Хајредин-паша

Хајредин-паша
Голем везир на Туниското беглукство
На должноста 22 октомври 1873 – 21 јули 1877
Монарх	Мухамед III ас-Садик
Претходник	Мустафа Хазнадар
Наследник	Мухамед Хазнадар,[1] Мусфата бин Исмаил (1878)[2]
Голем везир на Османлиското Царство
На должноста 4 декември 1878 – 29 јули 1879
Монарх	Абдул Хамид II
Претходник	Мехмед Есад Сафет-паша
Наследник	Ахмед Арифи-паша
Претседател на Маџлис ал-Акбар Бег на Тунис
На должноста 1861–1862
Монарх	Мухамед III ас-Садик
Претходник	прв на новата функција[3]
Наследник	Мустафа Сахеб Етаба
Министер за морнарица, Бег на Тунис
На должноста 1857–1862
Монарх	Мухамед бег Мухамед III ас-Садик
Претходник	Махмуд Хоџа
Наследник	Исмаил Кахија
Лични податоци
Роден(а)	ок. 1820 Черкезија
Починал(а)	30 јануари 1890 Цариград, Цариградски Вилает, Османлиско Царство
Почивалиште	Тунис[4]

Хајредин-паша (туниско-арапски: خير الدين باشا التونسي Хајр ед-Дин Паша ет-Тунси; османски турски: تونسلى حيرالدين پاشا; турски: Tunuslu Hayreddin Paşa; ок. 1820 - 30 јануари 1890 година) — османлиско-туниски политичар, кој е роден во черкеско семејство. Прво служејќи како беглербег на османлиски Тунис, тој подоцна стигнал до високата функција Голем везир на Отоманската Империја. Тој бил политички реформатор во периодот на растечко европско достигнување.

Уставот и Големиот совет

Реформскиот устав, објавен во 1861 година, создал нови установи на власта, особено советодавно и законодавно тело наречено Меџлис ал-Акбар или Голем совет. Првиот што служел како нејзин претседател бил Хајредин, назначен од бегот. Сепак, силни опозиции и фракциони интриги на постојното раководство, во голема мерка во режирани од долгогодишниот Големвезир, Мустафа Хазнадар, брзо се развиле што ја направи ситуацијата неизводлива за да преовлада реформската агенда. Мустафа исто така бил татко на Јанина и новиот тешт (дедо) на Хајредин. Наместо тоа, да ги смести овластувањата, Хајредин ја напуштил функцијата доброволно во 1862 година.^[5]

Неговата книга: Најсигурноот пат

За време на неговото доброволно прогонство во Европа, тој го научил францускиот јазик. Таму од прва рака го забележал стилот и начинот на политика на иновативниот Запад. Неговата книга Aqwam al-Masālik fī Ma'rifat Aḥwāl al-Mamālik [Најсигурниот пат до знаење во врска со состојбата на земјите] правел споредба меѓу европските и муслиманските држави. Во него тој предложил стратегии за управување и ги споредил европските политички системи. Исто така, тој артикулирал начин за да се следат за да се постигнат неопходните реформи.

Книгата советува умерен курс, усвојувајќи одбрани западни програми и техники додека ги одржува туниските традиции. Тој апелирал директно до муслиманските свештеници, улемата и истакнал дека елитната владејачка класа треба да служи како управители на благосостојбата на народот.^[6][7][8]

Комисија за меѓународни финансии

Во 1869 година тој станал првиот претседател на Меѓународната комисија за финансии во Тунис, создадена за управување со приходите и расходите на владата.

Како Голем везир во Цариград

Во 1878 година, Хајредин бил поканет од отоманскиот султан да се пресели во Цариград за владина служба. Тој првично работел во Комисијата за финансиска реформа во текот на 1878 година, кога бил обвинет за модернизација на даночниот и буџетскиот процес на империјата. Добивајќи ја довербата на султанот, тој наскоро бил назначен за Голем везир на Отоманската империја за краток период, од 4 декември 1878 до 29 јули 1879 година. Брзо станал огорчен како "странец" од императорската политичка класа.

„Хајредин-паша од Тунис“ беше „килав говорник на [турски] јазикот“ кој „дошол на позицијата голем везир во 1878 година. И покрај тоа што имал фер команда на пишан арапски и француски јазик, неговите потчинети не можеле да одолеат да го исмеваат неговиот осмалинско турски.“^[9]

За да ги унапреди своите реформски политики, Хајредин повикал странска поддршка за да ја израмнат неговата политичка позиција и за да стекне одредена независност на дејствување. Сепак, тој можел да постигне малку; Покрај тоа, оваа стратегија довело до негово отуѓување на султанот и негово прилично брзо разрешување. Во 1882 година тој ја одбил понудата за втор мандат како Голем везир.^[10]

Почести

• Голем кордон на Редот на славата (Тунис)
• Голем кордон на Редот на Нихан ед-Дам (Тунис)
• Голем кордон на Редот на Нихан Ахд Ел-Аман (Тунис)
• Голем кордон на Редот на Нихан Ел-Ахд Ел-Мураса (Тунис)
• Голем кордон на Редот на Османије (Отоманска империја)
• Голем кордон на Редот на Меџидије (Отоманска империја)
• Голем кордон на Редот на славата (Отоманската империја)
• Голем кордон на Истакнатиот ред (Отоманска империја)
• Голем крст на Националниот ред на Легијата на честа (Франција)
• Голем крст на Редот на Леополд (Австрија)

Наводни белешки

1. Guellouz et al. (2010) на стр. 429.
2. Ziadeh (1962) на стр. 10, 11.
3. Brown на стр. 30, во Khayr al-Din (1967).
4. Во март 1986 година, неговото тело било пренесено во Тунис. Clancy-Smith (2011) на стр. 338.
5. Brown на стр. 30-31, во Khayr al-Din (1967).
6. Guellouz, et al. (2010) на стр. t 412-428. Неговата книга (на стр. 414-418) била преведена, на пр., на француски (Le plus sûr moyen pour connaître l'état de nations), турски, и италијански.
7. Perkins (2004) на стр. 30-36, книгата на стр. 33.
8. Brown, уредник (1967).
9. M. Sukru Hanioglu, A Brief History of the Late Ottoman Empire (Princeton University 2008) на стр. 35, текст и белешка 67.
10. Shaw and Shaw (1977) на стр. 220.

Библиографија

• Хаир ал-Дин-паша ал-Туниси:
  • Леон Карл Браун, уредник, „The Surest Path. The political treatise of a nineteenth-century Muslim statesman“. Превод на Воведот на Најсигурниот пат за да се дознае во врска со состојбата на земјите од страна на Хајр ал-Дин ал-Туниси (Универзитет Харвард: Центар за студии за Блискиот Исток 1967). Најсигурниот пат на Хаир ал-Дин (напишана на арапски) била објавена 1867-1868 година во Тунис. Вклучено во горенаведеното издание од 1967 година е „ Ценењето на најсигурниот пат “ на Браун, на 1-64, проследено со преводот на страниците 65-178.
  • Мохамед Салах Мзали и Жан Пињон, уредници, Khérédine: Homme d'etat (Тунис: Maison Tunisienne de l'Edition 1971), а исто така и нивните порано, уредени: „Document sur Khéréddine“ во Revue Tunisienne:
    • „A mes enfants“ во 23: 177-225, 347-369 (1934), т.е. неговите мемоари, „A mes beans: Ma vie privée et politique“;
    • „Пон програма“ во 24: 51-80 (1935);
    • „Le problème tunisienne vu à travers la question d'Orient“ на 24: 209-233 (1935); 25: 223-254 (1936);
    • „Réponse à la calomnie“ на 26: 209-252, 409-432 (1937); 27: 79-91 (1938);
    • „Кореспонденција“ во 27: 92-153 (1938); 29: 71-107, 251-302 (1940).
• Друга литература:
  • Џамил М. Абун-Наср, A History of the Maghrib (Универзитет Кембриџ 1971).
  • Лиза Андерсон, The State and Social Transformation in Tunisia and Libya, 1830-1980 (Принстон универзитет 1986).
  • Л. Карл Браун, The Tunisia of Ahmad Bey 1837-1855 (Принстон универзитет 1974).
  • Џулија А. Кленси-Смит, Mediterraneans. North Africa and Europe in an Age of Migration, c.1800-1900 (University of California 2011).
  • Арнолд Х. Грин, The Tunisian Ulama 1873-1915. Social structure and response to ideological currents (Лајден: Е. Џ. Брил 1978).
  • Азедин Гелоуз, Абделкадер Масмуди, Монги Смида, Ахмед Садауи, Les Temps Modernes. 941-1247 AH / 1534-1881 (Tunis: Sud Editions 2004). [ Histoire Générale de Tunisie, Томе III ].
  • Алберт Хурани, Arabic Thought in the Liberal Age 1798-1939 (Универзитет Оксфорд 1962, 1967).
  • Ахмад ибн Аби Дијаф, Consult Them in the Matter. A nineteenth-century Islamic argument for constitutional government. Мукадима (Вовед) на Итаф Ахл ал-Заман би Акбар Мулук Тунис wa 'Ахд ал-Аман (Presenting Contemporaries the History of the Rulers of Tunis and the Fundamental Pact) од Ахмад ибн Аби Дијаф (Универзитет Арканзас 2005 година), преведено со вовед и белешки од Л. Карл Браун.
  • Абдалах Ларуи, L'Histoire du Maghreb. Un essai de synthèse (Париз: Librairie Франсоа Масперо 1970), преведено од Ралф Манхајм како The History of the Maghrib. An interpretive essay (Универзитет Принстон 1977).
  • Бриг Пауел и Ларби Садики, Europe and Tunisia. Democritization via association (Њујорк: Routledge 2010)
  • Кенет Ј. Перкинс, A History of Modern Tunisia (Универзитет Кембриџ 2004).
  • Кенет Ј. Перкинс, Historical Dictionary of Tunisia (Метучен, Њу Џерси: Scarecrow 1989).
  • Стенфорд Ј. Шо и Езел Курал Шо, History of the Ottoman Empire and Turkey, volume II: Reform, Revolution, and Republic: The rise of modern Turkey, 1808-1975 (Универзитет Кембриџ 1977).
  • Џ. С. Ван Крикен Van, Khayr al-Din et la Tunisie (1850–1881) (Лајден: Е. Џ. Брил 1976).
  • Никола А. Зијадех, Origins of Nationalism in Tunisia (Американски универзитет во Бејрут 1962).

Поврзано

• Историја на отоманската ера Тунис (1574–1881)