Вселенска клима

Реконструкција на соларна активност над 11.400 години.

Вселенската клима е долгорочна варијација во сончевата активност во хелиосферата, вклучувајќи го сончевиот ветер, Меѓупланетарното магнетно поле (ММП) и нивните ефекти во врска со Земјата, вклучувајќи ја магнетосферата на Земјата, јоносферата, горниот дел и пониска атмосфера, климата и други сродни системи. Научното проучување на вселенската клима е интердисциплинарно поле на вселенската физика, сончевата физика, хелиофизиката и геофизиката . Концептуално е поврзана со копнената климатологија, а нејзините ефекти врз атмосферата на Земјата се разгледуваат во науката за климата.[1][2]

Заднина

[уреди | уреди извор]

Вселенската климатологија ја разгледува долгорочната варијабилност на сончевите индекси, вселенскиот зрак, хелиосферските параметри и индуцираната геомагнетни, јоносферски, атмосферски и климатски ефекти.[1]

Покрај сончевите набљудувања во реално време, полето на истражување опфаќа и анализа на историски податоци за вселенска клима. Ова вклучувало анализа и реконструкција што овозможило да се одредат јачината на соларниот ветер и хелиосферското магнетно поле од 1611 година.[2]

Уметничка претстава за климатската опсерваторија во длабоката вселена (DSCOVR)

Важноста на истражувањето на вселенската клима е препознаена, особено, од НАСА која лансирала специјална вселенска мисија <i>Deep Space Climate Observatory</i> (DSCOVR) [3] која има цел следење на вселенската клима.[4] Новите резултати, идеи и откритија во областа на вселенската клима се објавени во фокусираното истражување на рецензијата Journal of Space Weather and Space Climate (JSWSC).[5] Од 2013 година, Европската недела на вселенско време секоја година ги доделувала наградите за истражување и медаллите за вселенско време и вселенска клима.[6] Друга неодамнешна платформа за вселенска опсерваторија е Експериментот за сончево зрачење и клима (SORCE).

Истражувањето на вселенската клима има три главни цели:[1]

  1. подобро да се разбере долгорочната сончева варијабилност, вклучувајќи ги и карактеристиките на оваа варијабилност во сончевиот ветер и во хелиосферското магнетно поле
  2. за подобро разбирање на физичките односи помеѓу Сонцето, хелиосферата и разните сродни прокси (геомагнетни полиња, вселенски зраци итн.)
  3. подобро да се разбере долгорочниот ефект на сончевата варијабилност врз околината на Земјата, вклучувајќи ги различните атмосферски слоеви, и на крајот на глобалната клима на Земјата

Историја

[уреди | уреди извор]

Во раните 2000-ти, кога концептот за вселенско време станал вообичаен, мала иницијативна група, предводена од Универзитетот во Оулу во Финска, сфатила дека физичките двигатели на сончевата варијабилност и нејзините копнени ефекти можат подобро да се разберат со поопшт и поширок поглед.. Концептот за вселенска клима бил развиен и се формирала соодветната истражувачка заедница, која во моментов вклучува неколку стотици активни членови ширум светот. Конкретно, биле организирани Меѓународни симпозиуми за вселенска клима (биенале од 2004 година),[7] со првиот инаугуративен симпозиум кој се одржал во Оулу (Финска) во 2004 година, по што следеле оние во Романија (2006), Финска (2009), Индија (2011), Финска (2013), Финска (2016), Канада (2019).[8][9]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Mursula, K.; Usoskin, I.G.; Maris, G. (January 2007). „Introduction to Space Climate“ (PDF). Advances in Space Research. 40 (7): 885–887. Bibcode:2007AdSpR..40..885M. doi:10.1016/j.asr.2007.07.046. ISSN 0273-1177.
  2. ↑ 2,0 2,1 Lockwood, M.; и др. (2017). „Space climate and space weather over the past 400 years: 1. The power input to the magnetosphere“. J. Space Weather Space Climate. 7: A25. arXiv:1708.04904. Bibcode:2017JSWSC...7A..25L. doi:10.1051/swsc/2017019.
  3. ↑ „DSCOVR: Deep Space Climate Observatory“. NOAA. Посетено на 29 December 2018.
  4. ↑ „Space Climate Observatory Homepage“. SCO. Посетено на 29 December 2018.
  5. ↑ „Journal of Space Weather and Space Climate – homepage“. SWSC. Посетено на 29 December 2018.
  6. ↑ „European Space Weather Week Medals“. STCE. Посетено на 29 December 2018.
  7. ↑ „Space Climate Symposia“. Архивирано од изворникот на 2021-05-06. Посетено на 29 December 2018.
  8. ↑ Corrado Ruscica (1 August 2014). „40° Cospar Scientific Assembly“. astronomicamens. Посетено на 30 December 2018.
  9. ↑ „42nd COSPAR Scientific Assembly: Nanosatellites and Space Climate Observatory share centre stage“. Office for Science & Technology of the Embassy of France in the United States. 16 July 2018. Архивирано од изворникот на 2023-02-09. Посетено на 30 December 2018.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]