Култура на Отоманското Царство |
---|
![]() |
Визуелни уметности |
Изведувачки уметности |
Јазици и литература |
Спорт |
Останато |
Османлиска музика ( турски: Osmanlı müziği) била развиена во Истанбул и другите поголеми османлиски градови како и градовите низ палатите и суфиските домови на Отоманската Империја.[1] Пред се претставува вокална музика, османлиската музика традиционално ја придружува соло-пејачката со мал инструментален ансамбл. Во поново време, инструментите може да вклучуваат турски танбур (лахта), неј (крајно разнесена флејта од трска), класично кеменче, кеман (Западна виолина), канун (зитер), или други инструменти. Понекогаш опишана како монофонична музика, разновидноста на украси и варијации во ансамблот го бара поточениот хетерофоничен израз.
Османлиската музика имала голем и разновиден систем на режими или скали познати како маками и други правила на композиција. Досега се користени повеќе од 600 маками. Од нив, најмалку 119 маками се формално дефинирани, но денес само околу 20 маками се широко користени. Во суфиското учење, секој макам претставува и пренесува одредена психолошка и духовна состојба. Понекогаш, во одредени маками, Османлиите користеле различни инструментални и вокални музички парчиња со цел да излечат одредени медицински и психолошки состојби.
За транскрипција на класична музика биле користени голем број на нотациони системи, од кои најдоминантна била нотацијата Хампарсум во употреба сè до постепеното воведување на западната нотација. Иако нетурскиот придонес кон османлиската музика бил маргинализиран уште од распадот на Отоманското Царство, системот за нотација Хампарсум бил измислен од страна на еден османлиски Ерменец по име Хампарсум Лимончијан . Хампарсум станал основа на османлиската класична теорија на макам и исто така се користела од Ерменската апостолска црква.[2]
Турската класична музика се учи во конзерваториуми и социјални клубови, од кои најпочитуван е истанбулскиот Ескудар Мусики Чемиети .
Специфичен редослед на класични турски музички форми станува фасил, инструментално увертирање ( пешрев ), инструментален постлујд ( саз семаи ), и помеѓу нив, главниот дел од вокалните композиции што започнува со интерпункционирање на инструментални импровизации ( <i id="mwNg">таксим</i> ) [3] Комплетен фасален концерт би вклучил четири различни инструментални форми и три вокални форми, вклучувајќи лесна класична песна, сарка . Строго класичниот фасал останува во истиот макам во текот на целиот, од воведниот таксим до крајот, што обично е танцова мелодија или ојон хаваси (oyun havası) .[4] Сепак, пократките композиции на шарки, претходници на модерните песни, се дел од оваа традиција, многу од нив се исклучително стари, датираат од 14 век; многумина се понови, а особено популарен е текстописецот Хаџи Ариф Бег од крајот на 19 век. Танрикарор тврди дека согледуваните разлики помеѓу традиционалните музички жанрови произлегуваат од културниот судир помеѓу Истокот и Западот што се појави за време на ерата на Танзимат (1839-1908).
Традиционални инструменти во Османлиската класична музика денес вклучуваат танбура (лејта со долг врат), неј (флејта која се дува од крајот), кеменче (поклонета виолина), утот (лејта со краток врат), канунот (извлечена зира), виолина, и во Мевлевиски музика, kudüm барабан. Постарите инструменти кои сè уште се користат вклучуваат лавта .
Османлиската класична музика опфаќа многу вокални и инструментални форми, меѓу кои спаѓаат формите наречени фасил . А ФАСИЛ обично вклучува многу инструментални и / или вокални движења, вклучувајќи импровизација (таксим), увертирањер (peşrev) , песна (şarkı), состав (beste), и кар, меѓу другите.
Османлиската музика има различни жанрови, вклучително и духовната, импровизирана („газел“, „касиде“, „дурак“ итн.) И фасална музика.
Други познати поборници на овој жанр се Деде Ефенди, принцот Кантемир, Баба Хампарсум, Кемани Татјос Ефенди, Султан Селим III и Султан Сулејман Величествениот . Најпопуларниот модерен турски класичен пејач е Мунир Нуретин Селчук, кој беше првиот што ја воспостави позицијата на главен пејач. Меѓу другите изведувачи се Бекир Сидки Сезгин, Алаедин Јавашаца, Музејен Сенар, Емел Сајн и Зекаи Тунка.
Други композитори