Турно-смучање или турно-скијање — скијање во природа на необележани и ненадгледувани подрачја. Се скија вон уредените скијачки патеки и може да се оди на тура подолго од еден ден. Слично е на скијањето во скијачко трчање.
Турно-скијањето содржи елементи на нордиско и алпско скијање и исто така вклучува елементи на телемарк. Особина на турно-скијањето е тоа што петицата на скијачот е „слободна“, не е прицврстена за скиите, со цел да се овозможи природно лизгачко движење при преминување и искачување на терен, кој може да биде рамен или екстремно стрмен. Турно-скијањето почнале да го користат скијачите и планинарите кои сакале да скијаат на новопаднатиот свеж снег и да ги избегнат скапите трошоци за скијање на уредени скијачки патеки.[1]
Турата бара самостојни, навигациски вештини и може да вклучи пронаоѓање на маршрутата низ лавински терен. Се споредува со планинарење и ранец.
Скијачкото планинарење е облик на турно-скијање, кои здружува телемарк, алпско скијање, крос-кантри скијање и планинарење.
Меѓу пионерите на турно-скијањето е Џон Сноушу, веројатно првиот модерен ски-планинар и патник кој ги користел своите скии за доставување пошта двапати месечно, низ стрмните источни делови на Сиера Невада до оддалечените рударски логори во Калифорнија. Започнал во 1855 година и го правел тоа најмалку 20 години.[2] Неговата рута била долга 140 километри, биле потребни 3 дена и уште 48 часа враќање. Поштата тежела повеќе од 45 килограми.
Сесил Слингсби бил еден од првите кој на скии го поминал 1.550 метри високиот Кајзеров Превој во Норвешка во 1880 година. Други пионери се Адолфо Кинд, Арнолд Лун, Оторино Мезалама, Патрик Валенкант и Килијан Џорнет Бургада.
Се појавиле различни поими, кои се однесуваат на начинот на кој се пристапува до теренот:[3]
Опрема за алпско скијање
Опремата за алпско скијање може да се користи за турно скијање со додавање на отстранлив сврзувачки додаток кој овозможува слободно замавнување на петицата при искачувања.
Нордиско скијање
Нордиското скијање е скијање со везови кои ги оставаат петиците слободни цело време. На овој начин, нордиските скијачи не мора да се префрлаат напред-назад помеѓу режимите нагоре и надолу, што може да биде корисно на одредени видови терени. Нордиските скии можат да бидат тесни и без раб за уредени патеки или идеални снежни услови, а се користат со чизми кои наликуваат на меки или ниски чизми.
Телемарк
Опремата е наменета за стрмен терен или скијачки патеки.
Турно-скијање
Посебни алпски везови, инаку многу слични на везовите за спуст, овозможува подигнување на петицата за полесно искачување, а врзувачката брава дава совршена поддршка при скијање на удолнина.
Турно-скијањето може да се одвива насекаде каде што има соодветен снег и терен, како и соодветни методи за пристап до патеките, на пр. по пат со возила, со трактор или со авион.
Центар на активност на полуостровот Трол на северот на Исланд.[4]
Скијањето во Норвешка има долга традиција и првично било единственото зимско превозно средство. Турно-скијањето било основа на поларните експедиции на норвешките истражувачи како Фридтјоф Нансен и Роалд Амундсен. Во Норвешка има илјадници километри обележани ски-патеки во шумски и планински области. Рутите ги одржуваат организации како што се Скифоренинген во областа Осломарка и Норвешката асоцијација за трекинг на национално ниво, вклучувајќи ги Хардангервида, Рондане и Јотунхајмен. Норвешката асоцијација за трекинг (норвешки: Den norske turistforening ; DNT) одржува планински патеки и кабини во Норвешка и има повеќе од 200.000 членови.
Високата рута и Тирол се популарни области за турно-скијање.[5]
Во Македонија и Албанија се организира турно-скијање на Шар Планина. Турите се од 5 до 10 дена и се специфични бидејќи се одвиваат надвор од скијачките центри и нудат недопрен поглед.[6]
За вљубениците во турно-скијањето исто така има погодни терени на Пелистер и Маврово.