Врпско

Врпско
Врпско Местоположба на Врпско во Македонија Врпско на карта
Координати 41°14′21″N 21°48′47″E / 41.23917°N 21.81306°E / 41.23917; 21.81306
Регион	Мариово
Општина	Прилеп
Население	0 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	20017
Надм. вис.	650 м
Врпско на општинската карта Атарот на Врпско во рамките на општината
Врпско на Ризницата

Врпско — раселено село во Општина Прилеп, во областа Мариово, југоисточно од градот Прилеп.

Географија и местоположба

Врпско — село во југозападниот дел на територијата на Општина Прилеп, во областа Мариово. Се наоѓа југоисточно од Прилеп, лево од патот Ново Лагово-Витолиште-Кавадарци-Росоман-Градско.

Историја

Селото Врпско во османлиските пописни дефтери:^[2]

Османски статистики	Домаќинства	Неженети	Вдовици	Годишен приход
Дефтер бр. 4 од 1476/77 г.	10	1	3	823
Дефтер бр. 16 од 1481/82 г.	17			691
Дефтер бр. 73 од 1519 г.	43	4		1843
Дефтер бр. 149 од 1528/29 г.	36	9	2	2555
Дефтер бр. 232 од 1544/45 г.	18	3		1555

Во XIX век, Врпско било село во Мариовската нахија во Прилепската каза на Отоманското Царство.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 124 —     1953 135 +8.9% 1961 137 +1.5% 1971 46 −66.4% 1981 5 −89.1%	Година Нас. ±% 1991 1 −80.0% 1994 2 +100.0% 2002 0 −100.0% 2021 0 0.00%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Врпско живееле 230 жители, сите Македонци.^[3] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Врпско имало 224 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Врпско се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 41 куќа.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 150 Македонци.^[6]

Според пописот од 2002 година, селото Врпско било целосно раселено.^[7] Истото било потврдено и на пописот во 2021 година.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	230	224	124	135	137	46	5	1	2	0	0

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1527 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на месна канцеларија на селото Витолиште. Во избирачкото место се опфатени населените места: Врпско, Витолиште и Живово.^[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 130 гласачи.^[13]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[14]

• Црква „Св. Архангел Михаил“ — главната селска црква. Изградена во 1881 година;
• Црква „Св. Харалампиј“ - помала селска црква. Изградена на темели на стара христијанска базилика;^[15]

Редовни настани

Личности

Култура и спорт

Иселеништво

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Врпско (Vrpsko) село во Прилепско Мариово. // Итар Пејо. Посетен на 3 март 2014 г.
3. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 247.
4. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 150-151.
5. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 23.
6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
7. „Министерство за локална самоуправа. База на општински урбанистички планови“. Архивирано од изворникот на 2008-09-15. Посетено на 2019-04-22.
8. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
9. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
10. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
11. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
12. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
13. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
14. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
15. ОСТАТОЦИ ОД УТВРДУВАЊЕ И КОМПЛЕКС ОД РАНОХРИСТИЈАНСКА ЦРКВА И ДРУГИ ГРАДБИ НА ЛОКАЛИТЕТОТ „ГРАДИШТЕ“ КАЈ СЕЛОТО ВРПСКО, ПРИЛЕПСКО

Надворешни врски

• Врпско на Ризницата