Интернационална година на жените (IWY) е името што Обединетите нации го дале во 1975 година. Од таа година, 8 март се слави како Меѓународен ден на жената, а исто така била основана Декадата на Обединетите нации за жени, од 1976 до 1985 година.[1][2]
По долгогодишна работа на Комисијата за статус на жени на Обединетите нации (CSW) за усвојување декларација за елиминирање на дискриминацијата врз жените, во 1965 година, Комисијата започнала сериозно да работи на добивање на декларација за обезбедување на човековите права на жените. Собирани одговори што опфаќале образование, вработување, наследство, казнени реформи и други прашања, од владини глумци, претставници на невладини организации и персонал на ООН, делегатите на Комисијата ја подготвиле Декларацијата за елиминација на дискриминацијата врз жените (DEDAW), која била усвоена од Генералното собрание на 7 ноември 1967 година.[3] Откако ќе добиело поддршка за декларацијата, следниот чекор бил да се подготви таа да стане Конвенција. Иако имало одложувања, до 1972 година, кога Конгресот на Соединетите Држави го донесел Насловот IX, елиминирајќи ја дискриминацијата во образованието за која било институција што добивала федерално финансирање, со надеж дека преминот можел да биде значително зголемен.[3] Во меѓувреме, членовите на Меѓународната демократска федерација на жени (WIDF) долго време вршеле притисок за меѓународна година и конференција на жени за решавање на нееднаквоста на жените. Бидејќи WIDF била назначен за набљудувач, а не член на Комисијата, тие не можеле да го предложат настанот директно, но подготвиле предлог. Убедувајќи го романскиот делегат на Комисијата да го претстави својот предлог, тој бил поддржан од Финска. За возврат, Комисијата го одобрила предлогот и го доставила до Генералното собрание, кое ја прогласило 1975 година за Меѓународна година на жената на 18 декември 1972 година.[4] Датумот бил значаен бидејќи се одржала на триесетгодишнината од создавањето на Обединетите нации.[5] Но, имало проблеми со конференцијата. Првично, советските жени го одбиле повикот за конференција и ги спровеле преговорите, претпочитајќи да организираат своја конференција во Источен Берлин, која немало да биде предмет на структурата на ООН.[6][7] Како дел од политиката на Студената војна, Соединетите држави тогаш предложиле конференцијата да не била ограничена на жени, туку да била родово неутрална, бидејќи конференција за сите жени немало да биде сфатена сериозно.[8] Конечно, Мексико Сити се согласил да биде домаќин на конференцијата и Комисијата се зафатила со задачите да ја подготви „машинеријата“ неопходна за да се обезбеди премин на Конвенцијаta за елиминација на сите форми на дискриминација врз жените.[7] Хелви Сипила, била избран за помошник на генералниот секретар за социјален развој и хуманитарни работи и била одговорна за организирање настани за оваа година.[3]
Првата светска конференција на ООН за жени се одржала во Мексико Сити од 19 јуни до 2 јули. Конференцијата од 1975 година довела до усвојување на Светскиот план за акција, како и Декларацијата на Мексико за еднаквоста на жените и нивниот придонес кон развојот и мирот.[6] Тоа довело до воспоставување на механизми за мониторинг, како што се, Меѓународен институт за истражување и обука за унапредување на жените (INSTRAW) и Фондот за развој на жени на Обединетите нации (UNIFEM) и ги поставило плановите за продолжение на конференциите, од кои првиот ќе одржал во 1980 година во Копенхаген. Тој го утврдил периодот од 1975 до 1985 година како Декада на ООН за жени, за да се овозможела проценка на напредокот и неуспесите и резултирало со настојување Конвенцијата за елиминација на сите форми на дискриминација врз жените (CEDAW) брзо да се ратификува.[9][5] Третата конференција во Наироби, Кенија во 1985 година, не само што ја затворила деценијата на жени, туку поставила низа распореди на земјите-членки за отстранување на законската родова дискриминација во националните закони до 2000 година.[10][11][12][13][14][15][16] На Конференцијата во Мексико Сити во 1975 година учествувале над илјада делегати. Меѓу истакнатите присутни биле Елизабет Рид и Маргарет Витлам од Австралија.[17] Меѓународната женска годишна трибина била организирана и на која учествувале 4.000 жени во 1975 година.[2]
Светскиот конгрес на жени се одржал во Источен Берлин како дел од IWY веднаш по настанот во Мексико Сити. Ја идеализирал еднаквоста на жените како „вистинско олицетворение на социјалистичката концепција за човековите права“.[18] Работната група за еднакви права, составена од експерти за влада и право од источногерманската академија на науките, универзитетот Хумболт и Централниот комитет на Социјалистичката обединета партија ја отфрлиле идејата дека правата на жените требало да спаѓаат во посебна област одредена по пол, туку наместо тоа требало да се раководи од позицијата на Обединетите нации за човековите права.[18] Анџела Дејвис била една од клучните гости на конференцијата, како и Хортенсија Буси де Ајенде, поранешна прва дама на Чиле.[18] Програмата спонзорирана од државата се залагала за солидарност на жените во националните борби за ослободување на жените од угнетување врз основа на класа, раса и пол преку државниот социјализам.[18]
Меѓународниот трибунал за злосторства против жени бил планиран како настан за IWY, но се одржал до 4 до 8 март 1976 година во Брисел, Белгија. Ограничена од строгостите за финансирање, конференцијата била домаќин на 2,000 жени од 40 земји. Говорниците се осврнале на економската експлоатација и насилството врз жените во многу форми. Најзначајниот развој на конференцијата бил меѓународната феминистичка мрежа.[19]
Конференцијата од 1975 година била значајна и по усвојувањето на првата резолуција „Ционизмот е расизам“ донесена на кој било форум спонзориран од ООН, со што се подготвувал патот за Резолуцијата 3379 на Генералното собрание на Обединетите нации во 1975 година следниот ноември.[20][21]
Изјавата за изедначување на ционизмот со расизмот исто така била вклучена во анексот на извештајот што требало да се разгледа на последната конференција на Декадата на жените на Обединетите нации во 1985 година во Најроби, Кенија.[22] Сепак, како што било наведено во „Потребен е сон: Приказната за Хадаса“ (1997), од Марлин Левин, „Бернис го замоли [Претседателот Роналд] Реган јавно да ја побие резолуцијата на ООН. Тој се согласи и вети дека американската делегација ќе излезе од Најроби ако резолуцијата за расизам на ционизмот е вклучена во последната декларација за конференцијата.“ Таненбаум го убедила и Сенатот на Соединетите држави да ја осудат резолуцијата на конференцијата и да побараат нејзино повлекување. Таа, исто така, лично одлетала во Кенија со нацрт-резолуцијата на Сенатот, каде што Морин Реган, ќерката на претседателот Реган и шеф на американската делегација, го повторила ветувањето на претседателот да се повлече од конференцијата доколку резолуцијата биде вклучена во делегацијата на последната конференција. Кенија тогаш посредувала за компромис во кој ционизмот бил изоставен од последниот извештај на конференцијата.
Во септември се одржала конференција на тема „Жените и политиката“,[17] учествувале 700 жени.[23]
Настаните на IWY во Канада како целина ја подигнале свеста кај канадските жени, како и пошироката јавност за широк спектар на прашања и достигнувања на жените. Го поттикнале создавањето на Здружението на жени и правни лица од Онтарио и Унијата на служби, канцеларии и малопродажни работници на Канада (SORWUC) и понудила финансирање за многумина да учествуваат во образовни и уметнички зафати насочени кон презентирање на перспективите на жените. Еден од таквите напори била петиција до Националниот филмски одбор на Канада, што довело до создавање на Студио Д. Универзитетот во Гуелф бил домаќин на конференција во септември посветена на Нели МекКлунг и реформските прашања што и биле важни.[24]
Во јуни, во Велингтон се одржала Конвенција на обединети жени.[25]
Настани за поддршка на IWY биле одржани низ САД од приватни организации и невладини организации, како што се оние кои се одржале во Конектикат, на 11-12 јуни 1977 година и на Големиот конгрес на Кливленд, октомври.[26][27] Еден од најзначајните настани во САД, бидејќи бил финансиран од американската влада, се одржал во Хјустон, Тексас и иако бил планиран како настан на IWY, се одржал до 1977 година. Националната конференција за жени во 1977 година вклучувала жени од секоја држава во Соединетите држави и развиле Национален план за акција, одразувајќи многу од точките на Светскиот план за акција.[19]
Како резултат на меѓународниот фокус на жените во 1975 година, биле основани голем број институции:
IWY исто така го лансирала амблемот „гулаб“ што го користеле IWY, CEDAW и UNIFIL. Стилизиран гулаб пресечен со женски симбол и знак на еднаквост, амблемот го донирала тогаш 27-годишната графичка дизајнерка на рекламна компанија Њујорк, Валери Петис. Останал официјален симбол на ОН на жените[29] и се користи на прославите на Меѓународниот ден на жената до ден-денес.[10][30][31]
