Бегалци од Грчката граѓанска војна

Деца бегалци од Егејска Македонија 1948 година

Бегалци од Грчката граѓанска војна — членови или симпатизери на поразените комунистички сили, кои ја напуштиле Грција како политички бегалци во периодот од 1946 до 1949 г. Поразот на ДАГ и евакуацијата на ККЕ во Ташкент во 1949 година, довеле до тоа илјадници луѓе да ја напуштат земјата. Проценето е дека до 1949 година, Грција ја напуштиле повеќе од 100.000 луѓе, заминувајќи за Југославија и источниот блок, дел во СССР и Чехословачка. Меѓу бегалците имало десетици илјади деца (познати како деца-бегалци), кои бие евакуирани од ККЕ во организирани акции.^[1][2]

Грчка граѓанска војна

Главна статија: Грчка граѓанска војна

Откако силите на оската биле поразени, избива судир меѓу Демократската армија на Грција (ДАГ) и грчката влада, вратена од изгон. Многумина решиле да ја прифатат владата како легитимна, па затоа набрзо избувнала Грчката граѓанска војна. Кон KKE и ДАГ се приклучиле: селани, левичари, комунисти, социјалисти, Понтски Грци, Кавкаски Грци, малцинствата од северна Грција меѓу кои и Македонците. Тие добиле помош од СФРЈ и Народна Република Албанија за да ја продолжат борбата. Најголем број од борците регрутирани во ДАГ биле Македонци. Се проценува дека до 1949 година, меѓу 40-60 проценти од борците во ДАГ, биле Македонци,^[3][4] или 11.000–14.000 од борбените сили на ККЕ.^[5] Со цел да ги привлече Македонците,^[6] ККЕ ја менува политиката, така што на Петтиот пленум, кој се одржал на 31 јануари 1949 година, донесена е резолуција според која, по победата на ККЕ, Македонците ќе добијат „признавање на националноста“ во рамките на обединетата грчка држава.^[7] Иако дале сè за да ја добијат војната во полза на ККЕ, тоа сепак не било доволно.^[8]

Деца бегалци

Главна статија: Деца-бегалци

Деца бегалци

Деца бегалци во детски домови во Романија, 11 септември 1949 година

Деца бегалци од с. Герман, во детски дом Полице во Полска

На 4 март 1948 година, „Радио Слободна Грција“ објавило: сите деца под 15 години да бидат евакуирани од подрачјата кои се под контрола на привремената влада. Постарите жени добиле инструкции да ги пренесат децата преку граница во Југославија и во Албанија, а помладите жени биле земени во партизани. Вдовиците на загинатите партизани, се претвориле во замена за мајки на децата, и ги придружувале децата на нивното патешествие до земјите од Источниот блок. Многумина си ги евакуирале своите сопствени деца. До 1948 година, голем број на деца умреле од неисхранетост, болести и повреди.^[9] Проценето е дека 8.000 деца го напуштиле Костур и околината во текот на наредните недели.^[10] Децата биле групирани, и тргнале кон албанската граница. Партизаните кои ги воделе децата (млади жени и мажи), им помагале да избегаат од граѓанската војна.

Илјадници деца, Македонци, Грци и Власи, биле евакуирани од подрачјата контролирани од комунистите. Специјалниот Комитет на Обединети Нации за Балканот (UNSCOB) во извештај потврдува дека во етнички чистите македонски села, жителите биле многу порешени да ги евакуираат децата.^[9] Денес се познати под називот „Децата Бегалци“.^[11] Се проценува дека од 28.000 до 32.000 деца биле евакуирани во текот на 1948 и 1949 година.^[9] Според некои извори, најголемиот дел од децата испратени во Источниот блок, биле со македонско потекло, кои го зборувале својот мајчин македонски јазик,^[9] но ова го негираат документите на ККЕ и изјавите дадени од политичките бегалци во годините по евакуацијата.^[12][13] Бил направен исклучок за децата од две или три години, кои биле оставени со мајките, и не биле евакуирани. До 1950 година, имало: 5.132 деца во Романија, 4.148 во Чехословачка, 3.590 во Полска, 2.859 во Унгарија и 672 во Бугарија.^[9]

Официјалниот став на Грција бил дека овие деца се насилно грабнати од родителите од страна на комунистите и однесени во земји со социјалистички систем на уредување. Грчките историчари и политичари, овој чин го нарекуваат Паидомазома (Παιδομάζωμα), налик на османлискиот Данок во крв.

Наводи

1. Keith, Brown (2003). The Past in Question: Modern Macedonia and the Uncertainties of Nation. Princeton University Press. стр. 271. ISBN 0-691-09995-2.
2. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име autogenerated5.
3. Clogg, Richard. „Catastrophe and occupation and their consequences 1923–1949“. A Concise History of Greece (Second. изд.). Cambridge University Press. стр. 139. ISBN 978-0-521-00479-4. Посетено на 2008-11-24.
4. Ζαούσης Αλέξανδρος. Η Τραγική αναμέτρηση, 1945–1949 – Ο μύθος και η αλήθεια (ISBN 9607213432).
5. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име autogenerated1.
6. Speech presented by Nikos Zachariadis at the Second Congress of the NOF (National Liberation Front of the ethnic Macedonians from Greek Macedonia), published in Σαράντα Χρόνια του ΚΚΕ 1918–1958, Athens, 1958, p. 575.
7. KKE Official documents,vol 8
8. "Incompatible Allies: Greek Communism and Macedonian Nationalism in the Civil War in Greece, 1943–1949. Andrew Rossos", The Journal of Modern History, Vol. 69, No. 1 (Mar., 1997) (p. 42)
9. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име autogenerated9.
10. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име autogenerated4.
11. Brown, Keith (2003). The Past in Question: Modern Macedonia and the Uncertainties of Nation. Princeton University Press. стр. 271. ISBN 0-691-09995-2.
12. Dimitris Servou, "The Paidomazoma and who is afraid of Truth", 2001
13. Thanasi Mitsopoulou "We brought up as Greeks" ,Θανάση Μητσόπουλου "Μείναμε Έλληνες"