Шведски пасош

Шведските пасоши се издаваат на државјани на Шведска заради меѓународно патување. Освен што служат како доказ за шведско државјанство, тие го олеснуваат процесот на обезбедување помош од шведските конзуларни службеници во странство (или други ЕУ или претставништва на нордиските земји^[1][2] во случај да не е достапна шведската амбасада или конзулатот).

Шведските пасоши ги издава шведската полиција и апликациите се поднесуваат во полициски станици опремени со терминал за пасоши за фотографирање и отпечатоци од прсти. Пасошите издадени од 1 октомври 2005 година се биометриски и важат пет години.^[3] Претходните пасоши важеле десет години (возрасни) или пет години (деца).

Можно е шведскиот државјанин да поседува два валидни пасоши во исто време доколку тоа е потребно за работа или други посебни причини онолку долго колку што важи неопходноста,^[4][5] но никогаш повеќе од обичниот пасош. Ова може да биде корисно кога патувате во држави кои одбиваат пасош со влезен печат или виза на друга држава во него (Израел против неколку арапски држави). Исто така, корисно е кога треба да се патува кога обичниот пасош се обработува за барање за виза.

Во 2013 година, шведските пасоши беа пријавени како меѓу најчесто продаваните пасоши на црниот пазар. Наведената причина беше тоа што немаше горна граница на бројот на заменети пасоши што му се издаваат на вистинскиот носител. Ова поттикна повици за легислатива за ограничување на бројот на издавања на пасоши за замена по поединец.^[6] На 15 април 2016 година беше донесен нов закон со кој не може да се издаваат повеќе од три пасоши на исто лице во период од пет години.^[7]

Секој шведски државјанин е и државјанин на Европската унија и пасошот, заедно со националната лична карта овозможува слобода на движење во која било од државите на Европската економска област и Швајцарија. За патување во нордиските земји, законски не е потребна документација за лична идентификација за нордиските граѓани поради Унијата на нордиски пасоши.

Физички изглед и содржани податоци

Шведските пасоши издадени од 1 октомври 2005 година се бордо, со зборовите "EUROPEISKA UNIONEN" (ЕВРОПСКА УНИЈА), "SVERIGE" (ШВЕДСКА) и "PASS" (ПАСОШ) впишан на горниот дел од предната корица, а шведскиот помал грб исцртан на дното на предната корица. Шведскиот пасош има стандарден биометриски симбол исцртан под грбот и го користи стандардниот дизајн на Европската Унија. Дипломатските пасоши се темно сини, со зборовите "DIPLOMATPASS" (ДИПЛОМАТСКИ ПАСОШ) и "SVERIGE" (ШВЕДСКА)

Страница со информации за идентитетот

Шведскиот пасош ги вклучува следните печатени податоци ^[8]

• Фотографија на носител на пасош
• Тип (P)
• Код (SWE)
• Број на пасош.
• 1) Презиме
• 2) Дадени имиња
• 3) Националност (ШВЕДСКA)
• 3а.) Лична идентификација. бр.
• 4) Датум на раѓање
• 4а.) Висина
• 5) Пол
• 6) Датум на издавање
• 7) Датум на истекување
• 8) Место на раѓање
• 9) Авторитет
• 10)Потпис на сопственикот

Страницата со информации завршува со Машинско читлива зона која започнува со P<SWE. Покрај ова, пасошот има и печатени заштитни мерки за полесно визуелно откривање на обидите за фалсификување.

Различни правописи со исто име

Името во зоната што не може да се чита со машина се пишува како во националниот регистар на население, односно се транслитрира на латинско писмо доколку е потребно. Во машински читливата зона, буквите надвор од опсегот A–Z како å, ä или ö се пресликуваат со диграфи, å стануваат AA, ä стануваат AE и ö стануваат OE. На пример: F ä ltskog → F AE LTSKOG. Буквите со акцент се заменуваат со едноставни букви (на пример, é → E).

Податоци за чипови

Сегашната серија на пасоши содржи РФИД чип со 16 податочни групи (ДГс).

• ДГ1 – МРЗ, задолжително
• ДГ2 – Лице, задолжително
• ДГ3 - Прст, опционален (Задолжително за ЕУ Шенген и ЕУ MС)
• ДГ4 - Ирис, опционално
• ДГ14 – Информации за безбедност, опционално
• ДГ15 – Јавен клуч за активна автентикација, опционален
• СО – Безбедносен објект, задолжителен

Безбедносниот објект содржи потпишани хаш вредности на сите групи на податоци. Правилната проверка на овој СОД со неговата хиерархија на РКИ сертификат ќе покаже дека пасошот е автентичен и издаден од правилниот и валиден издавач. Дури и јавно достапните податоци (ДГ1, ДГ2, ДГ14, ДГ15, СО) во чипот бараат дешифрирање со клуч отпечатен во макино-читлива зона, што има за цел да спречи читање на чипот без согласност на корисникот. Шведска почна да фаќа и складира податоци за отпечатоци за нови пасоши на 28 јуни 2009 година, како што бара Европската унија.

Јазици

Страницата со податоци/информативната страница е отпечатена на шведски и англиски, со превод на други официјални јазици на Европската унија на друго место во документот. Страницата што го содржи водичот за проверка на безбедносните одлики на страницата со податоци е печатена само на англиски јазик.

Барања за идентификација

Пријавувањето се врши во канцеларии за пасоши (сместени во полициски станици) или амбасади. Апликантот мора да се појави лично, и таму ќе биде направена фотографијата. При поднесување на апликацијата потребна е идентификација на апликантот. Ова го прави:^[9]

• Прикажување важечки шведски пасош (не привремен), шведска национална лична карта, шведска возачка дозвола, лична карта од шведската даночна служба или лична карта според стандардот SIS.
• Лицето кое не поседува ниту еден од овие документи за идентификација мора да донесе лице кое гарантира за идентитетот, има најмалку 18 години, има еден од горенаведените документи и е едно од:
• Маж, жена, некој што живее на иста адреса, родител, баба и дедо, сопствено дете, брат или сестра, посвоен родител или еквивалент, работодавач од најмалку една година или службеник во орган кој го познава лицето преку нивната работа.

Овие барања се слични на постапката за други шведски документи за идентификација. Нема старосна граница за да се добие пасош, но лицата под 18 години мора да бидат придружени од нивниот старател (по можност и двајцата) при барањето.

Патување без визи

Условите за виза за шведските граѓани се административни ограничени за влез од страна на властите на другите држави, поставени на граѓаните на Шведска. Од 7 јануари 2020 година, шведските граѓани имаа безвизен или визен пристап при пристигнување во 188 земји и територии, рангирајќи го шведскиот пасош на 6-то место во светот во однос на слободата на патување (врзан со Франција) според Индексот за пасоши на Хенли.^[10]

Како земја- членка на Европската унија, шведските граѓани уживаат слобода на движење во рамките на Европската економска област (ЕЕА). Директивата за правата на граѓаните ^[11] дефинира правото на слободно движење за граѓаните на ЕЕА. Преку билатерални договори, слободата на движење е проширена во Швајцарија,^[12] и сите државјани на ЕУ и ЕФТА не само што се ослободени од виза, туку имаат законско право да влезат и да престојуваат меѓусебно.

Злоупотреба и трговија на црно на шведски пасоши

Пред 2016 година, Шведска немаше ограничување за тоа колку пати поединецот може да тврди дека изгубил пасош и повторно да му се издаде нов. Тоа доведе до тоа шведските пасоши да се продаваат на црниот пазар и да се користат од шверцери на луѓе.^[13] Ова поттикна повици за легислатива за ограничување на бројот на издавања на пасоши за замена на секој граѓанин.^[6] На 15 април 2016 година беше донесен нов закон со кој имателите се ограничуваат на најмногу три пасоши издадени во период од пет години.^[7]

Број на издадени шведски пасоши по лице 2009–2013 година ^[13]

Број на пасош издаден на поединец	Број на такви лица
3	20 162
4	4 884
5	998
6	291
7	96
8	33
9	14
10	2
11	3
12	3
18	1

Фалсификати

Во 2020 година, шведската полиција пријавила 450 фалсификувани пасоши, речиси двојно повеќе од бројот од претходната година, вклучени во тој број, исто така, случаи кога оригинален пасош користел друго лице со сличен изглед. Тие беа дел од црниот пазар каде се купуваат, изнајмуваат или позајмуваат пасоши за патувања до и од Шведска. Евидентираните случаи вклучуваат баратели на азил, луѓе кои ги користеле фалсификуваните пасоши за криминал или каква било комбинација од двете.^[14]

Историски слики

• 
  Шведско-норвешки пасош издаден на во 1901 година.
• 
  Шведски дипломатски пасош од 1944 година.

Надворешни врски

• Информации за шведски пасош Архивирано на 24 јануари 2017 г. од ПРАДО

Наводи

1. „Meld. St. 12 (2010–2011)“. April 2011.
2. Article 34 of the Helsinky Treaty (Article 34 p. 8)
3. „Fakta om nya passet“. Swedish Police Authority. Архивирано од изворникот на 1 April 2010. Посетено на 17 May 2010.
4. „Passförodning (1979:664)“ (шведски). Архивирано од изворникот на 1997-02-13. Посетено на 25 February 2012.
5. „Passförodning (1979:664)“ (шведски). Архивирано од изворникот на 1997-02-13. Посетено на 25 February 2012.
6. Olaglig handel med svenska pass ökar, from Dagens Nyheter, accessed 29 September 2013
7. New rules to reduce abuse of Swedish passports, from Government of Sweden, accessed 15 April 2016
8. „архивска копија“. Архивирано од изворникот на 2007-12-23. Посетено на 2021-11-07.
9. „Giltig legitimation vid ansökan av pass“. polisen.se (шведски).
10. „Global Ranking - Passport Index 2020“ (PDF). Henley & Partners. Посетено на 7 January 2020.
11. „EUR-Lex - 32004L0038R(01) - EN - EUR-Lex“. Eur-lex.europa.eu. Посетено на 25 November 2017.
12. Migration, State Secretariat for. „Free Movement of Persons Switzerland – EU/EFTA“. www.sem.admin.ch (англиски). Посетено на 2020-11-14.
13. (sv) Missbruk av svenska pass Omfattning och åtgärdsförslag Ds 2015:12. Ministry of Justice (Sweden). 30 April 2015. стр. 71. ISBN 978-91-38-24246-9. Посетено на 19 February 2017.
14. Radio, Sveriges. „Polisen upptäcker fler förfalskade pass - Nyheter (Ekot)“. sverigesradio.se (шведски). Посетено на 2020-03-04.