По завршувањето на Виетнамската војна во 1975 година, стотици илјади Јужни Виетнамци ги напуштиле своите домови, тргнувајќи со преполни чамци низ Јужнокинеското Море. Многумина не го преживеале патувањето; тие биле убиени од пирати или се удавиле поради бури и разбранувано море. Отец Аруп се чувствувал принуден да дејствува. Тој ги повикал језуитите „да внесат барем малку олеснување во таквата трагична ситуација“.
Отец Арупе им напишал на преку 50 језуитски провинции во врска со ситуацијата, признавајќи дека Језуитите, кои тогаш броеле 27.000 мажи ширум светот, биле добро поставени да го координираат глобалниот хуманитарен одговор. Како што избувнале конфликти во Централна и Латинска Америка, југоисточна Европа и низ цела Африка, ЈСБ брзо прераснал од помагање на виетнамските бродови во неколку кампови во Југоисточна Азија до работа со бегалци ширум светот.
Речиси 20 години по неговото основање, ЈСБ бил официјално регистриран како основа на државата Ватикан на 19 март 2000 година.[5]
Денес, Језуитската служба за бегалци работи во 45 земји со над 724.000 луѓе, од кои мнозинството се муслимани. И покрај името, само околу 65 од 1.800 вработени во Службата се членови на Друштвото на Исус.[6]
Мисијата на ЈСБ е да ги придружува, да служи и да се залага во име на бегалците и другите присилно раселени лица, за тие да можат да лечат, да учат и да ја одредат сопствената иднина.
Како меѓународна хуманитарна невладина организација, ЈСБ се стреми да го спроведе магичниот идеал на Игнатиј Лојолски, основач на Исусовците. Една од клучните пораки на 35-та језуитска општа конгрегација (2008) била да се достигнат нови физички, културни, религиозни и социјални граници, до оние кои се отуѓени,[7] задача што ја потврдиле двајца папи.[8] Потрагата по нови граници ја однел ЈСБ до места каде бегалците се соочуваат со лишување и злоупотреба на нивните основни права: традиционални бегалски кампови, центри за притвор и затвори, конфликтни зони, погранични области и во срцето на големите градови, вклучувајќи ги Ирак и Сирија.[2][9]
На 24 мај 2019 година, језуитскиот супериорен генерал Артуро Соса ги повикал сите Језуити на „обновена посветеност“ на ЈСБ во согласност со новопрогласените апостолски преференции на Језуитите, одобрени од папата Франциск. Од своја страна, ЈСБ се реструктуира за да произведе „силни канцеларии во земјата кои ќе го зајакнат локалниот капацитет и ќе ја поттикнат супсидијарноста“. ЈСБ ги дефинирала своите приоритети за 2019-2023 година како „промоција на помирување и социјална кохезија; испорака на квалитетно формално и неформално образование; иновативни програми за егзистенција кои водат до самодоверба и одржливост; и делотворно застапување за правата на бегалците“.[10]
При одлучувањето со кого да работи, ЈСБ смета дека опсегот на постоечките меѓународни конвенции е премногу рестриктивен.[11] Според тоа, го применува изразот „де факто бегалец“ за сите „лица прогонети поради раса, религија, членство во општествени или политички групи“; на „жртвите на вооружени конфликти, погрешна економска политика или природни катастрофи“; и, од „хуманитарни причини“, на внатрешно раселените лица, односно на цивилите кои „се насилно откорнати од нивните домови поради истиот тип на насилство како бегалците, но кои не ги преминуваат националните граници“.[12]
Бидејќи горната дефиниција се однесува само на поединци кои се плашат од прогонство, регионалните организации и во Африка (Африканска унија 1969) и во Латинска Америка (Организација за американски држави 1984) развиле пошироки дефиниции кои вклучуваат масовни раселувања кои се јавуваат како резултат на социјален и економски колапс во контекст на конфликт. ЈСБ се стреми со „придружба“ да го почитува човечкото достоинство на сите бегалци во текот на нивното искушение.[13]
На веб-страницата на Високиот комесаријат за бегалци на Обединетите нации, дадени се детални неодамнешни извештаи за работата на ЈСБ во следните категории: Извештаи за земји, Извештаи за утврдување факти, Прирачници, правни написи/анализи/коментари, документи за политики/позиции, регионални извештаи, и Тематски извештаи.[2]