Љубица Мариќ

Љубица Мариќ
Љубица Мариќ на српска марка од 2009 година
Роден(а)18 март 1909(1909-03-18)
Крагуевац, Кралство Србија
Починал(а)17 септември 2003(2003-09-17) (возр. 94)
Белград, Србија и Црна Гора
ЗанимањеКомпозитор

Љубица Мариќ (Љубица Марић ), 18 март 1909 – 17 септември 2003 година) била композитор од Југославија.[1].

Таа била ученичка на Јосип Славенски. Инспирацијата ја црпела од византиска православна црковна музика.

Таа била професор на Факултетот за музичка уметност во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите.

Љубица Мариќ се смета за најоригиналната српска композиторка на дваесеттиот век и музички највлијателна.

Живот

[уреди | уреди извор]

Родена во Крагуевац, Србија од татко Павле и мајка Катарина родена Ѓорѓевиќ, потомок на Војвода Чолак-Анта Симеоновиќ, еден од водачите на Првото српско востание .

Љубица патувала многу, со цел уметничко и интелектуално да го забрза напредокот на српска музика.

Таа била првата Србинка која добила диплома за композиција во 1929 година. На Државниот конзерваториум во Прага, таа посетувала постдипломски студии кај Јозеф Сук. Додека била студентка добивала пофалби на фестивали во Амстердам, Стразбур и Прага.

Таа била опишана како генијално надарена жена, а нејзината музика била промовирана од големиот поддржувач на современата музика, Херман Шерхен.

Нејзината музика ја изведуваат најважните камерни ансамбли и оркестри, а Алоис Хаба ѝ понудил функција вонреден професор на Катедрата за четврттонска музика на Државниот конзерваториум во Прага.

Втората светска војна ја наруши нејзината меѓународна кариера, па таа го помина најголемиот дел од својот живот во Белград, каде што се фокусираше на компонирање повеќе дела. Се занимавала и со визуелни уметности, пишувала филозофска поезија, работела како професор на Белградска музичка академија и член на Српската академија на науките и уметностите.

Љубица Мариќ е првата композиторка што ја користела византиската црковна музика во нелитургиски композиции. Таа ја синтетизираше средновековната музика со авангардното искуство на музиката од 20 век во нејзината работа, создавајќи композиции со филозофски текстови. Нејзината музика го најави почетокот на постмодернизам и минимализам, а таа се смета за претходник на Арво Парт и Џон Тавенер.

Кон крајот на нејзиниот живот, музиката на Љубица Мариќ повторно била ентузијастички примена во големите европски музички центри во Холандија, Германија и Велика Британија. Во Амстердам беше објавен ЦД со нејзината камерна музика. Фондацијата KölnMusik ја нарача нејзината нова композиција, а издавачката куќа Furore Verlag од Касел ги сними партитури од сите нејзини композиции. ЦД со нејзините најрепрезентативни композиции го објави Chandos.

Љубица Мариќ некои ја сметаат за една од најоригиналните творци од втората половина на 20 век.[2].

Легација

[уреди | уреди извор]
Гробот на Љубица Мариќ во Белград

Во 2009 година, Постојаната делегација на Република Србија во УНЕСКО побара УНЕСКО да се поврзе со 100-годишнината од раѓањето на Љубица Мариќ.

„Љубица Мариќ искористи цел арсенал на современа музика за да постигне висока цел. Таа зборува од длабочината на душата со јасен и впечатлив јазик...“ – вака Дмитриј Шостакович ја карактеризира музиката на Љубица Мариќ. Нејзината музика и оригиналноста на нејзиниот израз беа пофалени од многу други големи уметници на 20 век, како што се Барток, Лутославски, Хаба, Николас Слонимски, Херман Шрехен и Мариус Флотуис. Сите тие сметаа дека композициите на Љубица Мариќ се едни од најголемите музички креации на 20 век..[2]

Композиции

[уреди | уреди извор]
  • Тага за девојката, машки хор (1928)[3].
  • Соната фантазија, за соло на виолина (1928/29)
  • Гудачки квартет (1930/31) - изгубен
  • Дувачки квинтет (1931)
  • Музика за оркестар (1932)
  • Авита, за кварт-тонски пијано (1936/37) – изгубена
  • Трио, за кларинет, тромбон и контрабас (1937) – изгубено
  • Скици, за пијано (1944) - изгубени
  • Четири импровизации и фуги на тема Октоехос, за пијано (околу 1944) – изгубени
  • Три прелудиуми и етиди, за пијано (1945, rev. 1997)
  • Две песни, за мешан хор (1945) - изгубени (Романија, Маглата)
  • Триумфален марш, за симфониски оркестар (веројатно 1945) – изгубен
  • Три народни песни, за мешан хор (1946)
  • Детски хорови (1946/64) (Кокошките грижи, Славејот и ловците, Енигми, Недостатокот на Виолет)
  • Песна и танц, за пијано (1947)
  • Тркалезното оро на Бранко, за пијано (1947)
  • Соната за виолина и пијано (1948)
  • Стихови од „Планинскиот венец“, за баритон и пијано (1951)
  • Songs of Space, кантата за мешан хор и симфониски оркестар (1956)
  • Пасакаља, за симфониски оркестар (1957)
  • Octoïcha 1, за симфониски оркестар (1958/9, rev.1998)
  • Византиски концерт за пијано и оркестар (1959)
  • Прагот на сонот, кантата за сопран, мецосопран, наратор и камерен оркестар (1961)
  • Супер тема Остинато Octoïcha, за пијано, харфа и гудачки оркестар (1963)
  • Плач, пастирска и химна, за мешан хор и инструментален ансамбл, од
  • музика за говорниот ораториум Зборови на светлината (1962/66) (редакција Мирјана Живковиќ, 2009)
  • Волшебникот, мелодично рецитирање за сопран и пијано (1964)
  • Песна за флејта (1976)
  • Инвокација, за контрабас и пијано (1983, rev. 1998)
  • Monodia Octoïcha, за соло виолончело (1984)
  • Од пеењето на темнината, рецитативна кантата за мецосопран и пијано (1984)
  • Асимптота, за виолина и гудачки оркестар (1986)
  • Чудесниот милиграм, за флејта и сопран (1992)
  • Архаја, за гудачко трио (1992)
  • Archaia 2, за трио на ветер (1993, rev. 1998)
  • Торзо, за пијано трио (1996, рев. 1998)

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ /Ljubica Maric Biography
  2. ↑ 2,0 2,1 /Ljubica Maric
  3. ↑ Ljubica Maric

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]

Литература

[уреди | уреди извор]
  • Биографија на сајту САНУ
  • Манифестација у част Љубице Марић (агенција „Бета“, 14. март 2009)Архивирано на 16 март 2009 г.
  • Бингулац, Петар, Написи о музици, студије и есеји, Београд, Универзитет уметности у Београду, 1988, 281-291.
  • Благојевић Мелита, Питање музичког национализма и дело Љубице Марић, Звук: Југословенски музички часопис, 1, 1979, 5-21.
  • Благојевић, Мелита, „Византијски концерт Љубице Марић“, Музика и реч: Први часопис Факултета музичке уметности у Београду, 8, 1976, 7-24.
  • Благојевић, Мелита, „Најновије дело Љубице Марић: Рецитативна кантата Из тмине појање (1984), Звук: Југословенски музички часопис, 3, 1984, 30-33.
  • Макевић, Зорица, Љубица Марић-истом реком времена, Нови Звук: интернационални часопис за музику, 14, 1999, 31-41.
  • Марић, Љубица: „Монотематичност и монолитност облика фуге: Скица за студију“, Звук: Југословенска музичка ревија, 70, 1996, 644-648.
  • Марић, Љубица, „Наука о хармонији Миленка Живковића“, Музика: Зборник Удружења композитора Србије, 1, 1948, 144-147.
  • Марић, Љубица, „Разговор са Азром“, Нови Звук: интернационални часопис за музику, 23, 2004, 16.
  • Марић, Љубица, „Из тмине појање“, Музички талас, 1, 1994, 29.
  • Марић Љубица, „Таблице“, Нови звук: интернационални часопис за музику, 23, 2004, 17-27.
  • Властимир Перичић, Музички ствараоци у Србији, Београд, Просвета, 1969, 454.
  • Милин (Благојевић), Мелита: „Транспозиција напева из Мокрањчевог Осмогласника у Византијском концерту Љубице Марић, у: Фолклор и његова уметничка транспозиција: Реферати са научног скупа одржаног од 24-26. X 1991, Београд, Факултет музичке уметности, 1991, 187-212.
  • Перичић, Властимир, Љубица Марић (Посебан отисак), Београд, Српска академија наука и уметности, Галерија, књ.38, 1981, 235-242.
  • Роксанда Пејовић, Пројекција прошлости у делима Љубице Марић, Звук:југословенска музичка ревија, 2, 1975, 21-24.
  • Премате, Зорица, „У Борхосевском времену“, Музички талас, 1, 1994, 30-32 (Из тмине појање)
  • Стефановић, Ана, Архаично, модерно и постмодерно: О најновијој стваралачкој фази у опусу Љубице Марић, Музички талас, 1-2, 1997, 10-20.
  • Стефановић, Ана, „О речима Љубице Марић“, Музички талас, 1, 1994, 97-98.
  • Веселиновић, Мирјана, Дело Љубице Марић: архаизација или актуелизација, Музика и реч: Први часопис студената Музичке академије у Београду, 3-4, 1973, 75-76.