Наполеон I на царскиот престол

*Наполеон I на царскиот престол*
Творец	Жан Огист Доминик Енгр
Година	1806
Димензии	259 см × 162 см
Место	Воен музеј, Дом на инвалидите, Париз

Наполеон I на царскиот престол (француски: Napoléon Ier sur le trône impérial) — портрет на Наполеон I од 1806 година во неговата облека за крунисувањето од францускиот сликар Жан Огист Доминик Енгр.

Опис

Сликата го прикажува Наполеон како цар, во облеката што ја носел за неговото крунисување, седнат на престол со кружни потпирачи за раце украсени со кугли од слонова коска. Во десната рака го држи жезолот на Карло Велики, а во левата на правдата. На главата носи златен лаворов венец, сличен на оној што го носел Јулиј Цезар. Под големиот орден на Легијата на честа (Légion d'honneur), сатенска туника извезена со злато и кадифена хермелинска наметка украсена со златни пчели. Мечот е во ножница што ја држи свилена шамија. Објектот носи бели чевли извезени со злато, и под нозете има перница. На простирката под престолот е прикажан царскиот орел. Потписот INGRES P xit е долу лево, а ANNO 1806 долу десно.

Историја

Сликата била изложена под број 272 на Парискиот салон во 1806 година под насловот Неговото Височество царот на неговиот престол, и било заведено дека е во сопственост на Corps législatif. Во истиот салон, Робер Лефевр го изложил Портрет на Наполеон во костим за крунисување. Сликата на Енгр била пренесена во музејот Лувр во 1815 година, каде што за прв пат била каталогизирана како MR 2069, а денес позната како INV. 5420. Во 1832 година, грофот Де Форбен го изложил во Домот на инвалидите, првично во капелата, а потоа од 1860 година во библиотеката. Сега е изложен во Воениот музеј (Musée de l'Armée).

Во горниот десен агол на сликата (и уште повидливо на подготвителниот цртеж), отсечен на половина од нејзината ширина, се гледа штит со грбовите на Папските Држави, Есте, Ломбардија, Венеција и Савоја, сите надминати со круната на Италија. Од ова, Себастиен Алар шпекулира дека сликата била нарачана од италијанска институција да го прикаже Наполеон како крал на Италија, а не како цар, но била отфрлена од првичните нарачатели поради нејзината иновативна иконографија, па затоа била купена од Corps législatif.^[1]

Обрасци и влијание

Зевс

Предниот план на овој портрет се однесува на Фидиевиот колосален кип на Зевс во Олимпија, чија поза била образец не само за многу претстави на владетели, туку и за христијанската иконографија. Дури и самиот Енгр ја искористил оваа поза за неговата слика Јупитер и Тетис. Музејот на Монтобан има пехар со византиски панел на кој е прикажан цар што седи, кој можеби му бил непосреден образец на Енгр.^[2]

Јан ван Ејк

За Роберт Розенблум, образец на Енгр му бил ликот на Бог Отецот на Гентскиот олтар од Јан ван Ејк, кој бил во Лувр во времето кога Енгр го насликал овој портрет.^[3] Современиот критичар Пјер-Жан-Батист Шосар го споредил стилот на Енгр кај овој портрет со оној на Ван Ејк (тогаш познат како Жан де Бриж).

Рафаел

На левата страна на простирката помеѓу медалјоните на зодијакот е медалјон со верзија на Madonna della seggiol од Рафаел, кому уметникот Енгр најмногу му се восхитувал. Енгр му оддава почит на Рафаел со вклучување на оваа слика во позадината на многу негови дела, како што е Анри IV си игра со дете и Рафаел и Ла Форнарина на маса пред темата во неговиот Портрет на господинот Ривиер.

Прифаќање

Во Салонот сликата оставила вознемирувачки впечаток кај јавноста, не само поради стилските идиосинкразии на Енгр, туку и поради прикажувањето на каролиншките слики што Наполеон ги носел при неговото крунисување.^[4] Давид (кој го завршил Крунисувањето на Наполеон следната година) изрекол остар суд,^[5] а критичарите биле умерено непријателски расположени, критикувајќи ги необичните разлики во боја, желбата за скулптурно олеснување, студената прецизност на контурите и самосвесно архаичниот квалитет. Шосар (Le Pausanias Français, 1806) го осудил стилот на Енгр како готски (стилот на трубадурите започнал во тоа време). Како што напишала историчарката на уметност Марџори Кон: „Во тоа време, историјата на уметноста како наука била сосема нова. Уметниците и критичарите се претекнувале едни со други во нивните обиди да го идентификуваат, интерпретираат и искористат она што штотуку почнале да го доживуваат како историски стилски развој.^[6] Лувр, кој бил полн со плен донесен од Наполеоновите походи во Белгија, Холандија и Италија, им обезбедил на француските уметници од почетокот на 19 век исклучителна можност за проучување, споредување и копирање на ремек-дела од антиката и од целата историја на европското сликарство.^[7] Од почетокот на својата кариера, Енгр слободно позајмувал од постарата уметност, усвојувајќи историски стил соодветен на неговата тема и обвинувајќи ги водечките критичари за ограбување на минатото.

Наводи

↑ Sébastien Allard, note 8 in the catalogue of the exhibition Portraits Publics, Portraits Privés, Paris, Galeries Nationales du Grand Palais, 2006-2007.
↑ D. Ternois (1980) Ingres p.18
↑ R. Rosenblum (1986) Ingres, p.68
↑ Tinterow, Gary; Conisbee, Philip, et al. (1999). Portraits by Ingres: Image of an Epoch. New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-300-08653-9, p 68
↑ Arikha, Avigdor (1986). J.A.D. Ingres: Fifty Life Drawings from the Musée Ingres at Montauban. Houston: The Museum of Fine Arts. ISBN 0-89090-036-1, p. 103"
↑ Condon, Patricia, et al. (1983). In Pursuit of Perfection: The Art of J.-A.-D. Ingres. Louisville: The J. B. Speed Art Museum. ISBN 0-9612276-0-5, p. 13.
↑ Tinterow, Gary; Conisbee, Philip, et al. (1999). Portraits by Ingres: Image of an Epoch. New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-300-08653-9, p. 27.

Литература

Robert Rosenblum, Ingres édition Cercle d'Art nouvelle édition augmentée 1986 ISBN 2-7022-0192-X - p. 68, plate 7
Emmanuelle Amiot-Saulnier, «Napoléon Ier sur le trône impérial par Jean-Auguste-Dominique Ingres», fiche 435 B, L'Estampille l'objet d'art, n° 435, mai 2008.
French painting 1774-1830: the Age of Revolution]. New York; Detroit: The Metropolitan Museum of Art; The Detroit Institute of Arts. 1975.

Надворешни врски

Наполеон на својот престол на веб-страницата на изложбата на Енгр во Лувр

[1] Sébastien Allard, note 8 in the catalogue of the exhibition Portraits Publics, Portraits Privés, Paris, Galeries Nationales du Grand Palais, 2006-2007.

[2] D. Ternois (1980) Ingres p.18

[3] R. Rosenblum (1986) Ingres, p.68

[4] Tinterow, Gary; Conisbee, Philip, et al. (1999). Portraits by Ingres: Image of an Epoch. New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-300-08653-9, p 68

[5] Arikha, Avigdor (1986). J.A.D. Ingres: Fifty Life Drawings from the Musée Ingres at Montauban. Houston: The Museum of Fine Arts. ISBN 0-89090-036-1, p. 103"

[6] Condon, Patricia, et al. (1983). In Pursuit of Perfection: The Art of J.-A.-D. Ingres. Louisville: The J. B. Speed Art Museum. ISBN 0-9612276-0-5, p. 13.

[7] Tinterow, Gary; Conisbee, Philip, et al. (1999). Portraits by Ingres: Image of an Epoch. New York: Harry N. Abrams, Inc. ISBN 0-300-08653-9, p. 27.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]