Качу

Качу изведба

Качу е виетнамски жанр на музичко раскажување приказни изведени од страна на женски вокал, со потекло од северен Виетнам.[1] Во поголемиот дел од својата историја, тој бил поврзан со форма на забава слична на пансори, која комбинирала забава на богатите луѓе, како и изведување религиозни песни за кралскиот двор.[2]

Качу е впишан на списокот на нематеријално културно наследство кое имал потреба од итна заштита во 2009 година.

Историја

[уреди | уреди извор]

Постојат различни митови и теории поврзани со концепцијата на качу. Постои една теорија која укажува на жена по име Џао Ти, талентирана музичарка која била сакана од царскиот двор на династијата Ли.

Она што е сигурно познато е дека качу започнал како и многу виетнамски уметности како форма на забава за кралскиот двор. Официјално се броела возраста на нивната професија од подоцнежната династија Ле (1428–1789), во тоа време музичарите вршеле само на верски дворски церемонии. Дури подоцна биле разграни и се изведувале во мали гостилници. Навистина, главно научниците и другите членови на елитата уживале во жанрот.

Во 15-тиот век качу се раширил низ северен Виетнам. Уметниците можеле да бидат повикани да го прослават раѓањето на синот или да го прослават потпишувањето на договор. Качу биле надвор од системот на каста, така што тие можеле да ги забавуваат најблагородните клиенти.[3] Во 20 век, качу речиси изумрел. Кога комунистите дошле на власт по Августовската револуција во 1945 година, качу бил систематски потиснуван, поврзувајќи се со проституцијата и деградацијата на жените.[4]

Новите набљудувачи на уметноста често коментираат за тоа колку впечатливо звучи вокалната техника, но самите вокали се суштински во дефинирањето на качу.

До 2011 година имало 140 качу од 23 клубови. [5]

Инструменти

[уреди | уреди извор]

Качу, како и многу древни и високо развиени уметности, имал многу форми. Сепак, најпознатиот и најшироко изведуваниот тип на качу вклучува само тројца изведувачи: женски вокал, лаутист и гледач (кој исто така учествува во изведбата). Понекогаш се изведувал и танц во исто време.[6]

Пејачката го обезбедувала вокалот, и била придружувана од маж кој свири на лејта со долг врат и 3 жици што се користел речиси исклучиво за жанрот качу.[7]

Последен е гледачот (често научник или познавач на уметноста) кој удирал во вид тапан во знак на пофалба (или неодобрување) на изведбата на пејачот, обично со секој пасус од песната. Начинот на кој тој удирал во тапанот покажувало дали му се допаѓа или не му се допаѓа изведбата, но тој секогаш го правел тоа според тактот што го обезбедуваат перкусиите на вокалистите.

Бројот на мелодии е 56.[6]

Новите набљудувачи на уметноста често коментираат за тоа колку впечатливо звучи вокалната техника, но самите вокали се суштински во дефинирањето на качу.

Качу гостилници

[уреди | уреди извор]

Качу буквално се преведува како „песни со карти за броење“. Ова се однесува на картичките од бамбус што мажите ги купиле кога ги посетиле гостилниците качу, каде што оваа музика најчесто се изведувала во минатото. Мажите ги давале картичките од бамбус што ги купиле на жената по нејзиниот настап, а таа би собирала пари врз основа на тоа колку картички и биле дадени.

Научниците-бирократи и другите членови на елитата најмногу уживале во овој жанр. Тие често ги посетувале овие гостилници за да ги забавуваат талентираните млади жени, кои не само што пееја, туку со своето знаење за поезијата и уметноста можеле да започнат духовит разговор заедно со послужување храна и пијалок.

Покрај овие гостилници, качу најчесто се изведувало и во заеднички куќи или приватни домови.[4]

Во современите виетнамски медиуми

[уреди | уреди извор]

Заедно со напорите направени за зачувување на жанрот, качу се појавило во голем дел од неодамнешната виетнамска поп култура, вклучувајќи ги и филмовите . Современиот фолк звук, со звуци нагоре и надолу никогаш не е лесен за мек музичар, па изборот на оваа песна за пеење била многу храбра одлука на Mỹ Linh во раните денови од нејзината кариера. Начинот на справување со бојата на качу веројатно имал за цел да ја истакне магијата во секоја песна.

Најстариот уметник има 88 години. Според режисерот, 48-годишниот Нгујан Ван Маи, кој тренирал помлади пејачи и ги запознавал со класичните песни: „Многу е тешко да се најдат млади пејачи кои сакаат да ја научат оваа уметничка форма. Исто така, тешко е да се најдат добри наставници кои можат да го пренесат и ентузијазмот и техничкото знаење.

Почит

[уреди | уреди извор]

На 23 февруари 2020 година, Google го прослави Денот на комеморацијата на основачот на качу со Google Doodle . [8]

Галерии

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Norton, Barley. Ca Trù: A Vietnamese Chamber Music Genre. International Association for Research in Vietnamese Music.
  2. ↑ Anisensel, Aliénor (2009). „Chanter le Ca trù au village de L! Khê (Nord du Viêt-Nam) : une fête rituelle au temple communal et à la maison des patrons de métier du Ca trù“ [Singing ca trù at Lo Khê Village (Northern Vietnam). A ritual Festival at the Communal Temple and at the House of the Patrons of ca trù]. Péninsule (француски). 40 (59): 143–169, 232, 234, 236. Предлошка:INIST.
  3. ↑ Возвращение музыкального кружка Архивирано на {{{2}}}.. (на руски)
  4. ↑ 4,0 4,1 "The Exotic Sounds of Ca Tru", ThingsAsian.com.
  5. ↑ "National fest honours art of ca tru singing", VietnamNews.VNAgency.com.vn.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Ca tru — Vietnamese cultural heritage“. Ca tru Thang Long Club. 2008. Архивирано од изворникот на August 20, 2011.
  7. ↑ Terry E. Miller, Sean Williams (2008). The Garland handbook of Southeast Asian music, p.262. ISBN 9780415960755. "This lute is the only stringed instrument used to accompany ca trù singing."
  8. ↑ „Ca Trù's Founder Commemoration Day 2020“. Google. 23 February 2020.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]

Видео

[уреди | уреди извор]