Синтика

За денешната општина во Серско, видете Синтика (општина).

Синтика на картата на областите во Македонското Кралство.

Синтика — област во поголемиот регион на Горна Македонија, а подоцна и управна област на Македонското Кралство.^[1] Се наоѓала есверно од Бисалтија и Одомантика, сè до Малешевијата, западно од Крестонија и јужна Пајонија до реката Струма (Стримон) и планината Славјанка (Орвил) меѓу Егејска и Пиринска Македонија. Нејзиното име доаѓа од племето Синти кое го населувало тоа подрачје. Граничела со областа Медика, татковина на моќното тракиско племе Меди со кое Македонците постојано војувале. Главен град на областа бил Хераклеја Синтика, кој се наоѓал кај денешно с. Ширбаново (буг. Рупите) во Петричко, Пиринска Македонија.

Значен дел од територијата на оваа стара област се протега во традиционалниот крај Валовишко (Демирхисарско) со средиште во општината Синтика на Серскиот округ. Општината е наречена по старата област согласно грчката политика на присвојување на древното наследство на македонскиот народ.

Во Македонското Кралство

Подрачјето на Синтика изворно било населено од племето Синти. Страбон ги опишува како Тракијци, но други историчари тврдат дека се работи за Пелазги, во блиско сродство со домородното население на Самотракија. Хомер ги опишал со придавката „агриофони“ (Ἀγριόφωνες, букв. „дивоговорници“).^[2]

Во Синтика имало многу градови, од кои за историографијата се познати Хераклеја Синтика, Парекопол, Скотуса, Гареск, Орбелија и Тристол. Најважен од нив бил Хераклеја, изграден по извојуваната победа над домородните племиња од македонскиот крал Аминта III и наречен во чест на митскиот јунак Херкале, кој родот на Аминта го сметал за свој предок. Аминта го утврдил градот со силни несовладливи бедеми, чии остатоци можат да се видат и денес. Во времето на династијата Антигониди градот станал седиште на покраината Синтика и седиште на епархот (намесникот) на Пајонија, што е познато од Тит Ливиј.

Римско и византиско време

Во 168 г. п.н.е. во Хераклеја Синтика последниот македонски крал Персеј, син на Филип V, го убил неговиот брат, престолонаследникот Деметриј. Ова братоубиство се должело на личното соперништвото, како и на проримската наклонетост на Деметриј, кој како дете бил воспитуван во Рим. Со смртта на Деметриј, Римјаните добиле повод да ги побудат Македонците на војна, која почнала речиси веднаш.

Синтите, Медите и другите народи застанале на страната на Персеј и ревоносно се бореле против Римјаните. Меѓутоа, во Битката кај Пидна (168 п.н.е.) Римјаните извоиле победа и ја освоиле Македонија. Потоа кралството било поделено на четири вазални држави, а Синтика ѝ припаднала на првата заедно со Амфипол како нејзина престолнина. Подоцна, по Битката кај Филипи во 42 г. п.н.е. Хераклеја, старата престолнина Синтика, била прогласена за „слободен град“ според исказот на Тит Ливиј. Градот сè уште постоел во X век, кога е спомнат за последен пат од географот Јерокле и византискиот цар Константин VII Порфирогенит.

Поврзано

• Синтика (општина)
• Валовишко

Наводи

1. Д. С. Самсарис, Историска географија на Источна Македонија во антиката, Солун, 1976 (Друштво за македонски изучувања), стр. 93-94. Архивирано на 24 април 2017 г. (грчки) ISBN 960-7265-16-5.
2. Хомер, Одисеја, 8.294